فروش خودرو در بورس کالا اوایل سال گذشته آغاز شد و پس از حدود ۱۰ ماه به حالت تعلیق درآمد. نهادهای متعدد به دلایل مختلف مخالف عرضه خودرو در این بستر مزایدهای بودند، و ادامه ابهام عرضه خودرو در بورس کالا نشان میدهد هنوز هیچ توافقی بین نهادها و دستگاههای ذیربط کشور صورت نگرفته است.
مخالفت شورای رقابت یکی از دلایل بیسرانجامی و ابهام عرضه خودرو در بورس کالا به حساب میآید. از آنجا که روش دسترسی بازار به هر کالایی از جمله خودرو، جزو مواردی است که توسط شورای رقبا مشخص میشود و نام بورس کالا در دستورالعمل جدید این شورا ذکر نشده، پس امکان عرضه خودرو در ویترین شیشهای وجود ندارد.
از طرف دیگر، رئیس سابق سازمان بورس نیز عنوان کرده که خودروی بورسی هیچ تضاد قانونی با دستورالعمل شورای رقابت ندارد، چون بورس کالا به تبعیت از بند ج ماده ۳۶ قانون احکام دائمی، خارج از نظام قیمتگذاری دستوری بوده، و قیمت خودرو در این پلتفرم، بر اساس قوانین مربوطه مشخص میشود.
این در حالی است که سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در بهمنماه سال گذشته، تصمیمگیری عرضه خودرو در بورس را نه بر عهده شورای رقابت، بلکه بر عهده بورس کالا گذاشت. به علاوه، وزیر اقتصاد و دارایی یکی از طرفداران پلتفرم مزایدهای است که با برکناری اخیر وزیر صمت، فروش خودرو از طریق بورس را جزو موارد اختیاری خودروسازان قلمداد کرد. وی صراحتا عنوان کرد که «در شرایط کنونی شرکتهای ایرانخودرو و سایپا هر زمان بخواهند میتوانند خودروهای خود را در بورس عرضه کنند و ممنوعیتی برای ارائه خودرو در بورس کالا وجود ندارد».
نقش خودروسازان در ابهام عرضه در بورس کالا
ناگفته نماند که خودروسازان نیز نقش پررنگی در ادامه ابهام عرضه خودرو در بورس کالا دارند، چراکه علیرغم اشاره به اختیار خودروسازان در عرضه محصولات در بورس کالا، هیچیک از شرکتهای خودروسازی از جمله ایرانخودرو، سایپا و همینطور شرکتهای خصوصی مثل بهمن موتور، واکنش مثبتی نسبت به این خبر نشان ندادهاند. مدیرعامل سایپا در اظهارات اخیر خود، زیرساخت بورس کالا را برای عرضه سالانه ۱.۶ میلیون دستگاه خودرو ناکافی دانست و عدم دسترسی روستاها و مناطق محروم به کارگزاریها را مهمترین دلیل بازدارنده عرضه خودرو در بورس کالا عنوان کرد.
صرفنظر از دیدگاه نهادهای مختلف مثل شورای رقابت، وزارت اقتصاد و دارایی، رئیس سابق یا فعلی سازمان بورس کشور و خودروسازان، به نظر نمیرسد ابهام عرضه خودرو در بورس کالا به این زودی از بین برود. شاید این نهادها هر یک به نوبه خود منتظر پیشبینی معقولانهای از وضعیت آتی بازار هستند تا رأی نهایی برای توقف یا ادامه عرضه خودرو در بورس را صادر کند.