فیوزها محافظان مدارهای الکتریکی خودروی شما هستند که نقش بزرگی در ایمنی سیستم‌های الکتریکی خودرو دارند. اگر اخیرا اختلالاتی را در سیستم الکتریکی خودروی خود مشاهده می‌کنید، شاید دلیل آن سوختن فیوز مربوطه باشد. در این مطلب از کارنامه قرار است درباره فیوز خودرو، انواع آن و علائم سوختگی فیوز صحبت کنیم؛ با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
فیوز خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟
فیوز یک قطعه کوچک الکتریکی است که برای محافظت از مدارهای الکتریکی خودرو در مقابل آسیب‌های ناشی از جریان‌های قوی استفاده می‌شود. درصورتی‌که جریان الکتریکی به مقداری بیش‌ازحد برسد (مثلا بخشی از مدار اتصال کوتاه شود)، فیوز به‌صورت خودکار قطع می‌شود تا اتصالات الکتریکی خودرو دچار خرابی و آتش‌سوزی نشوند.
هر فیوز حد جریان مشخصی دارد که براساس آن مشخص می‌شود چه میزان جریان الکتریکی می‌تواند از مدار عبور کند. اگر جریان بیشتر از این مقدار باشد، فیوز به‌طور خودکار مدار را قطع می‌کند.
به‌طور کلی، فیوز خودرو این وظایف را برعهده دارد:
- جلوگیری از حوادث و آسیب به مدارهای الکتریکی: وقوع یک اتصال کوتاه یا افزایش ناگهانی جریان می‌تواند باعث آسیب به مدارهای الکتریکی و دستگاه‌های خودرو شود. فیوز از ورود جریان‌های بیشتر از حد مجاز به مدار و آسیب دیدن آن جلوگیری می‌کند.
- جلوگیری از آتش‌سوزی: اگر جریان بیشتر از حد مجاز به مدار وارد شود، ممکن است گرمای زیاد در مدار تولید کند و به آتش‌سوزی منجر شود. فیوزها این خطر را به حداقل می‌رسانند و می‌توانند از وقوع حوادث خطرناک جلوگیری کنند.
انواع فیوز خودرو
فیوزهای خودرو در انواع مختلف تولید می‌شوند و هرکدام می‌توانند حداکثر جریان متفاوتی را از مدار عبور دهند. در ادامه، رایج‌ترین فیوزهای خودرو را بررسی می‌کنیم.
فیوز تیغه‌ای: رایج‌ترین نوع فیوز خودرو و به‌شکل تیغه هستند (شکل بالا). این فیوزها معمولاً در اندازه‌ها و با مشخصات مختلفی وجود دارند و کاربردشان با توجه به رنگ و مشخصات‌شان، متفاوت است.
فیوز شیشه‌ای: این نوع فیوز (شکل بالا) از یک استوانه شیشه‌ای و یک سیم نازک که دو سر استوانه را به هم متصل می‌کند، تشکیل شده است. این فیوزها امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و بیشتر در خودروهای قدیمی دیده می‌شوند.
فیوز سیمی: فیوزهای سیمی را احتمالا در پراید دیده‌اید که به‌صورت سه‌تایی کنار هم قرار می‌گیرند (شکل بالا). این نوع فیوزها از یک سیم روکش‌دار و دو سرسیم تشکیل شده‌اند که خیلی قابل‌اطمینان نیستند.
فیوز مینی و میکرو: این فیوزها نسبت به فیوزهای تیغه‌ای کوچکترند (شکل بالا) و به‌طور گسترده در خودروهای مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیوزهای مینی و میکرو می‌توانند حد مجاز متفاوتی از جریان را عبور دهند.
فیوز مگا: این فیوزها (شکل بالا) اندازه بزرگتری دارند و به‌عنوان فیوزهای اصلی برای مدارهایی که نیاز به جریان بسیار بالا دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فیوز مخصوص: برخی مدارهای خودروها نیاز به فیوزهای مخصوص دارند که با ویژگی‌های خاصی طراحی شده‌اند. فیوزهای ضدآب، فیوزهای ضدفشار و فیوزهای مخصوص سیستم‌های امنیتی، جزو فیوزهای مخصوص به حساب می‌آیند.
معرفی رنگ‌های مختلف فیوز خودرو
فیوزهای خودرو اغلب در رنگ‌های مختلف تولید می‌شوند تا کاربرد و میزان جریان مجازشان تمییز داده شود. در ادامه، متداول‌ترین رنگ‌های فیوزهای خودرو و کاربرد آنها را بررسی کرده‌ایم:
- فیوزهای با رنگ قرمز: معمولاً فیوزهای قرمز به جریان‌های بالا و مدارهای اصلی خودرو اختصاص دارند. این‌ها معمولاً فیوزهای اصلی خودرو هستند و به مدارهای مهمی مانند سیستم تزریق سوخت و تجهیزات اصلی مرتبط با ایمنی متصل می‌شوند.
- فیوزهای با رنگ آبی: این فیوزها معمولاً به مدارهای تجهیزاتی مانند سیستم صوتی و دستگاه‌های مرتبط با آپشن‌های رفاهی خودرو متصل می‌شوند.
- فیوزهای با رنگ زرد: این فیوزها معمولاً به مدارهای مربوط به سیستم‌های ایمنی خودرو مانند کیسه هوا و سیستم ترمز ضدقفل اختصاص دارند.
- فیوزهای با رنگ سبز: معمولاً فیوزهای سبز به مدارهای مربوط به سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه خودرو اختصاص دارند.
- فیوزهای با رنگ خاکستری: این نوع فیوزها معمولاً به تجهیزات توزیع توان الکتریکی خودرو (مثل ترانسفورماتورها) اختصاص دارند.
علائم سوختگی فیوز
سوختگی فیوزها با علائم و نشانه‌های خاصی همراه است و می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی در مدارهای الکتریکی خودرو باشد. به‌عنوان مثال، اگر فیوزی بسوزد، مدار آن قطع می‌شود و تجهیزات الکتریکی در ارتباط با آن (مثلا چراغ‌ها، ترمز ABS و…) کار نخواهند کرد.
همچنین گاهی اوقات، فیوزهای سوخته دارای شکاف‌ها یا علائم فیزیکی آشکاری در قسمت‌های بیرونی خود هستند که حاکی از سوختگی فیوز هستند. این موضوع به‌خصوص در فیوزهای شفاف به‌راحتی قابل تشخیص است.
نحوه تعویض فیوز خودرو
تعویض فیوز خودرو کار ساده‌ای است و به شما امکان می‌دهد فیوز سوخته را با فیوز جدید و سالم جایگزین کنید. برای این کار، مراحل زیر را طی کنید:
- قبل از هر کاری، مطمئن شوید خودرو خاموش است. برای ایمنی بیشتر، کابل منفی باتری خودرو را جدا کنید تا جریان الکتریکی قطع شود.
- جعبه فیوز را پیدا کنید. محل قرارگیری جعبه فیوز بسته به نوع خودرو می‌تواند متفاوت باشد؛ محل دقیق را می‌توانید از روی دفترچه راهنمای خودرو پیدا کنید. بیشتر اوقات، پنل فیوزها در داخل کابین خودرو یا در اطراف موتور قرار دارد. برخی خودروها همچنین دو پنل فیوز دارند؛ یکی در داخل کابین و دیگری در اطراف موتور.
- در مرحله بعد، براساس اطلاعات موجود در دفترچه راهنمای خودرو، فیوز مشکل‌دار را پیدا کنید. سپس فیوز سوخته را با یک فیوز جدیدی که مشخصات کاملا یکسانی با فیوز قبلی دارد، جایگزین کنید. معمولاً مقادیر جریان هر فیوز بر روی خود فیوز نوشته شده است.
- درنهایت، کابل منفی باتری را دوباره متصل کنید.
سخن آخر
همان‌طور که دیدید فیوزها نقش مهمی در حفظ سلامت و ایمنی قست‌های الکتریکی خودرو به‌عهده دارند. از این‌رو، نگهداری صحیح و تعویض به‌موقع فیوزها از اهمیت بسیاری برخوردار است تا عملکرد بهینه و ایمنی خودرو حفظ شود. درنهایت، اگر سؤالی درباره فیوز خودرو دارید در قسمت دیدگاه‌ها برایمان بنویسید تا کارشناسان ما در کارنامه به شما کمک کنند.
استاد ازفیوز۲۰میشع ب جای فیوز ۱۵استفاده کرد