شاید تا حالا برایتان پیش آمده باشد که یک روز صبح سوار ماشین شوید و استارت بزنید، اما ماشین روشن نشود. گاهی هم هنگام رانندگی ماشین خاموش می‌شود و هر کاری می‌کنید دیگر حرکت نمی‌کند. معمولا در این مواقع اول بنزین را چک می‌کنید و می‌بینید که باک پر است. پس چه اتفاقی افتاده است؟
روشن‌نشدن ماشین دلایل زیادی دارد، اما معمولا رایج‌ترین دلیل آن خوابیدن باتری ماشین است. این مشکل که به خالی شدن باتری ماشین هم معروف است، زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم برق‌رسانی به باتری خوب کار نمی‌کند. در این مطلب می‌خواهیم علل و نشانه‌های این مشکل را بررسی کنیم و در انتها خواهیم گفت که چطور می‌توانید ماشینی را که باتری‌اش خالی شده است، موقتا روشن کنید.
خوابیدن باتری ماشین یا خالی شدن باتری ماشین به چه معناست؟
باتری خودرو وظیفه برق‌رسانی به سیستم الکتریکی ماشین را بر عهده دارد. بنابراین وقتی باتری می‌خوابد یا خالی می‌شود، نمی‌تواند انرژی الکتریکی را به این سیستم انتقال دهد و در نتیجه، ماشین روشن نمی‌شود.
علت خالی شدن باتری ماشین چیست؟
هفت علت خالی شدن باتری ماشین عبارت‌اند از:
۱. چراغ جلوی ماشین را روشن گذاشته‌اید
یکی از مهم‌ترین دلایل خالی شدن باتری ماشین این است که شب خودرو را خاموش کرده‌اید، اما یادتان رفته است چراغ‌ها را خاموش کنید. مخصوصا اگر ماشینتان صفر است و باتری نو دارد، بیشتر از همه باید به همین مورد شک کنید. در بسیاری از خودروهای جدید چراغ‌های جلو را طوری طراحی می‌کنند که بعد از مدت‌زمان مشخصی خودبه‌خود خاموش شوند. اگر خودروی شما این ویژگی را ندارد، چراغ‌های جلو تا زمانی که باتری ماشین را به‌طور کامل تخلیه کنند روشن می‌مانند و بعد از آن خاموش می‌شوند.
به جز روشن‌گذاشتن چراغ‌های جلو، بازماندن در صندوق عقب، خوب بسته‌نشدن درهای ماشین و روشن‌ماندن چراغ‌های داخلی هم ممکن است دلیل تخلیه‌شدن باتری باشند.
حتما بخوانید: ۱۱ دلیل روشن شدن چراغ چک خودرو که باید بررسی شود
۲. ماشینتان برق دزدی دارد
باتری حتی زمانی که خودرو خاموش است، انرژی موردنیاز ساعت، رادیو، سیستم قفل مرکزی، دزدگیر و سایر قطعات الکتریکی را تأمین می‌کند. در حالت عادی با اینکه موتور خاموش است و دینام نمی‌تواند باتری را شارژ کند، این اجزا آن‌قدرها برق مصرف نمی‌کنند که باتری تخلیه شود. اما اگر مشکل برق دزدی ماشین وجود داشته باشد، یعنی مشکلی در رله‌ها، مدارها، چراغ‌های داخلی یا سیستم الکتریکی ماشین وجود داشته باشد، یک شب تا صبح کافی است تا باتری به‌طور کامل تخلیه شود.
۳. اتصالات باتری شل یا پوسیده است
پایانه‌های مثبت و منفی متصل به باتری ماشین گاهی اوقات ممکن است به‌مرور زمان شل شوند یا خوردگی پیدا کنند. در این صورت باتری نمی‌تواند به‌درستی انرژی لازم را منتقل کند و به همین دلیل ممکن است سیستم استارت خودرو به‌خوبی عمل نکند یا اینکه حین رانندگی خودرو خاموش شود. اگر این مشکل را رفع نکنید به‌زودی به قطعات الکترونیکی خودرو آسیب خواهد رسید.
۴. هوای بیرون به‌شدت گرم یا سرد است
هوای یخبندان زمستان و روزهای بسیار گرم تابستان ممکن است باعث خوابیدن باتری شوند. باتری‌های جدیدتر مقاومت بیشتری دربرابر گرما یا سرمای شدید دارند. بنابراین اگر باتری شما قدیمی است، هوای بیرون خیلی سریع‌تر بر آن تأثیر خواهد گذاشت.
حتما بخوانید: این ۱۲ چیز را هرگز در زمستان در ماشین جا نگذارید
۵. دینام ماشین مشکل دارد
وقتی موتور خودرو دارد کار می‌کند، این دینام است که باتری را شارژ می‌کند. هنگام خرابی دینام، باتری به‌خوبی شارژ نمی‌شود و بنابراین وقتی باتری تخلیه شد، حتی اگر همین چند لحظه پیش رانندگی کرده باشید، دیگر خودرو روشن نمی‌شود.
۶. زیاد در مسافت‌های کوتاه رانندگی می‌کنید
روشن‌کردن موتور مقدار زیادی انرژی از باتری می‌گیرد. اگر مدام در مسافت‌های کوتاه رانندگی کنید، یعنی ده دقیقه بعد از روشن‌کردن ماشین به مقصد برسید و ماشین را خاموش کنید، دینام زمان کافی برای شارژ مجدد باتری پیدا نمی‌کند. مخصوصا اگر باتری خودروتان از نوع قدیمی است. در درازمدت این کار نه‌تنها باعث خوابیدن باتری می‌شود، بلکه عمر آن را کوتاه می‌کند.
۷. عمر باتری به پایان رسیده است
باتری ماشین در بهترین حالت تا ۵ سال دوام می‌آورد. اما این به محل زندگی و نحوه رانندگی شما هم بستگی دارد. گرمای زیاد، مسافت‌های کوتاه مکرر و نگهداری نادرست از باتری، عمر آن را دو تا سه سال کاهش می‌دهد. اگر مدام باتری ماشینتان تخلیه می‌شود، حتی پس از اینکه تازه آن را شارژ کرده‌اید، احتمالا باید به‌فکر باتری جدیدی باشید.
حتما بخوانید: عمر مفید باتری ماشین؛ از کجا بفهمیم وقت تعویض باتری رسیده است؟
نکته مهم: خیلی‌ها حتی فکرش را هم نمی‌کنند که باتری ماشین صفر بخوابد. این در حالی است که اگر ماشین صفر را به‌مدت بیشتر از ۲ تا ۳ ماه روشن نکرده باشید احتمال خوابیدن باتری‌اش وجود دارد.
علائم خالی شدن باتری ماشین چیست؟
در اصل فقط روشن‌نشدن ماشین است که نشان می‌دهد باتری خوابیده است. با این حال نشانه‌هایی وجود دارند که می‌توانید بفهمید دقیقا مشکل از باتری است.
۱. قبل از استارت‌زدن
- سوییچ را می‌چرخانید چراغ‌ها و صفحه کیلومترشمار و سایر مصرف‌سنج‌ها (گیج‌ها) روشن نمی‌شوند.
- بعد از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در جا کار کردن، موتور خاموش می‌شود در حالی که سایر لوازم جانبی دارند کار می‌کنند.
۲. در طول استارت‌زدن
- دو یا سه بار باید استارت بزنید تا روشن شود.
- نور چراغ‌ها و گیج‌ها قبل از استارت‌زدن کم شده است.
- وقتی ساعت‌های طولانی خودرو خاموش بوده است، مخصوصا در هوای سرد، به‌سختی روشن می‌شود.
حتما بخوانید: علل استارت نخوردن ماشین و نحوه برطرف کردن آن
۳. در حین رانندگی
- توقف آن در ترافیک کمی ناهنجار است.
- متناوبا رادیو یا سایر لوازم جانبی الکتریکی خاموش می‌شوند.
- نور چراغ‌ها یا لوازم داشبورد زمانی که پدال گاز را فشار می‌دهید کم می‌شود.
بررسی وضعیت سلامت باتری را چطور انجام دهیم؟
بسیاری از مشکلات باتری را می‌توان با تعمیر و نگهداری ابتدایی برطرف کرد، بنابراین همیشه سعی کنید سلامت باتری را به‌طور منظم بررسی کنید.
بررسی الکترولیت در باتری اسیدی
به داخل سلول‌ها نگاه کنید و ببینید که به‌درستی با الکترولیت پر شده‌اند یا نه. اگر سطح الکترولیت به زیر صفحات سربی کاهش یافته است مشکل دارد.
برای این کار می‌توانید از ابزار ارزان‌قیمتی به نام هیدرومتر یا اسیدسنج استفاده کنید. این دستگاه غلظت اسید را در آب یا الکترولیت موجود در هر سلول بررسی می‌کند. اگر تازه باتری را به‌طور کامل شارژ کرده‌اید و هیدرومتر در یک یا چند سلول عدد بسیار پایینی را نمایش داد، باتری باید تعویض شود.
ابزار دیگر لودتستر باتری است که گران‌تر است و باری را روی باتری وارد می‌کند. با این دستگاه می‌توانید ولتاژ باتری را هم با بار وارد شده و هم بدون بار بررسی کنید. مراقب اتصال کوتاه باتری باشید، ممکن است باعث ترکیدن باتری شود. هنگام کار با باتری نکات ایمنی را فراموش نکنید. اگر این دستگاه را ندارید، خودرو را نزد مکانیک ببرید.
بررسی باتری اتمی
در باتری‌های اتمی می‌توانید با ولت‌متر میزان ولتاژ باتری را تست کنید و اگر لود تستر دارید، از آن برای سلامت باتری استفاده کنید. در صورتی که کار با این دستگاه‌ها را بلد نیستید، از مکانیک کمک بخواهید.
بررسی اتصالات
پایانه‌ها، کابل‌ها یا کانکتورها به مرور زمان شل می‌شوند یا خوردگی پیدا می‌کنند. اگر در اطراف این قسمت‌ها تکه‌های بزرگ سفید، آبی یا سبز مشاهده می‌کنید، خوردگی دارند. برای از بین‌بردن آنها می‌توانید از آب و جوش‌شیرین و یک برس سفت و زبر استفاده کنید. در صورتی که باتری اسیدی دارید، حواستان باشد جوش شیرین به هیچ‌وجه نباید وارد سلول‌های باتری شود.
کاغذ سنباده یا برس‌های سیمی مخصوص هم برای پاک‌کردن خوردگی از پایانه‌های باتری و اتصالات کابل مفید هستند.
حتما بخوانید: از سیم کشی خودرو چه می‌دانید؟
کشف برق دزدی
باتری را از نظر برق دزدی بررسی کنید. ساده‌ترین راه این است که کابل باتری را جدا کنید و جریان آمپر را بررسی کنید. مولتی‌متر بهترین ابزار برای این کار است. فقط حواستان باشد کار با آن را بلد باشید، وگرنه ممکن است فیوز گران‌قیمت درون مولتی‌متر را منفجر کنید. برخی از آنها دارای یک گیره القایی هستند که می‌تواند جریان را بدون قطع‌کردن چیزی بررسی کند.
روش دیگر استفاده از چراغ تست است. کابل منفی باتری را جدا کنید و یک مدار بین پایانه منفی باتری و زمین درست کنید. اگر چراغ تست روشن شد، باتری برق دزدی دارد. البته این روش کارآمد نیست؛ زیرا نمی‌توان دقیقا فهمید که میزان تخلیه باتری چقدر است.
راه‌های پیشگیری از خالی شدن باتری ماشین کدامند؟
درست است که هر باتری بعد از مدتی باید تعویض شود، اما می‌توان با پیشگیری از این مشکل عمر باتری را طولانی‌تر کرد. از سوی دیگر وقتی باتری زودبه‌زود تخلیه می‌شود، هم دردسر دارد (مخصوصا روزهایی که دیرتان شده است و ماشین روشن نمی‌شود) و هم ممکن است به موتور خودرو آسیب برسد. با نگهداری صحیح می‌توان تا مدت‌ها باتری را در وضعیت مناسب نگه داشت.
۱. مدام در مسافت‌های کوتاه رانندگی نکنید
هروقت ماشین را روشن می‌کنید، حداقل ۲۰ دقیقه با آن رانندگی کنید. البته اگر از خودروتان خیلی کم استفاده می‌کنید، فکر نکنید هر روز روشن‌کردن آن به‌مدت چند دقیقه فایده خاصی دارد. در واقع ضرر آن بیشتر از فایده آن است.
اگر چند ماشین در خانه دارید، هر از گاهی با یکی از آنها رانندگی کنید.
۲. خودروی الکتریکی را در حالت شارژ رها نکنید
درباره باتری‌های ماشین‌های الکتریکی یا هیبریدی، همیشه شارژ آنها را در حد ۵۰ درصد نگه دارید و اجازه ندهید به کمتر از ۳۰ درصد برسد. از سوی دیگر هرگز خودرو را در حالت شارژ رها نکنید.
۳. خودرو را بعد از خاموش‌کردن چک کنید
بعد از اینکه خودرو را خاموش کردید، هر چیزی را که ممکن است باتری خودرو را تخلیه کند بررسی کنید و بعد بروید. درها را چک کنید که کامل بسته باشند، چراغ‌ها مخصوصا چراغ‌های جلو باید خاموش باشند، در صندوق عقب را بررسی کنید که باز نمانده باشد.
روشن کردن ماشین باطری خوابیده چطور انجام می‌شود؟
با همه چیزهایی که گفتیم، بازهم بهتر است روش‌های روشن کردن ماشین باطری خوابیده را بلد باشید. گاهی صبح‌ها دیرتان شده است و باید به مقصد برسید، گاهی در جایی دورافتاده هستید و تا کیلومترها جایی نیست که کمک بیاورید. بنابراین این روش‌ها را یاد بگیرید:
روش اول: استفاده از جامپ استارتر قابل‌حمل
اگر ماشین روشن نمی‌شود و احتمال می‌دهید باتری ماشین خوابیده است، می‌توانید با کمک یک منبع الکتریکی مانند یک جامپ استارتر قابل‌حمل آن را روشن کنید.
برای این کار، ابتدا گیره مثبت جامپ استارتر را به پایانه مثبت باتریِ تخلیه شده وصل کنید بعد سراغ پایانه منفی بروید. جامپ استارتر را روشن کنید و بعد از یکی دو دقیقه خودرو را روشن کنید.
روش دوم: استفاده از باتری سالم ماشین دیگر
اگر می‌خواهید از باتری ماشین دیگری استفاده کنید، باید کابل جامپر داشته باشید. ابتدا موتور ماشینی را که باتری‌اش سالم است خاموش کنید. سپس گیره مثبت کابل را به سر مثبت باتری تخلیه شده و از آن طرف به باتری سالم وصل کنید. در مرحله بعد گیره منفی را به پایانه منفی باتری سالم وصل کنید و سر دیگر آن را به قطعه‌ای فلزی در ماشین خودتان که باتری آن تخلیه شده است وصل کنید. این فلز نباید رنگ‌شده باشد.
حالا ماشینی را که باتری‌اش سالم است روشن کنید تا باتری تخلیه‌شده را شارژ کند. پس از حداقل یک دقیقه می‌توانید ماشین را روشن کنید و باید کار کند.
نکته: خالی شدن باتری ماشین اتومات با ماشین عادی تقریبا فرقی ندارد. برای روشن کردن آن هم می‌توانید از همین روش استفاده کنید.
جمع بندی
خالی شدن باطری ماشین می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. گاهی اوقات زمانی که حتی انتظارش را ندارید، ماشین روشن نمی‌شود و برایتان دردسر درست می‌کند. بنابراین همیشه بهتر است سلامت باتری خودرو را بررسی کنید و با روش‌هایی که گفتیم از بروز این مشکل پیشگیری کنید. اگر هم در نهایت این اتفاق افتاد و راهی نداشتید، به دو روشی که آموزش دادیم، ماشین را موقتا روشن کنید و بعد از آن دنبال علت اصلی مشکل باشید.
آیا تا حالا خالی کردن باتری ماشین برایتان اتفاق افتاده است؟ چطور مشکل را حل کردید؟ لطفا در دیدگاه‌ها تجربیاتی را که در این باره داشته‌اید با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
آیا در حینن رانندگی باطری ماشین بخوابد از ماشین صدای ناهنجار درمیاد
من ماشین صفر دارم و باتری خوابیده درها هم بسته است چی کار کنم؟