در روزهای سرد سال، تماس مستقیم دست با فرمان سرد می‌تواند تجربه رانندگی را ناخوشایند و حتی خطرناک کند. به همین دلیل، بسیاری از خودروهای مدرن به فناوری گرمکن فرمان خودرو مجهز شده‌اند تا دمای فرمان را در سطحی مطلوب حفظ کنند. گرمکن فرمان خودرو یکی از امکانات رفاهی کاربردی است که به‌خصوص در مناطق سردسیر یا فصل زمستان اهمیت زیادی دارد و باعث افزایش راحتی راننده می‌شود.
در واقع، نصب گرمکن فرمان خودرو به شما این امکان را می‌دهد که حتی در صبح‌های سرد زمستانی، بدون نیاز به دستکش و با تمرکز کامل رانندگی کنید. برخی خودروهای لوکس این ویژگی را به‌صورت فابریک دارند، در حالی‌که در خودروهای دیگر می‌توان با استفاده از روکش گرمکن فرمان خودرو یا سیستم‌های جانبی، آن را اضافه کرد.
برای آشنایی با سایر امکانات رفاهی مشابه، پیشنهاد می‌کنیم مطلب گرمکن صندلی خودرو را نیز مطالعه کنید. همچنین اگر قصد بررسی قیمت خودروهای دارای این آپشن را دارید، صفحه قیمت خودرو امروز در سایت کارنامه منبع خوبی برای مقایسه است.
در ادامه، با نحوه عملکرد این سیستم، مزایا، روش نصب و نکات نگهداری آن آشنا می‌شویم.
گرمکن فرمان خودرو چیست؟
گرمکن فرمان خودرو یا Heated Steering Wheel، سیستمی است که برای گرم کردن سطح فرمان در روزهای سرد طراحی شده است. این سیستم با استفاده از المنت‌های گرمایی (Heating Elements) که در زیر پوشش فرمان نصب می‌شوند، گرما را به‌صورت یکنواخت در تمام قسمت‌های آن پخش می‌کند تا راننده هنگام رانندگی در هوای سرد، احساس راحتی بیشتری داشته باشد.
در گذشته این فناوری تنها در خودروهای لوکس و گران‌قیمت دیده می‌شد، اما امروزه بسیاری از خودروهای میان‌رده و حتی برخی مدل‌های داخلی نیز به این قابلیت مجهز شده‌اند. در خودروهایی که این سیستم به‌صورت فابریک وجود دارد، کنترل آن معمولاً از طریق دکمه گرمکن فرمان روی داشبورد، کنسول مرکزی یا حتی از داخل تنظیمات سیستم چندرسانه‌ای (مانند نمایشگر لمسی) انجام می‌شود.
در خودروهایی که فاقد این آپشن هستند، می‌توان از روکش گرمکن فرمان خودرو استفاده کرد که به‌صورت جداگانه فروخته می‌شود و با اتصال به برق ۱۲ ولت فندکی کار می‌کند. این روکش‌ها معمولاً دارای ترموستات داخلی هستند تا از گرم شدن بیش از حد فرمان جلوگیری شود.
گرمکن فرمان نه‌تنها راحتی راننده را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند از خستگی دست‌ها در سرما بکاهد و کنترل فرمان را در شرایط لغزنده بهبود بخشد.
نحوه عملکرد گرمکن فرمان ماشین
عملکرد گرمکن فرمان خودرو ساده اما هوشمندانه است. این سیستم از چند المنت گرمایی نازک تشکیل شده که در زیر روکش فرمان و معمولاً در امتداد دایره بیرونی آن قرار می‌گیرند. زمانی که راننده دکمه فعال‌سازی را فشار می‌دهد، جریان برق از طریق سیم‌کشی مخصوص به المنت‌ها منتقل شده و حرارت یکنواختی روی سطح فرمان ایجاد می‌کند.
در خودروهایی که به‌صورت فابریک از گرمکن فرمان استفاده می‌کنند، این سیستم مستقیماً با کامپیوتر ماشین (ECU) در ارتباط است. ECU دما را کنترل می‌کند و مانع از افزایش بیش از حد حرارت می‌شود. همچنین پس از چند دقیقه، دمای فرمان به سطح استاندارد (معمولاً بین ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد) می‌رسد و سیستم به‌صورت خودکار میزان گرما را کاهش می‌دهد.
در مدل‌های نصب‌شده به‌صورت روکش یا تجهیز جانبی، گرمکن معمولاً از برق فندکی تغذیه می‌کند و برخی مدل‌ها دارای تنظیم دمای دو یا سه حالته هستند. این نوع گرمکن‌ها به دلیل قیمت مناسب و نصب آسان، گزینه‌ای محبوب برای رانندگان خودروهای فاقد سیستم فابریک محسوب می‌شوند.
عملکرد صحیح سیستم گرمایش فرمان به کیفیت المنت‌ها، سیم‌کشی و عایق‌بندی آن بستگی دارد. اگر پس از مدتی حس کردید بخشی از فرمان گرم نمی‌شود یا سیستم به‌صورت ناگهانی خاموش می‌شود، ممکن است اتصالات داخلی یا ترموستات دچار مشکل شده باشند و نیاز به بررسی فنی وجود داشته باشد.
مزایای گرمکن فرمان خودرو
گرمکن فرمان شاید در نگاه اول یک آپشن لوکس به نظر برسد، اما در عمل تأثیر قابل‌توجهی بر راحتی، ایمنی و تجربه رانندگی دارد. در ادامه، مهم‌ترین مزایای استفاده از این سیستم را مرور می‌کنیم:
-
افزایش راحتی راننده در هوای سرد
در روزهای زمستانی، دمای پایین فرمان باعث بی‌حسی یا کاهش تمرکز راننده می‌شود. گرمکن فرمان با گرم کردن سریع سطح فرمان، از سرد شدن دست‌ها جلوگیری کرده و حس مطلوبی هنگام رانندگی ایجاد می‌کند. -
بهبود کنترل و ایمنی رانندگی
وقتی دست‌ها گرم و انعطاف‌پذیر باشند، راننده کنترل بهتری بر فرمان دارد. این موضوع به‌ویژه در مسیرهای لغزنده یا هنگام تغییر جهت ناگهانی اهمیت زیادی دارد. -
جلوگیری از استفاده از دستکش‌های ضخیم
دستکش‌های زمستانی ضخیم ممکن است باعث لغزش روی فرمان شوند یا مانع از حس دقیق چرخش شوند. وجود گرمکن فرمان این نیاز را برطرف می‌کند و راننده می‌تواند بدون دستکش، با تمرکز بیشتری رانندگی کند. -
افزایش ارزش خودرو
وجود سیستم گرمکن فرمان در خودرو یکی از آپشن‌های جذاب برای خریداران است و می‌تواند در زمان فروش خودرو باعث افزایش ارزش آن شود. -
مصرف برق پایین و عملکرد هوشمند
سیستم گرمکن فرمان انرژی زیادی مصرف نمی‌کند؛ زیرا پس از رسیدن به دمای مطلوب، به‌صورت خودکار در حالت صرفه‌جویی قرار می‌گیرد.
به همین دلایل، گرمکن فرمان نه‌تنها یک آپشن رفاهی بلکه یک ویژگی کاربردی برای رانندگی ایمن‌تر در هوای سرد محسوب می‌شود.
نحوه نصب و راه‌اندازی گرمکن فرمان
نصب گرمکن فرمان خودرو بسته به نوع سیستم، می‌تواند ساده یا نیازمند تخصص باشد. اگر خودرو شما فاقد این قابلیت است، دو روش کلی برای اضافه کردن آن وجود دارد: استفاده از روکش گرمکن فرمان یا نصب گرمکن داخلی زیر روکش اصلی فرمان.
-
نصب گرمکن به‌صورت روکش فرمان آماده
در این روش، روکش مخصوصی که درون آن المنت‌های گرمایی تعبیه شده روی فرمان کشیده می‌شود. این نوع گرمکن معمولاً با برق ۱۲ ولت از فندک خودرو تغذیه می‌کند و نصب آن تنها چند دقیقه زمان می‌برد. مزیت اصلی این روش، سادگی نصب و قیمت پایین است. البته ظاهر فرمان ممکن است کمی تغییر کند و گرمایش در برخی نواحی یکنواخت نباشد. -
نصب گرمکن داخلی توسط متخصص
در این روش، فرمان خودرو باز شده و المنت‌های حرارتی در زیر روکش اصلی نصب می‌شوند. سپس سیم‌کشی به سیستم برق خودرو و در برخی موارد به ECU یا فیوز اصلی متصل می‌شود. در این حالت، دکمه کنترل گرمکن روی داشبورد یا در کنار دکمه‌های دیگر مانند گرمکن صندلی نصب می‌شود.
این روش حرفه‌ای‌تر و بادوام‌تر است، اما نیاز به مهارت فنی و تجربه در سیم‌کشی خودرو دارد. بنابراین بهتر است توسط تعمیرکار یا متخصص برق خودرو انجام شود.
پس از نصب، برای اطمینان از عملکرد صحیح، سیستم باید چند دقیقه در حالت روشن آزمایش شود تا گرمایش یکنواخت در تمام سطح فرمان برقرار گردد.
کدام خودروها به گرمکن فرمان مجهز هستند؟
سیستم گرمکن فرمان ابتدا در خودروهای لوکس اروپایی و آسیایی مورد استفاده قرار گرفت، اما در سال‌های اخیر، بسیاری از خودروهای میان‌رده و حتی برخی مدل‌های تولید داخل نیز به این آپشن مجهز شده‌اند. این ویژگی بیشتر در خودروهایی که دارای سیستم‌های رفاهی پیشرفته هستند دیده می‌شود و معمولاً همراه با گرمکن صندلی عرضه می‌گردد.
در بازار ایران، خودروهایی که به‌صورت فابریک یا در نسخه‌های خاص دارای گرمکن فرمان خودرو هستند، شامل موارد زیر می‌شوند:
-
کیا اپتیما، هیوندای سوناتا و سانتافه: اکثر مدل‌های وارداتی از سال ۲۰۱۶ به بعد دارای گرمکن فرمان استاندارد هستند.
-
تویوتا راو۴ و لکسوس NX و RX: این خودروها در نسخه‌های فول‌آپشن خود از گرمکن فرمان بهره می‌برند.
-
مزدا ۳ و بی‌ام‌و سری ۳: از خودروهای وارداتی محبوب در ایران با آپشن فرمان گرم‌شونده.
-
چری تیگو ۷، تیگو ۸ پرو و فونیکس FX: در مدل‌های جدید مونتاژی در ایران، این قابلیت به‌صورت فابریک وجود دارد.
-
دیگنیتی پرایم و فیدلیتی پرایم گروه بهمن: از معدود خودروهای مونتاژی داخلی با فرمان گرم‌کن‌دار در نسخه‌های لوکس.
-
جک K7 و لاماری ایما: برخی تیپ‌های فول‌آپشن این خودروها نیز از گرمکن فرمان بهره می‌برند.
در خودروهای اقتصادی‌تر یا مدل‌های قدیمی‌تر، می‌توان با استفاده از روکش گرمکن فرمان خودرو این قابلیت را به‌صورت جانبی نصب کرد که هزینه‌ای به‌مراتب پایین‌تر دارد و به سیستم برقی خودرو آسیبی نمی‌زند.
با رشد فناوری و افزایش رقابت بین خودروسازان، احتمال اینکه گرمکن فرمان در آینده به یک آپشن استاندارد در خودروهای ایرانی تبدیل شود بسیار بالاست.
نگهداری و مشکلات رایج گرمکن فرمان ماشین
سیستم گرمکن فرمان خودرو اگرچه عمر طولانی دارد، اما به دلیل قرار گرفتن در معرض حرارت، رطوبت و فشار دست راننده، نیازمند مراقبت است. رعایت چند نکته ساده می‌تواند مانع از خرابی زودهنگام آن شود:
-
عدم استفاده طولانی‌مدت در دمای بالا
گرمکن فرمان به‌گونه‌ای طراحی شده که در مدت کوتاهی فرمان را گرم کند، نه اینکه ساعت‌ها روشن بماند. روشن نگه داشتن مداوم سیستم می‌تواند به المنت‌های حرارتی آسیب بزند. -
خودداری از ریختن مایعات روی فرمان
نفوذ آب یا مواد شوینده به زیر روکش فرمان، ممکن است باعث اتصال کوتاه در سیم‌کشی شود. در زمان شست‌وشوی داخل کابین خودرو، بهتر است از دستمال نیمه‌خشک برای تمیز کردن فرمان استفاده کنید. -
استفاده از روکش مناسب فرمان
اگر از روکش‌های چرمی یا پارچه‌ای استفاده می‌کنید، دقت داشته باشید که بیش از حد ضخیم نباشند، چون ممکن است مانع انتقال گرما از المنت‌ها شوند یا باعث فشار بیش از حد روی سیستم شوند. -
بررسی فیوز و سیم‌کشی در صورت عملکرد نادرست
اگر فرمان به‌صورت ناگهانی گرم نمی‌شود یا بخش‌هایی از آن سرد باقی می‌ماند، احتمالاً یکی از المنت‌ها سوخته یا فیوز سیستم قطع شده است. بررسی این موارد باید توسط متخصص برق خودرو انجام شود. -
نصب اصولی توسط کارشناس
در سیستم‌های غیر فابریک، نصب نادرست سیم‌کشی یا اتصال اشتباه به برق خودرو، می‌تواند باعث سوختن گرمکن یا ایجاد اختلال در ECU شود. بنابراین همیشه از نصب توسط فرد باتجربه اطمینان حاصل کنید.
با رعایت این موارد، گرمکن فرمان شما سال‌ها بدون مشکل کار خواهد کرد و تجربه‌ای راحت‌تر از رانندگی در هوای سرد برایتان رقم می‌زند.
جمع‌بندی
گرمکن فرمان خودرو یکی از آپشن‌های کاربردی و در عین حال کم‌مصرف است که نقش مهمی در افزایش راحتی رانندگی در فصل سرما دارد. این سیستم با استفاده از المنت‌های حرارتی داخلی یا روکش گرم‌کن‌دار، دمای فرمان را به‌صورت یکنواخت بالا می‌برد تا راننده بدون نیاز به دستکش و با تمرکز کامل رانندگی کند.
در خودروهای لوکس این سیستم معمولاً به‌صورت فابریک وجود دارد، اما در مدل‌های معمولی هم می‌توان با هزینه‌ای مناسب آن را نصب کرد. اگر در مناطق سردسیر زندگی می‌کنید یا از سرمای فرمان در زمستان کلافه می‌شوید، نصب گرمکن فرمان انتخابی هوشمندانه است.
پرسش‌های متداول درباره گرمکن فرمان خودرو
۱. آیا می‌توان روی هر خودرویی گرمکن فرمان نصب کرد؟
بله، حتی اگر خودرو فاقد سیستم فابریک باشد، می‌توان از روکش گرمکن فرمان یا کیت‌های نصب داخلی استفاده کرد. تنها باید از نصب صحیح و سیم‌کشی ایمن اطمینان حاصل شود.
۲. مصرف برق گرمکن فرمان زیاد است؟
خیر، مصرف برق این سیستم بسیار پایین است و تأثیر محسوسی بر باتری یا دینام خودرو ندارد.
۳. چرا بخشی از فرمان گرم نمی‌شود؟
این مشکل معمولاً به سوختن یکی از المنت‌ها یا اتصال ناقص در سیم‌کشی مربوط است و باید توسط برق‌کار خودرو بررسی شود.
۴. آیا گرمکن فرمان با گرمکن صندلی ارتباط دارد؟
در خودروهای مجهز به سیستم‌های رفاهی یکپارچه، کنترل هر دو از طریق ECU انجام می‌شود و معمولاً در یک پنل یا دکمه مشترک فعال می‌شوند.
۵. استفاده مداوم از گرمکن فرمان مضر است؟
در صورت استفاده صحیح خیر، اما روشن ماندن طولانی در دمای بالا می‌تواند به مرور به المنت‌ها آسیب بزند.