امروزه یکی از مواردی که ذهن خریداران خودرو را به خود مشغول کرده است، دیفرانسیل خودرو است. دو مورد از رایج‌ترین سیستم‌های وسایل نقلیه موتوری، دیفرانسیل عقب و دیفرانسیل جلو هستند. که هر کدام دارای مزایا و معایبی نیز هستند. فکر می‌کنید تفاوت خودروی دیفرانسیل جلو با دیفرانسل عقب در چیست و کدام‌یک از آنها بهتر است؟ برای بررسی دقیق این موارد با ما همراه باشید.
دیفرانسیل خودروها
اگر فقط یک‌بار به تعمیرگاه‌های خودرو رفته باشید حتما نام دیفرانسیل (Differential) را شنیده‌اید. دیفرانسیل خودروها از جمله قطعه‌های بسیار حساس و حیاتی در خودروهاست که وظیفه انتقال نیرو را به چرخ‌های اتومبیل برعهده دارد. دیفرانسیل‌ها بخش مهمی از انتقال نیرو محرکه هستند و سبب می‌شوند قدرت بین هر چهار چرخ خودرو با یک نسبت مساوی تقسیم شود و در نهایت چرخ‌ها شروع به حرکت و چرخش کنند. هدایت مجدد چرخ‌ها در جهت‌های تعیین شده مسیر از دیگر وظایف حساس این قطعه است.
انواع دیفرانسیل خودروها
امروزه با توجه به نیاز بازار خودروهایی که تولید می‌شوند، محورهای محرک متفاوتی دارند. برخی از خودروها دارای دیفرانسیل عقب (RWD)، برخی دیگر دارای دیفرانسیل جلو (FWD) هستند.
۱. دیفرانسیل جلو
در خودروهای دیفرانسیل جلو مجموعه گیربکس، پیشرانه، دیفرانسیل و چرخ‌های محرک کاملا در بخش جلویی قرار گرفته‌اند. به عبارت دیگر زمانی که مجموعه محرک به‌همراه پیشرانه، چرخ‌های محرک و جعبه‌دنده در بخش جلویی قرار بگیرند، خودرو را دیفرانسیل جلو گویند.
مزایای خودروهای دیفرانسیل جلو
- خودروهای دیفرانسیل جلو نسبت به دیفرانسیل عقب حجم تولید بیشتری را در کارخانه‌های خودروسازی دنیا به خود اختصاص داده‌اند زیرا هزینه‌های کمتری برای سازنده دارد. همچنین قیمت این خودروها کمتر و نگهداری از آنها برای مالک ساده‌تر است.
- به‌خاطرعدم وجود قطعات مختلف سیستم انتقال قدرت، فضای درون اتومبیل و همچنین فضای بار بسیار بیشتر است.
- هندلینگ اتومبیل دیفرانسیل جلو قابل پیش‌بینی‌تر و کمتر تهاجمی است. به همین خاطر برای رانندگان تازه‌کار گزینه مناسبی است.
- خودروهای دیفرانسیل جلو به‌طور کلی سبک‌تر و بیشتر وزن آنها روی چرخ‌های جلو قرار گرفته است که در نهایت، یک بالانس خوب برای خودرو و چسبندگی بهتر روی زمین را ممکن می‌سازد، به سیستم ترمز فشار کمتری وارد می‌کند و سوخت کمتری مصرف می‌کند.
حتما بخوانید: کم‌مصرف‌ترین خودروهای بازار ایران کدام‌ها هستند؟
معایب خودروهای دیفرانسیل جلو
چرخ‌های جلوی خودرو وظایف زیادی از جمله: تغییر جهت و فرمان خودرو، بخش اعظم ترمزگیری، انتقال نیرو از موتور به زمین را برعهده دارند. در خودروهای دیفرانسیل جلو این مورد مشکلات چسبندگی و کشش و موردی به نام کم‌فرمانی را ایجاد می‌کند. (کم‌فرمانی زمانی اتفاق می‌افتد که چرخ‌های جلو دچار لغزش می‌شوند و خودرو منحرف می‌شود.)
چرخ‌های جلو تنها می‌توانند نیروی مشخصی را تحمل کنند و اگر بیش‌ازحد تحت فشار قرار گیرند، شاید نتوانند سر پیچ جاده‌ها عملکرد خوبی از خود نشان دهند.
اگرچه افراد زیادی، به خودروهای سریع و قدرتمند علاقه دارند، اما نیروی بیش‌ازحد می‌تواند موجب لغزش چرخ‌های جلو شود و رانندگی در یک جاده آسفالت را مانند رانندگی در جاده‌ای یخی سخت کند.
خودروهای دیفرانسیل جلو در ایران
- پراید
- پژو ۲۰۶
- زانتیا
- تندر ال ۹۰
- تیبا
- پژو ۴۰۵
- رانا
- دنا
- سورن
- سمند
- پژو۲۰۷
- کوییک
- برلیانس
۲. دیفرانسیل عقب
در خودروهای دیفرانسیل عقب، نیروی موتور به‌واسطه میل گاردان به چرخ‌های عقب انتقال داده می‌شود. در برخی موارد موتور و گیربکس در قسمت جلویی خودرو قرار دارند، اما چرخ‌های محرک به‌همراه دیفرانسیل به بخش عقب خودرو انتقال داده می‌شوند. در این حالت هم خودرو را دیفرانسیل عقب گویند.
مزایای خودروهای دیفرانسیل عقب
- هندلینگ این خودروها بسیار دقیق است زیرا چرخ‌های جلو وظیفه انتقال نیرو به زمین را ندارند و درنتیجه چرخ‌ها دچار لغزش نمی‌شوند.
- وزن کمتر در جلو و عدم انتقال نیرو توسط چرخ‌های جلو یعنی تقریباً هیچ شانسی برای وقوع کم‌فرمانی در این خودروها وجود ندارد. فرمان‌پذیری بالا می‌تواند قابلیت دور زدن در فضاهای کوچکتر را به این خودروها بدهد.
- به‌دلیل طراحی ساده خودروهای دیفرانسیل عقب خرابی، عیب‌یابی و تعمیر آنها بسیار آسان است.
- از آن جایی که کل سیستم انتقال قدرت به‌صورت یک خط از جلو به عقب کشیده شده است، پیدا کردن محل یک صدا بسیار آسان و راحت است.
- تقسیم وزن مناسب قطعات باعث چسبندگی بیشتر چرخ‌ها و شتاب‌گیری بهتر خودرو شده است.
- با قرار گرفتن مقداری از وزن در عقب خودرو، وزنی که بر روی چرخ‌های عقب قرار می‌گیرد بالاتر می‌رود و از قفل شدن زودهنگام ترمزهای آن جلوگیری می‌شود. این موضوع سبب می‌شود که در صورت وجود یک سیستم ترمز خوب و کارآمد، اتومبیل در هنگام ترمز کردن زودتر توقف کند. در اتومبیل‌های باری به علت وزن زیاد بار در خودرو، موضوع کنترل خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است.
- خودروهای دیفرانسیل عقب به علت تقسیم وزن مناسب قابلیت کنترل بالایی را از خود نشان می‌دهند.
- در این نوع خودروها اطلاعات دقیق‌تری از مسیر حرکت به راننده می‌رسد و به‌دلیل کمتر بودن قطعات در جلوی اتومبیل، استهلاک جلوبندی کاهش می‌یابد.
بهترین ماشین‌ها برای رانندگان تازه‌کار چه خودروهایی هستند؟
معایب خودروهای دیفرانسیل عقب
- در این اتومبیل‌ها وزن به‌طور مساوی تقسیم شده است. وزن کم روی محور محرک نسبت به نمونه‌های دیفرانسیل جلو، منجر به بروز پدیده بکسوات شدید و بیش‌فرمانی (منحرف شدن انتهای خودرو به‌سمت بیرون پیچ در چرخش‌های سریع) می‌شود که این امر موجب می‌شود سیستم کنترل کشش به‌طور استاندارد روی اکثر خودروهای دیفرانسیل عقب، نصب شود زیرا خطر خارج شدن انتهای خودرو از کنترل راننده در زمین‌های خیس، یخ‌زده و لغزنده بسیار زیاد است. چنین حوادثی در وانت‌بار‌ها به‌خاطر وزن کمتر روی محور عقب، بسیار زیاد است.
- وجود قطعات اضافی برای انتقال قدرت منجر به افزایش وزن اتومبیل می‌شود و قطعاتی نظیر گاردان و دیفرانسیل‌ها نیز به مراقبت و نگهداری خاصی نیاز دارند تا به‌مرور دچار مشکل نشوند.
- برای قرار دادن میل باید یک مسیر از جلو به عقب در زیر خودرو ساخته شود که این امر سبب می‌شود فضای داخلی اتاق کاهش یابد.
- وزن بالای خودرو به‌خاطر قطعات استفاده شده موجب مصرف سوخت بسیار زیاد در این خودروها می‌شود.
- وزن خودرو و وجود میل گاردان باعث لرزش خودرو و درنتیجه ایجاد صدا در خودرو می‌شود و خرابی بخش‌های دیگری همچون دیفرانسیل هم را به دنبال دارد.
تفاوت خودروی دیفرانسیل جلو با دیفرانسل عقب
به‌طور معمول خودروهای دیفرانسیل جلو در بازارهای جهانی جایگاه به مراتب بهتری دارند. در صورتی که خودروهای دیفرانسل عقب از هندلینگ و شتاب بالاتری برخوردارند ولی معایبی نیز دارند مثل: مصرف سوخت بالاتر. همچنین استفاده از میل گاردان برای انتقال نیروی موتور به دیفرانسیل عقب باعث کوچک شدن فضای درون خودرو می‌شود این کاهش فضا در اتومبیل‌های موتور عقب که گاردانی در زیر اتاق ندارند، بیشتر خواهد بود به‌طوری که موتور برای اتومبیل‌های اسپرت و دونفره استفاده می‌شود.
فراموش نشود که برای خودروهای باری به علت این که وزن بار بر روی چرخ‌های عقب قرار دارد، استفاده از دیفرانسیل عقب پیشنهاد داده می‌شود.
بالاخره کدام‌یک بهتر است؟ دیفرانسیل جلو یا دیفرانسیل عقب؟
یک نکته عالی در مورد خودروهای دیفرانسیل جلو این است که طراحی و ساخت آنها ارزان‌تر است، یعنی این وسیله نقلیه برای مصرف‌کنندگان ارزان‌تر تمام می‌شود. بیشتر اوقات خودروهای دیفرانسیل جلو برای مسافت‌های طولانی مناسب‌تر هستند؛ زیرا وزن پیشرانه آنها نسبت به وزن خودروهای دیفرانسیل عقب کمتر است و فضای بیشتری برای وسایل و سرنشینان را دارد.
به‌طور کلی، خودروهای دیفرانسیل جلو رانندگی را در برف و باران نسبت به زمانی که در وسیله نقلیه‌ای با دیفرانسیل عقب هستید، ایمن‌تر نمی‌کند. نقطه ضعف خودروهای دیفرانسیل جلو این است که هندلینگ تا حدودی آسیب می‌بیند، در حالی که کشش خوب است. کنترل وسیله نقلیه دیفرانسیل جلو در پیچ‌ها و جاده‌های خطرناک به‌خوبی یک ماشین دیفرانسیل عقب نیست، به‌خصوص در سرعت‌های بالا.
اگر در جاده‌های پر پیچ‌وخم زیاد رانندگی می‌کنید، احتمالاً بهتر است که از خودروهای دیفرانسیل عقب استفاده کنید، زیرا خودروی دیفرانسیل جلو به اندازه یک خودروی دیفرانسیل عقب در جاده چابک نخواهد بود. در این صورت، هر چهار چرخ در مواقعی که به آن نیاز دارید، نیرو می‌گیرند و کشش بهتری خواهند داشت. خودروهای دیفرانسیل عقب بسیار بهتر از خودروهای دیفرانسیل جلو رفتار می‌کنند.
خودروهای دیفرانسیل عقب برای یدک‌کشی بهتر هستند زیرا چرخ‌های جلو فرمان بهتری دارند بدون اینکه وزن بسیار زیادی روی آنها باشد. به علاوه، انتقال نیرو و وزن زبانه تریلر به چرخ‌های عقب کشش بیشتری می‌دهد. اگر جایی گیر کردید، روی چرخ‌های عقب وزنی اضافه کنید، چون ممکن است به شما کمک کند.
برای رانندگی‌های طولانی با ترافیک کم، ممکن است یک خودروی دیفرانسیل جلو بخواهید که بنزین کمتری مصرف کند. اگر هم نگران مصرف بنزین با مسافت طولانی نیستید و می‌خواهید هندلینگ بهتری داشته باشید، می‌توانید به سراغ یک خودروی دیفرانسیل عقب بروید.
سخن آخر
در این مطلب با تفاوت خودروی دیفرانسیل جلو با دیفرانسیل عقب آشنا شدیم. وقتی نوبت به انتخاب چرخ محرک برای ماشین بعدی می‌رسد، به این فکر کنید که قصد دارید از وسیله نقلیه خود برای چه منظوری استفاده کنید تا بهتر و درست‌تر تصمیم بگیرید.
شما چه خودروهایی را پیشنهاد می‌کنید؟ دیفرانسیل جلو یا عقب؟ استقبال می‌کنیم اگر شما هم نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
ممنون از این مقاله کاربردی و آموزنده
در جزوه آموزشی اتومکانیک که در حال مطالعه بودم، نکات مفیدی که اشاره کرده بودید، اضافه کردم.
موفقیتتان روز افزون