صنعت خودروسازی کشور در وضعیت چندان مساعدی به سر نمیبرد، تا جایی که نظر رسانههای خارجی از جمله روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز را به خود جلب کرده است. مروری بر تحلیل روزنامه انگلیسی از صنعت خودرو ایران خالی از لطف نیست.
روزنامه فایننشال تایمز به بررسی وضعیت صنعت خودروسازی کشور، مخصوصا پس از اعمال تحریمها پرداخته است. این روزنامه، پس از نفت و گاز، صنعت خودروسازی را بهعنوان بزرگترین بخش اقتصادی کشور معرفی کرده است که در سال ۲۰۱۵ و به سبب خوشبینی در توافقات هستهای قوت گرفت. ولی رؤیای پیشرفت تنها سه سال دوام پیدا کرد، چراکه با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، اعمال تحریمهای بینالمللی علیه تهران از سر گرفته شد.
تغییر برنامههای شرکتهای فرانسوی
شرکتهای فرانسوی همچون پژو و رنو که تا پیش از اعمال تحریمها، قراردادهای متعددی را برای عرضه محصولات در بازار ایران بسته بودند، برنامههای خود را تغییر دادند و از کشور خارج شدند. بدین ترتیب، عرضه خودرو در ایران بهشدت کاهش یافت و سیاستگذاران تلاش کردند تا با افزایش تیراژ خودروسازان داخلی و همچنین همکاری شرکتهای چینی، این کمبود را جبران کنند. اما طبق تحلیل روزنامه انگلیسی از صنعت خودرو ایران چنین هدفی هنوز تحقق نیافته و تولیدکنندگان پس از پنج سال هنوز نتوانستهاند به تقاضای بازار پاسخ دهند.
ارزش ریال نسبت به سال گذشته حدود یکسوم شده و خودرو نزد مردم، بهعنوان یک کالای سرمایهای در نظر گرفته میشود که خرید آن، بهترین روش برای مقابله با تورم ۴۹ درصدی به حساب میآید. با تبدیل ماهیت مصرفی خودرو به ماهیت سرمایهای و کمیاب، قیمت آن بهطور غیرقابلباوری در مقایسه با سال ۲۰۱۸ افزایش یافته است. بهعنوان مثال، جدیدترین مدل پژو ۲۰۶ مونتاژی در حال حاضر قیمتی حدود ۵۲۰ میلیون تومان دارد که تقریبا ۱۵ برابر بیشتر از زمانی است که تحریمها هنوز سایه سیاه خود را روی صنعت خودرو ایران نینداخته بودند. یک کارگر در ایران، با پسانداز کامل ۵ سال حقوق خود میتواند پژوی ۵۲۰ میلیون تومانی را خریداری کند.
وضعیت ثروتمندان هم تعریفی ندارد!
در تحلیل روزنامه انگلیسی از صنعت خودرو ایران همچنین آمده که دولت برای بهبود وضعیت، واردات خودرو را آزاد کرده و همینطور در حال بررسی ورود خودروهای کارکرده به بازار است. صنایع دفاعی کشور هم حاضر به همکاری شدهاند و در بخش تولید قطعاتی همچون ایربگ و ECU فعالیت میکنند.
علیرغم تلاشهای متعدد در افزایش تیراژ و البته کاهش جزئی قیمت خودروها در دو ماه اخیر، باز هم بازار خودرو ایران در شرایط نامطلوبی قرار دارد. حتی ثروتمندان کشور نیز در این شرایط مجبور به خرید خودروهای قدیمی، آنهم با قیمتهای نجومی هستند.
بر اساس تحلیل روزنامه انگلیسی از صنعت خودرو ایران و بازار آشفته آن، تمام مشکلات فعلی ریشه در روابط سیاسی دارند. سیاست سایه پررنگی روی اقتصاد انداخته و صنایع مختلف از جمله خودروسازی که به ورود قطعات خارجی و نقدینگی بالا برای تولید نیاز دارد، تحتالشعاع اختلافات سیاسی قرار گرفتهاند. صنعت خودروسازی ایران تنها در صورتی بهبود مییابد که بتواند محصولات خود را به خارج از کشور صادر کند، هرچند این موضوع با توجه به تحریمها و سیاستهای بینالمللی، چندان امکانپذیر به نظر نمیرسد.