واردات خودرو از آذرماه رنگوبوی واقعی به خود گرفته است. اما فرایند به سبب چالشهای متعددی از جمله کمبود ارز، لزوم پیروی از استانداردهای ۸۵گانه سازمان ملی و همینطور استانداردهای سازمان حفاظت از محیطزیست، سیاستهای غلط و … بهاندازهای کُند پیش میرود که گویی قرار نیست هیچ خودروی خارجی وارد کشور شود. اما، مسئولین ذیربط هنوز هم مدعی تحقق واردات خودرو هستند. بنابراین طبق شرایط فعلی، دو سناریوی احتمالی برای واردات خودرو مطرح میشود.
یکی از دو سناریوی احتمالی برای واردات خودرو ماحصل استناد به گفتهها و وعدههای واردکنندگان و دستاندرکاران حوزه است. بسیاری مسئولین ذیربط مدعی هستند که صرفنظر از عرضهنشدن محمولههای خارجی، گامهای مهمی در راستای واردات برداشته شده و چالشهای مربوط به تأمین ارز و ثبت سفارش پشت سر گذاشته شدهاند. طبق وعده این عده، تیرماه سال جاری شاهد عرضه خودروهای خارجی به بازار خواهیم بود. البته سایپا در حال حاضر نیز واردات خودرو را آغاز کرده و بهزودی خودروهای چانگان وارداتی را در دسترس متقاضیان قرار میدهد.
کدام سناریو محتملتر است؟
از طرف دیگر، با استناد به سه دلیل مهم، یکی دیگر از دو سناریوی احتمالی برای واردات خودرو مطرح میشود. نخستین دلیل، نبود مکانیزم شفاف و روشن برای قیمتگذاری خودروهای مونتاژی است. اگر قیمتگذاری خودروهای وارداتی همانند خودروهای داخلی و مونتاژی به یک فرایند بحثبرانگیز و طولانیمدت تبدیل شود، اصلا مشخص نیست خودروهای خارجی چه هنگام در دسترس خریداران قرار میگیرند.
دلیل دوم به نبود سازوکار مشخص برای عرض خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه فروش اشاره میکند. این سامانه فاقد قرعهکشی برای تخصیص خودرو است، ولی حالا غول دیگری به نام قرعهکشی برای تعیین نوبت و همینطور بلوکه سازی ۵۰۰ میلیون تومان پول در حساب وکالتی سد راه خریداران قرار گرفته که عرضه خودرو را دشوار و در عین حال مبهم میکند.
و اما دلیل سوم، رفتار نهادهای سیاستگذار از جمله شورای عالی رقابت است. بهدنبال انتقاد از قیمت خودروهای مونتاژی، شورای عالی رقابت اعلام کرد که اگر واردات خودرو عملی شود، دیگر در قیمتگذاری خودروهای مونتاژی دخالت نمیکند! با توجه به تجربیات گذاشته و همینطور زمان و هزینهای که شورای رقابت به پای قیمتگذاری خودروهای مونتاژی گذاشته، مشخص است که این نهاد نیز چندان امیدی به واردات ندارد.
بنابراین از بین دو سناریوی احتمالی برای واردات خودرو به نظر میرسد سناریوی دوم نزدیکی بیشتری با واقعیت داشته باشد. اما بازار خودرو ایران هر روز تحت تصمیمات آنی و ناگهانی تغییر میکند و با احتمال ۵۰-۵۰ میتوان دلگرم یا مأیوس از واردات خودرو به کشور بود.