اگر تاکنون در جادههای مهآلود یا در شرایط آبوهوایی نامساعد رانندگی کرده باشید، احتمالا بارها دیدتان محدود شده و جاده را خوب نمیدیدید. در این شرایط، چراغهای معمولی خودرو نمیتوانند دید کافی را برای راننده تأمین کنند و به همین دلیل احتمال بروز حادثه بهشدت افزایش مییابد. پس در این شرایط چه باید کرد؟ اینجاست که بحث چراغهای مه شکن به میان میآید. این چراغها با هدف افزایش میدان دید رانندگان در مه، باران و گردوغبار طراحی شدهاند. در ادامه با نحوه عملکرد چراغهای مه شکن بیشتر آشنا خواهیم شد تا ببینیم این چراغها چگونه باعث افزایش ایمنی رانندگان در شرایط خاص میشوند.
چراغ مهشکن چیست و چه کاربردی دارد؟
چراغ مهشکن چراغی است که برای استفاده در شرایط خاص طراحی شده است. این چراغها معمولاً در جلو و عقب خودرو نصب میشوند و دید راننده را در جادههای مهآلود، موقع بارش شدید باران یا برف و هنگام وقوع گردوغبار افزایش میدهند. چراغهای مهشکن پرتوهای نور را با زاویه زیادی نسبت به سطح زمین ساطع میکنند و همین باعث میشود میدان دید در فاصله نزدیک به خودرو افزایش یابد.
استفاده از این چراغها علاوهبر اینکه دید کافی را برای راننده تأمین میکند، سبب میشود که رانندگان دیگر هم بتوانند خودروهای اطراف را بهتر تشخیص دهند. بااینحال، استفاده از چراغهای مهشکن تنها در مواقع خاص و در شرایطی که دید راننده کم باشد، مجاز است. استفاده از این چراغها در شرایط عادی چشم سایر رانندگان را اذیت میکند و احتمال بروز تصادف را افزایش میدهد.
تفاوت چراغ مهشکن با چراغهای معمولی خودرو
تفاوت اصلی چراغ مهشکن با چراغهای معمولی خودرو در نحوه تابش نور و عملکرد آنها در شرایط مختلف است. چراغهای معمولی مانند نور پایین و نور بالا، نور را در زاویه بیشتری نسبت به سطح زمین ساطع میکنند. این چراغها برای رانندگی در شرایط عادی مناسب هستند و میتوانند به راننده دید کافی بدهند.
در مقابل، چراغهای مهشکن فاصله کمتری تا سطح زمین دارند به همین خاطر نورشان کمتر توسط ذرات معلق در هوا بازتاب میشود و دید راننده را بیشتر میکنند. به همین دلیل است که استفاده از چراغهای مهشکن در شرایطی مثل مه غلیظ، بارش شدید برف یا باران و گردوغبار که دید راننده محدود میشود، بسیار اهمیت دارد. در این شرایط، استفاده از چراغهای معمولی نهتنها چارهساز نیست بلکه بهخاطر بازتاب نور توسط ذرات موجود در هوا، دید راننده را محدودتر هم میکند. چراغهای مهشکن با تابش نور نزدیک به سطح زمین، این مشکل را تا حد زیادی رفع میکنند.
در تصویر زیر، زاویه تابش نور در چراغهای مهشکن، نور پایین و نور بالا را میبینید:
انواع چراغ مهشکن خودرو
چراغهای مهشکن خودرو بهطور کلی به دو نوع اصلی تقسیم میشوند:
۱. چراغ مهشکن جلو
این چراغها در جلوی خودرو نصب میشوند و هدف آنها بهبود دید راننده در جادههای مهآلود، بارانی یا برفی است. چراغهای مهشکن جلو معمولاً پایینتر از چراغهای معمولی قرار دارند و نور آنها مستقیم به سطح جاده میتابد. این زاویه تابش سبب میشود که از بازتابش نور توسط ذرات موجود در هوا جلوگیری شود و دید راننده در فاصله نزدیک به خودرو بهبود یابد.
۲. چراغ مهشکن عقب
این نوع چراغها معمولاً روی سپر عقب خودرو نصب میشوند و کمک میکنند سایر رانندگان در شرایط جوی نامساعد خودرو را بهتر ببینند. نور چراغهای مهشکن عقب معمولاً قرمز یا زرد است و به رانندگان پشت سر کمک میکند خودروی جلویی را ببینند. این چراغها برای جلوگیری از تصادف با خودروهای پشت سر در جادههای مهآلود یا برفی طراحی شدهاند.
چه زمانی باید از چراغ مهشکن استفاده کرد؟
تنها زمانی از چراغهای مهشکن استفاده کنید که هوا بارانی، برفی یا مهآلود و دیدتان کمتر از ۱۰۰ متر باشد. نکته مهم اینکه باید بهمحض مساعد شدن شرایط، چراغهای مهشکن را خاموش کنید؛ چراکه استفاده از این چراغها در شرایط عادی چشم سایر رانندگان را اذیت میکند و حتی ممکن است به تصادف منجر شود.
هنگام خرید و فروش خودرو بررسی سلامت چراغ مهشکن و عملکرد صحیح آن میتواند در ارزیابی ایمنی خودرو مؤثر باشد.
علامت چراغ مه شکن روی دسته راهنما
علامت چراغهای مهشکن در خودروها معمولاً روی دسته راهنما یا داشبورد درج شده است. این علامت به شکل یک چراغ بیضیشکل (نصف بیضی) است که جلوی آن یک خط موجدار یا ساده عمودی، سه خط مستقیم افقی را قطع میکند. با روشن شدن چراغهای مهشکن، این علامت هم روشن میشود.
در بسیاری از خودروها، با روشن شدن چراغهای مهشکن، نشانگری در پشت آمپر نیز روشن خواهد شد. بهطور معمول، رنگ سبز نشاندهنده روشن بودن چراغ مهشکن جلو و رنگ نارنجی یا زرد نشاندهنده روشن بودن چراغ مهشکن عقب است.
استفاده از چراغ مهشکن برای چه کسانی واجب است؟
چراغ مهشکن بیش از همه برای رانندگانی ضروری است که در مسیرهایی با شرایط جوی نامساعد تردد میکنند. افرادی که در جادههای کوهستانی، مناطق مهخیز، مسیرهای برفی یا جادههایی با گردوغبار بالا رانندگی میکنند، بیشترین نیاز را به چراغ مهشکن دارند. در این شرایط، چراغهای معمولی خودرو نمیتوانند دید کافی ایجاد کنند و استفاده از چراغ مهشکن به افزایش ایمنی کمک میکند.
همچنین رانندگانی که سفرهای بینشهری یا شبانه زیادی دارند، بهویژه در فصل پاییز و زمستان، باید با نحوه استفاده صحیح از چراغ مهشکن آشنا باشند. برای خودروهای سنگین، خودروهای باری و رانندگانی که در جادههای برونشهری با دید محدود حرکت میکنند، استفاده درست از چراغ مهشکن نقش مهمی در دیده شدن خودرو و جلوگیری از تصادف دارد.
بهطور کلی، هر رانندهای که احتمال رانندگی در مه، بارش شدید، برف، یا گردوغبار را دارد، باید بداند چراغ مهشکن کجاست، چه زمانی آن را روشن کند و چه زمانی از آن استفاده نکند؛ چون این چراغ مستقیماً با ایمنی رانندگی در شرایط خاص ارتباط دارد.
بیشتر بخوانید: نحوه تنظیم نور چراغ خودرو برای دید بهتر
چه زمانی از مهشکن استفاده نکنیم؟
با وجود اینکه چراغ مهشکن نقش مهمی در افزایش ایمنی دارد، اما استفاده نادرست از آن میتواند خطرآفرین باشد. چراغ مهشکن فقط برای شرایط خاص طراحی شده و روشن کردن آن در هوای عادی یا زمانی که دید کافی وجود دارد، نهتنها کمکی به راننده نمیکند بلکه باعث آزار چشم سایر رانندگان میشود.
در شرایط معمولی رانندگی، بهویژه در شهر یا جادههایی با دید مناسب، نور چراغ مهشکن به دلیل زاویه تابش پایین و شدت زیاد، میتواند باعث خیره شدن رانندگان مقابل یا پشت سر شود. این موضوع تمرکز آنها را کاهش میدهد و احتمال تصادف را بالا میبرد. به همین دلیل در قوانین راهنمایی و رانندگی، استفاده از چراغ مهشکن در هوای صاف و بدون مه یا بارش، تخلف محسوب میشود.
همچنین هنگام رانندگی در ترافیک شهری یا بزرگراهها، روشن بودن چراغ مهشکن عقب ممکن است باعث شود رانندگان پشت سر فاصله و سرعت شما را اشتباه تشخیص دهند. بنابراین بهمحض بهبود شرایط جوی و افزایش دید، باید چراغ مهشکن را خاموش کرده و تنها از چراغهای معمولی خودرو استفاده کنید.
آیا همه خودروها به چراغ مهشکن مجهز هستند؟
خیر؛ همه خودروها بهصورت استاندارد به چراغ مهشکن مجهز نیستند. وجود چراغ مهشکن به عواملی مثل کلاس خودرو، سال تولید، بازار هدف و سطح تجهیزات ایمنی آن بستگی دارد. در بسیاری از خودروهای اقتصادی یا مدلهای پایه، چراغ مهشکن جلو یا عقب ممکن است بهصورت فابریک نصب نشده باشد یا تنها یکی از آنها وجود داشته باشد.
در خودروهای جدیدتر، بهویژه مدلهایی که برای بازارهای اروپایی طراحی شدهاند، چراغ مهشکن عقب معمولاً بهعنوان یک الزام ایمنی وجود دارد؛ زیرا در شرایط مهآلود، نقش مهمی در دیده شدن خودرو توسط رانندگان پشت سر دارد. اما چراغ مهشکن جلو بیشتر جنبه رفاهی–ایمنی دارد و در برخی خودروها فقط در تیپهای بالاتر ارائه میشود.
نکته مهم اینجاست که امکان نصب چراغ مهشکن بهصورت افترمارکت روی بسیاری از خودروها وجود دارد، اما اگر این نصب غیراستاندارد انجام شود یا تنظیم نور چراغ خودرو بهدرستی صورت نگیرد، ممکن است باعث خیرگی و حتی جریمه رانندگی شود. بنابراین در صورت نبود چراغ مهشکن فابریک، بهتر است قبل از نصب، از سازگاری آن با سیستم برق خودرو و قوانین راهنمایی و رانندگی مطمئن شوید.
سخن آخر
چراغهای مهشکن یکی از تجهیزات ضروری خودرو برای رانندگی در شرایط جوی نامساعد مانند مه، باران شدید یا گردوغبار هستند. این چراغها که در جلو و عقب خودرو نصب میشوند، با تابش نور در زاویهای خاص، میدان دید راننده را در فاصله نزدیک بهبود میبخشند و از بازتاب نور توسط ذرات هوا هم جلوگیری میکنند. چراغ مهشکن جلو برای افزایش دید راننده و چراغ مهشکن عقب برای دیده شدن خودرو توسط دیگر رانندگان طراحی شدهاند. استفاده از این چراغها تنها در شرایط خاص توصیه میشود، زیرا در شرایط عادی موجب آزار چشم دیگر رانندگان و حتی افزایش احتمال تصادف میشود.