موتور خودرو، قلب تپنده آن است. طبق گزارشی که در سال ۱۴۰۱ از بررسی خودروهای داخل کشور انجام شد، حدود ۳۴ درصد از آن‌ها حداقل یک ایراد فنی در بخش موتور یا گیربکس داشتند. در بهترین حالت، عمر موتور وسایل نقلیه تا ۱۵ سال است. اما گاهی پیش می‌آید که ناخواسته و به‌علت نداشتن آگاهی کافی خودمان این عمر مفید را کم می‌کنیم. در این مطلب از بلاگ کارنامه می‌خواهیم شما را روش‌های بهبود عملکرد و افزایش عمر موتور خودرو آشنا کنیم و به شما بگوییم کدام قسمت‌های خودرو، به‌طور مستقیم در سلامت موتور نقش دارند. اگر شما هم مثل ما چندان مایل نیستید در مسیر پردردسر تعمیر و تعویض موتور خودرو قدم بردارید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
عوامل تاثیرگذار در عمر موتور
۱. سیستم تهویه ماشین
اگر به بهانه فشار آمدن به موتور خودرو هیچ‌وقت کولر و بخاری خودرو را روشن نمی‌کنید، متأسفانه باید بگوییم اشتباه می‌کنید.
معمولا به‌مرور زمان بخشی از گاز مبرد از مخزن سیستم تهویه خودرو به بیرون نشت می‌کند؛ به‌خصوص اگر به‌طور منظم از کولر استفاده نکنید. خاموش نگه‌داشتن سیستم تهویه خودرو ممکن است باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت شود، اما در عین حال باعث می‌شود کولر خودرو به گازگیری مجدد نیاز پیدا کند و اگر دیر متوجه این مشکل شوید، ممکن است به موتور خودرو فشار زیادی وارد شود.
۲. شمع‌های خودرو
دومین قسمتی که نقش اساسی در سلامت و عملکرد موتور خودرو دارد، شمع‌های ماشین است. کارکرد اصلی شمع ماشین، شروع فرآیند احتراق سوخت خودرو است. به همین دلیل با کوچک‌ترین اختلال در عملکرد شمع‌ها، موتور دچار مشکل می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم حتما سرویس‌های دوره‌ای خودرو را جدی بگیرید و به‌طور منظم از شمع‌ها بازدید کنید.
هنگام بازدید شمع‌ها توجه کنید که:
- نشانه‌ای از ذوب‌شدن وجود نداشته باشد.
- نشانه‌ای از سایش یا رسوب وجود نداشته باشد.
- رنگ الکترود و عایق قهوه‌ای روشن باشد.
- شکافی میان الکترود و عایق وجود نداشته باشد.
۳. روغن موتور
استفاده از روغن موتور نامرغوب می‌تواند عمر موتور خودرو را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. متأسفانه بسیاری از افراد خریدِ روغن موتورِ باکیفیت را خرج اضافه می‌دانند، درحالی‌که روغن موتور در کاهش اصطکاک و خنک‌کردن موتور نقش فوق‌العاده مهمی دارد. تعویض منظم روغن موتور و استفاده از روغن موتور مرغوب می‌تواند به میزان قابل‌توجهی عمر مفید خودرو را افزایش دهد.
۴. نظافت خودرو
شاید تعجب کنید اما نظافت خودرو واقعا می‌تواند به افزایش عمر موتور خودرو کمک کند. شن، سنگریزه، گردوغبار، نمک‌ها و …، همگی عواملی هستند که با ورود به موتور خودرو، به آن آسیب می‌رسانند. اگر می‌خواهید موتور خودرویتان بیشتر عمر کند، نظافت منظم خودرو را در لیست برنامه‌هایتان قرار دهید.
۵. لاستیک‌ها
بررسی منظم لاستیک‌های خودرو نه‌تنها عمر موتور را افزایش می‌دهد، بلکه ایمنی رانندگی را هم تضمین می‌کند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم حداقل هفته‌ای یک‌بار، این کارها را انجام دهید:
- بررسی و تنظیم فشار هوای لاستیک‌ها
- تراز و بالانس کردن لاستیک‌ها
۶. باتری خودرو
خالی‌شدن باتری ماشین مساوی است با کاهش عمر موتور خودرو. ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که به دلایل مختلفی مانند سفر یا بیماری، خودرویتان برای مدتی در پارکینگ خانه خوابیده باشد. در چنین وضعیتی باتری ماشین خالی شده و با هر بار استارت‌زدن، فشار زیادی به موتور وارد می‌شود. این فشار ممکن است به قطعات الکترونیکی ظریف آسیب برساند و درنهایت، عمر خودرو و موتور را کاهش دهد. برای جلوگیری از این اتفاق، پیشنهاد می‌کنیم حداقل هفته‌ای یک‌بار (به‌خصوص در زمستان) استارت بزنید و کمی با ماشین رانندگی کنید.
روش‌های بهبود عملکرد و افزایش عمر موتور
۱. فیلتر هوای خودرو را تعویض کنید
تعویض منظم فیلتر هوا به افزایش کارایی و کاهش سایش قطعات خودرو کمک می‌کند. فیلتر هوای تمیز موجب بهبود ترکیب هوا و سوخت در موتور می‌شود و مصرف سوخت را هم کاهش می‌دهد. بنابراین فراموش نکنید که خودرویتان هم درست مانند خود شما به نفس‌کشیدن نیاز دارد.
۲. عادت‌های بد رانندگی‌تان را اصلاح کنید
متأسفانه اشتباهات رانندگی فشار زیادی به خودرو وارد می‌کند. اگر مبتدی هستید یا سبک رانندگی خاصی دارید، بد نیست موارد زیر را در به خاطر بسپارید تا دفعه بعدی که پشت فرمان نشستید، بیش از این به موتور خودرو صدمه نزنید!
- آرام رانندگی کنید. چطور؟ با استفاده نرم از فرمان، گیربکس و پدال‌ها و نگاه به جلو برای کاهش نیاز به ترمز ناگهانی.
- برای کاهش سرعت، از ترمز استفاده کنید نه از دنده! پدال‌های ترمز بهترین دوست شما برای جلوگیری از آسیب به گیربکس هستند و باید اولین نقطه تماس شما در هنگام کاهش سرعت باشند. تعویض دنده مداوم برای کاهش سرعت به کلاچ و گیربکس آسیب می‌رساند و عمر موتور را کاهش می‌دهد.
- هنگام رانندگی پای چپتان را از روی کلاچ بردارید. قراردادن پا روی کلاچ هنگام رانندگی سبب می‌شود بلبرینگ کلاچ به‌صورت مداوم با کلاچ اصطکاک داشته باشد. این اصطکاک غیرضروری باعث فرسودگی زودتر از موعد موتور خواهد شد.
- دست‌تان را از روی دنده بردارید! تکیه دادن دست روی دنده بعد از هر تعویض دنده، به قطعات داخلی جعبه‌دنده فشار وارد می‌کند. این فشار به‌مرور زمان باعث فرسودگی جعبه دنده می‌شود.
۳. بار اضافی در خودرو حمل نکنید
همین الان لوازم غیرضروری را از خودرویتان خارج کنید. حمل بار اضافی باعث افزایش فشار روی موتور و سایر اجزای خودرو می‌شود و خودرو را زودتر فرسوده می‌کند. همچنین بهتر است بدانید هرچه خودرو سبک‌تر باشد، مصرف سوختش هم کمتر است. بنابراین بیش از این زمان را از دست ندهید و آشغال‌ها، اسباب‌بازی، و ابزار سنگین را صندوق عقب خودرو خارج کنید.
۴. خودرو را در فضای آزاد پارک نکنید
پارک طولانی‌مدت خودرو در فضای آزاد، یکی از عوامل اصلی کاهش عمر موتور خودروست. نور خورشید، برف و باران و تغییرات دما همگی به خودرو آسیب می‌رسانند یا باعث می‌شوند خودرو زودتر فرسوده شود.
۵. از چاله‌ها و جاده‌های ناهموار دوری کنید
عبور از چاله‌ها و ناهمواری‌ها به موتور، سیستم تعلیق و شاسی خودرو آسیب‌های جدی وارد می‌کند. گاهی حتی چاله‌های عمیق خراش‌هایی در مبدل‌های کاتالیزوری ایجاد می‌کنند که به‌مرور باعث سوراخ شدن مبدل‌ها، افزایش فشار به موتور و درنهایت خرابی آن می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم تا حد امکان در جاده‌های هموار رانندگی کنید تا موتور خودرو آسیب نبیند.
۶. با بنزینِ کم رانندگی نکنید
اگر بنزین موجود در باک خودرو کم باشد، امکان دارد زباله‌ها و رسوبات ته‌نشین‌شده به پمپ و فیلتر بنزین برسند و جریان سوخت را مسدود کنند. از طرف دیگر، بنزین کم می‌تواند باعث کاهش فشار در سیستم سوخت‌رسانی شود که این اتفاق به عملکرد نامطلوب موتور خودرو منجر خواهد شد.
سخن آخر؛ به صدای موتور ماشینتان گوش دهید!
این بار در بلاگ کارنامه همراه شما بودیم تا با روش‌های افزایش عمر موتور خودرو آشنا شویم. در نظر داشته باشید که در کنار همه روش‌هایی که معرفی کردیم، مهم است که خودتان هم در برابر تغییرات غیرمنتظره هوشیار باشید. روشن‌شدن چراغ‌های خودرو، صداهای نامعمول، مشاهده دود، بوهای جدید، چکه‌کردن مایعات و تغییر در شتاب و عملکرد خودرو، همگی می‌توانند نشانه‌هایی از خرابی‌های احتمالی موتور خودرو باشند. بهترین کار این است که سرویس دوره‌ای خودرو را به‌هیچ‌عنوان عقب نیندازید و هر ماه مایعات، شمع، فیلتر و موارد مشابه را چک کنید.