ثبات و رکود تابستان با شروع فصل پاییز از بین رفت. نخستین شوک در وضعیت بازار خودرو مهرماه ۱۴۰۱ شروع روند صعودی افزایش خودروهای داخلی بود. با خبر بن‌بست برجام و توقف مذاکرات در وین، نرخ دلار دوباره روی یک نمودار صعودی قرار گرفت و انتظار خریدارانی که منتظر خبر خوش برای سقوط قیمت‌ها بودند، به پایان رسید. قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی به تدریج بیشتر شد و در این میان، شایعاتی نیز مبنی بر تعلیق واردات خودرو به گوش رسید. بدین ترتیب بن‌بست برجام، افزایش نرخ دلار و متعاقبا افزایش قیمت خودرو و احتمال تأخیر در واردات، خریداران واقعی را ترغیب کرد تا به منظور اجتناب از ضررهای بیشتر و گرانی‌های آینده، هر چه سریع‌تر نسبت به خرید خودروی دلخواه اقدام کنند.
وضعیت بازار خودرو در ماه مهر ۱۴۰۱
البته این خیزش جزیی در قیمت‌ها برای خودروسازان کافی نبود. در هفته دوم مهرماه، خودروسازان کشور به منظور افزایش بیشتر قیمت محصولات خود دست به دامان ستاد تنظیم بازار شدند. درخواست مستقیم خودروسازان برای افزایش قیمت دلایل متعددی داشته که یکی از آن‌ها جبران زیاندهی حاصل از تولید محصولات اعلام شده است. قیمت‌گذاری دستوری و دخالت دولت در تعیین قیمت خودروها، کابوسی در صنعت خودروسازی است که گویا تمامی ندارد. نبود نقدینگی کافی موجب کاهش فعالیت خودروسازان شده و در عین حال، دولت از آن‌ها خواسته تا تیراژ و فروش محصولات خود را افزایش دهند.
در راستای این درخواست، مدیرکل خودرویی وزارت صمت توضیحاتی را در باب شروط حذف قیمت‌گذاری دستوری ارائه کرد. به گفت وی، تنها با تولید کافی خودروهای اقتصادی، کنترل قیمت‌ها و رقابت‌پذیر کردن خودروها، می‌توان شرایط لازم برای حذف قیمت‌گذاری دستوری را مهیا کرد. البته با ورود خودروهای وارداتی می‌توان به افزایش تعداد خودروهای اقتصادی در بازار امیدوار بود. بر خلاف گمانه‌زنی‌های مختلف، مسئولین صمت روی واردات خودرو تأکید شده و با اشاره به بودجه تخصیص یافته و شروع ثبت نام شرکت‌های واردکننده، دلیلی بر تعویق این فرایند نمی‌بینند. حتی رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز در نشست خبری اخیر، با اطمینان از واردات خودرو، از احتمال کاربرد خودروهای وارداتی در ناوگان تاکسیرانی شهری خبر داد.
یکی دیگر از رویدادهای مهم در وضعیت بازار خودرو مهرماه ۱۴۰۱ حذف محصولات ارزان قیمت و پرطرفدار از سبد تولید شرکت های ایران خودرو و سایپا بود. خودروهای پژو ۴۰۵، سمند (به جز سمند سورن)، ساینا، تیبا و تیبا ۲ به سبب عدم کیفیت و ایمنی کافی دیگر تولید نمی‌شوند و در عوض آریا، شاهین، سمند سورن پلاس و رانا پلاس جای آن‌ها را می‌گیرند. توقف تولید پژو ۴۰۵ و سمند در ماه پیش کلید خورد و حالا سایپا با ادای تعهد خود نسبت به عرضه ۳۵ هزار دستگاه خودروی تیبا، تیبا ۲ و ساینا، تولید این سه خودرو را برای همیشه متوقف کرد.
اتفاق دیگری در بازار خودروی مهرماه رخ داده که در صورت تداوم به نفع خریدار و به ضرر فروشنده تمام می‌شود. با نزدیک شدن قیمت کارخانه‌ای شاهین به قیمت بازار آزاد، پای دلالان و افراد واسطه از معاملات این خودرو قطع شد و تقاضای کاذب تا حد بسیاری از بین رفت. به طوری که سایپا برای ترغیب و جلب و توجه مشتریان، رویکرد فروش اقساطی شاهین را پیش گرفت. با توجه به وضع اقتصادی مردم و تداوم افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها، احتمالا خودروسازهای دیگری نیز در آینده از چنین رویه‌ای برای فروش محصولات خود استفاده خواهند کرد.
از دیگر اخبار و رویدادهای مهم در وضعیت بازار خودرو مهرماه ۱۴۰۱ می‌توان به آغاز مونتاژ آزمایشی خودروی چندمنظوره هایما ۷ ایکس و معرفی رسمی خودروی TF21 توسط گروه صنعتی ایران‌خودرو اشاره کرد.
