زمانی که فرد خلافکاری، خسارتی به بار می‌آورد یا جنایت نفسی مرتکب می‌شود، باید هزینه‌ای را پرداخت کند که به آن دیه گفته می‌شود. میزان دیه به میزان آسیب واردشده بستگی دارد. دیه کامل در سال ۱۴۰۲ طبق بخشنامه رئیس قوه قضائیه به‌صورت زیر تعیین شده است:
- میزان دیه کامل در ماه‌های غیرحرام: ۹۰۰ میلیون تومان
- میزان دیه کامل در ماه‌های حرام: ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان
همراه‌مان بمانید؛ در این مطلب می‌خواهیم درباره دیه و جزئیات آن بیشتر صحبت کنیم.
عناوین این مطلب
چه آسیب‌هایی شامل دیه می‌شوند؟
در قانون مجازات اسلامی برای هریک از موارد زیر دیه‌ای در نظر گرفته شده است:
- قتل غیرعمد؛
- صدمه به اعضای بدن که منجر به از کارافتادگی یا قطع عضو شود؛
- جراحت؛
- از کار افتادن یکی از حواس پنج‌گانه (منافع اعضا).
دیه کامل انسان و نحوه محاسبه دیه اعضای بدن
دیه قتل غیرعمد مرد مسلمان در قانون مجازات اسلامی به‌عنوان دیه کامل انسان شناخته می‌شود. ریاست قوه قضاییه هر ساله مبلغی را به‌عنوان دیه کامل تعیین و اعلام می‌کند. سایر دیه‌ها درصدی از دیه کامل هستند و بر اساس میزان آسیب واردشده محاسبه می‌شوند.
برای محاسبه دیه اعضای بدن دو قانون زیر را در نظر می‌گیرند:
- در صورت قطع‌شدن یکی از اعضای زوج بدن، نصف دیه کامل باید پرداخت شود.
- در صورت قطع‌شدن یکی از اعضای بدن که فقط یک عضو از آن در بدن وجود داشته باشد، دیه کامل باید پرداخت شود.
در جدول زیر نرخ دیه آسیب‌های مختلف طبق بخشنامه ۱۴۰۲ را مشاهده می‌کنید:
| شماره | نوع دیه | میزان دیه طبق بخشنامه ۱۴۰۲ |
| ۱ | شکستگی بینی | ۹۰ میلیون تومان |
| ۲ | قطع دست | ۴۵۰ میلیون تومان |
| ۳ | قطع پا | ۴۵۰ میلیون تومان |
| ۴ | زخم‌شدگی صورت در حد حارصه* | ۹ میلیون تومان |
| ۵ | زخم‌شدگی صورت در حد دامیه* | ۱۸ میلیون تومان |
| ۶ | شکستگی جمجمه سر | ۹۰ میلیون تومان |
| ۷ | از بین بردن شنوایی گوش | ۴۵۰ میلیون تومان |
| ۸ | شکستگی دنده‌های محیط قلب | ۲۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان |
حارصه*: به آسیبی گفته می‌شود که در آن دست، پا، صورت یا سایر اعضای بدن دچار خونریزی جاری نشده باشند. میزان این نوع دیه برای صورت، یک درصد دیه کامل است.
دامیه*: به آسیبی گفته می‌شود که به‌دلیل بریدگی گوشت سر و صورت یا بدن رخ داده است و منجر به خونریزی شدید یا کم می‌شود. میزان دیه دامیه برای دست، پا و گردن یک درصد دیه کامل است.
دیه قتل عمد و قتل غیرعمد چقدر است؟
در صورت تشخیص دادگاه بر غیرعمد بودن قتل، قاتل یا بستگان درجه اول او باید دیه کامل را به اولیای مقتول پرداخت کنند.
در صورتی که قتل عمد باشد و اولیای دم درخواست قصاص نکنند، دیه کامل به آنها پرداخت می‌شود.
پرداخت دیه در تصادفات رانندگی
دیه تصادف تفاوتی با دیه سایر جرائم ندارد. به‌عنوان مثال، اگر در حادثه رانندگی شخص ثالثی کشته شود، باید دیه انسان کامل به اولیای دم پرداخت شود.
مراحل دریافت دیه تصادف از طریق بیمه شخص ثالث
بیمه شخص ثالث وظیفه پرداخت جریمه خسارات جانی و مالی واردشده به اشخاص ثالث در تصادفات را برعهده دارد.
برای دریافت دیه از طریق بیمه شخص ثالث، مراحل زیر را دنبال کنید:
- در صورتی که تصادف باعث نقص عضو یا فوت شود، افسر راهنمایی‌ورانندگی در صحنه حاضر می‌شود و پس از بررسی‌های لازم، کروکی می‌کشد. (داشتن کروکی تصادف برای خسارت‌های مالی بیشتر از ۱۶ میلیون تومان الزامی است.) سپس خودروی راننده به پارکینگ منتقل می‌شود.
- فرد مقصر باید در دادگاه پرونده تشکیل دهد.
- سپس دادگاه تشکیل می‌شود و دو طرف تصادف باید رأی دادگاه را به شرکت بیمه تحویل دهند تا با بررسی‌های کارشناس بیمه و تأیید او، شخص آسیب‌دیده بتواند دیه را دریافت کند.
نرخ دیه در ماه‌های حرام سال
۴ ماه در سال به‌عنوان ماه‌های حرام شناخته می‌شوند که عبارت‌اند از: مُحرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه. در ماه‌های حرام، دیه به میزان یک‌سوم افزایش پیدا می‌کند. بنابراین زمانی که خسارت و جراحتی وارد شود، مقدار دیه باید براساس دیه ماه‌های حرام محاسبه و پرداخت شود.
تفاوت دیه زن و مرد
دیه زن نصف دیه مرد است. اما در صورتی که آسیب واردشده باعث زوال منافع یا نقص عضو نشود، تفاوتی میان دیه زن و مرد وجود ندارد.
چه کسی باید دیه را پرداخت کند؟
هر فردی که مرتکب جرم شود، موظف به پرداخت دیه است. در برخی موارد، فردی که باید دیه را پرداخت کند می‌تواند پدر، بستگان پدری یا سایر وراث فرد باشد که به آنها «عاقله» گفته می‌شود. بنابراین طبق مواد قانونی ۴۶۲ و ۴۶۳ قانون مجازات اسلامی، چه جنایت عمدی باشد چه غیرعمدی، فردی که جنایت را مرتکب شده است، باید دیه پرداخت کند. اگر جنایت خطای محض یا غیرعمدی باشد، «عاقله» پرداخت دیه را برعهده دارد.
در مواردی که مسئول پرداخت دیه نامشخص باشد، بیت‌المال دیه را می‌پردازد.
سؤالات متداول
۱. افزایش دیه در ماه‌های حرام هم شامل دیه مرد می‌شود و هم زن؟
بله، افزایش دیه در ماه‌های حرام برای مرد یا زن به‌صورت یکسان است.
۲. آیا افزایش دیه فقط شامل مسلمانان است؟
هر شخص بالغی که مسلمان یا غیرمسلمان باشد، دیه‌اش در ماه‌های حرام افزایش می‌یابد.
۳. در صورتی که جرم منجر به سقط جنین مادر شود، دیه به جنین تعلق می‌گیرد؟
در صورتی که روح در بدن جنین باشد، بله.
۴. نرخ دیه در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل چقدر تغییر کرده است؟
در سال ۱۴۰۱ میزان دیه کامل، ۶۰۰ میلیون تومان بود که در سال ۱۴۰۲ این مبلغ افزایش ۵۰% داشته است.
۵. نرخ دیه ۱۴۰۲ در ماه‌های حرام چقدر است؟
دیه در ماه‌های حرام به میزان یک‌سوم افزایش می‌یابد. یعنی نرخ دیه ۱۴۰۲ در ماه‌های حرام برای انسان کامل ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
سخن آخر
دیه خسارتی است که مجرم پرداخت می‌کند. در این مقاله به بررسی نرخ دیه ۱۴۰۲ پرداختیم. همچنین میزان دیه در صورت کشته شدن یا جراحت و نقص عضو پرداختیم. در ادامه نیز دیه زن و مرد در ماه های حرام سال پرداختیم.
اگر سوالات بیشتری در این مورد دارید، می‌توانید در زیر همین صفحه در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
الان زنو مرد تو ۱۴۰۲ برابره دیه شون تو تصادفات ؟ اگه فوت شن
اره
اره
سلام : در ۱۱ محرم ۱۴۰۲ پسرم با موتور بدون گواهینامه از پشت به خودرویی برخورد کرده که مقصر را ۵۰ پنجاه اعلام نمودند . میزان جراحات :
۱ – دندان ها :
۱-۱ ) یکی از دندان های پیشین از بیخ افتاد .
۱-۲ ) دو عدد از دندان های کناری آن لق ومقداری از آنها شکست
۲ – لب :
لب بالا از پشت شکافت
۳- بیضه ها :
۳-۱ ) بیضه ها از وسط شکافت برداشته که در ابتدا در اتاق عمل سرپایی شکافتگی پوست را بخیه کرده تا از خونریزی جلوگیری گردد
۳-۲) بعد از سونوگرافی مشخص شد که مایعات و آنزیم های موجود در دو بیضه قاطی شده است که بلافاصله اورولوژ ایشان را به اتاق عمل برده و هر دو بیضه را جراحی نمود . در پاسخ به سوال توانایی باروری پسرم اعلام نمود : درآینده مشخص می گردد که توانایی باروری را دارد یا خیر ما نمی توانیم الان پاسخ این سوال را بدهیم . ممنون می شوم میزان حدودی دیه را مشخص نمایید . با تشکر از لطف شما .
سلام وقت بخیر
دوست عزیز شما باید بعد از رای قطعی دادگاه برای محاسبه میزان دیه فرزندتون نزد وکیل مراجعه نمایید تا ایشان نسبت به محاسبه دقیق عدد دیه اقدام نمایند.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام، خداقوت مبلغ دیه در ماه حرام فقط مربوط به فوت میشه یا سایر خسارات مانند زخم وکبودی و.. هم در ماه حرام افزایش دارد؟ ممنون