مقوله واردات خودروی خارجی بحث و چالش‌های زیادی به‌همراه داشته و دارد. امسال (۱۴۰۱)، وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر آزادسازی واردات خودرو را اعلام کرد. در واقع، ممنوعیت‌هایی که پیش از این وجود داشت، در حال حاضر رفع شده‌اند. اما شرایط واردات خودرو چیست و چه نکاتی را باید درباره این موضوع بدانید؟
آزادسازی واردات خودرو خارجی در سال ۱۴۰۱
در بهار سال ۱۳۹۷ یعنی حوالی اردیبهشت‌ماه، با تشدید تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام مشکلاتی بر سر راه واردات ماشین خارجی به‌میان آمد. بنا به چالش‌هایی که پیش آمد، دولت در آن زمان اقدام به محدودکردن واردات خودرو کرد. نتیجه این تصمیم، واردنشدن خودروهای خارجی به کشور در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ بود.
در حال حاضر هم قوانین واردات خودروی فعلی معطوف به محصولاتی اقتصادی است که عموم مردم قدرت خریدشان را دارند. به‌عبارت دقیق‌تر، واردات خودروهای لوکس یعنی مواردی که قیمتی بیشتر از ۴۰هزار دلار دارند در طرح جدید واردات خودروی خارجی لحاظ نشده است.
با بررسی واردات خودرو از خارج کشور، ورود ۷۰هزار دستگاه ماشین سواری امکان‌پذیر شده که از این تعداد، ۵۰هزار دستگاه ماشین معمولی سواری‌اند و ۲۰هزار دستگاه هم خودروهای هیبریدی و برقی دوگانه‌سوز هستند.
مجوزهای واردات خودرو به کشور چیست؟
یکی از مهم‌ترین الزامات برای واردکنندگان خودرو این است که بتوانند منشأ ارزی تأمین خرید خودرو و واردکردن آن به ایران را مشخص کنند. بنا به اعلام بانک مرکزی در چنین شرایطی، مصوبه آزادسازی واردات خودرو در چارچوب ضوابط بانک مرکزی اجرایی می‌شود.
همه‌چیز باید هم‌راستا با سیاست‌های ارزی و سقف‌های تعیین‌شده از سوی بانک مرکزی باشد. به‌گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، بیشینه نیاز ارزی واردات خودروی خارجی به کشور حدود ۱٫۵ میلیارد دلار است.
در نخستین گام، واردات خودرو نیازمند دریافت مجوز ثبت سفارش از سازمان توسعه تجارت است. این مجوز به‌صورت الکترونیکی صادر و در سامانه گمرک بارگذاری می‌شود.
واردکنندگان پیش از گرفتن مجوز واردات باید مجوزهای زیر را هم دریافت کنند:
- نمایندگی از اصناف
- مجوز استاندارد
- بهینه‌سازی سوخت
- مجوز محیط زیست
شرایط واردات خودرو چیست؟
در تاریخ ۱۷ خرداد امسال (۱۴۰۱)، تصویب نهایی قانون ساماندهی صنعت خودرو از سوی مجلس به دولت ابلاغ شد. شرایط ورود خودرو به این شرح است:
- اولویتی برای واردات خودروی خارجی در نظر گرفته شده است. به‌عبارت دقیق‌تر، خودروهایی کم‌مصرف و ایمن باید در اولویت نخست واردات خودروی خارجی قرار بگیرند. خودروهای برقی و هیبریدی هم درمیان این موارد هستند.
- واردکنندگان باید حتما خدمات پس از فروش را برای مشتریان در نظر بگیرند.
- فروشندگان باید نمایندگی خودروسازان خارجی را داشته باشند.
- سقف واردات خودرو از سوی وزارت صمت تعیین می‌شود و هیچ‌کس اجازه عبورکردن از آن را ندارد.
- در طرح ساماندهی، اعتبار واردات خودرو به‌مدت ۵ سال از تاریخ ابلاغ آن است.
- واردکنندگان باید علاوه بر پرداخت عوارض گمرکی، گواهی اسقاط خودرو را هم دریافت کنند.
حتما بخوانید: بهترین شاسی‌بلندهایی که در بازار ایران می‌درخشند
مراحل و روند واردات خودرو به کشور چگونه است؟
در حال حاضر، همه می‌توانند اقدام به واردکردن خودرو کنند. مانند گذشته شروطی مانند صادرات قطعه به کشورهای دیگر نیست. واردات خودرو تا سقف ۲۵هزار دلار تعیین شده است البته نه به این معنا که خودروهای وارداتی به همین قیمت در بازار ایران به‌فروش خواهند رسید.
تعرفه‌ها براساس حجم موتور هر خودرو و در بازه‌ای میان ۴۰ تا ۷۵درصد تعیین می‌شوند. قیمت خودروها در گروی حجم موتورشان خواهد بود. بدیهی است که مالیات نقل‌وانتقال خودروهای گران‌تر هم بیشتر می‌شود.
روند کار برای واردات ماشین خارجی به این شرح است:
- دریافت کارت بازرگانی.
- تکمیل قراردادن با نمایندگی رسمی خودروی موردنظر.
- مراجعه حضوری و مذاکره با فروشنده.
- ثبت سفارش واردات خودرو.
- حمل خودرو.
- انجام تشریفات ترخیص خودرو از گمرک.
- شماره‌گذاری خودرو.
قوانین واردات خودرو دست دوم چیست؟
فرایند واردات خودرو تا شهریور سال جاری از سر گرفته می‌شود. در اخباری که درباره این موضوع از سوی وزارت صمت اعلام می‌شود، خبری از واردات خودروهای دست‌دوم نخواهد بود. تأکید بیشتر روی واردکردن خودروهای اقتصادی نو و صفر است.
صحبت‌هایی درباره واردکردن خودروهای دست دوم با کارکرد کمتر از ۳ سال مطرح بود اما فعلا خبری از تأیید چنین اقداماتی وجود ندارد. مقوله واردات خودروی خارجی از آن موضوعات حساسی است که همواره میان دولت، مجلس و شورای نگهبان درباره آن مناقشاتی وجود دارد. در خصوص قوانین و شرایط واردات خودرو در سال ۱۴۰۱ هم چنین روندی برقرار است.
ورود خودروهای خارجی در سال‌های پیش می‌توانست مانع از سر به فلک‌کشیدن قیمت‌ها در بازار خودروی داخلی شود. در حال حاضر، قیمت‌ها در بازار داخلی به شدت زیاد شده‌اند و ارز هم که افزایش و نوسانات شدیدی را از سر گذرانده است. با این اوصاف، شاید بازشدن راه واردات خودرو دیگر نتواند اثرگذاری کافی داشته باشد. شما چه فکر می‌کنید؟
حتما بخوانید: مقایسه سه خودروی فولکس پاسات، بنز E200 و ب‌ام‌و سری ۵ سدان ۵۳۰i
قوانین واردات خودرو گذر موقت چیست؟
براساس تبصره ۲ ماده ۱۴۱ آیین‌نامه اجرایی قانون گمرکی، مسافران غیرمقیم ایران می‌توانند با خودروی شخصی وارد کشور شوند و پلاک موقت دریافت کنند. این تنها حالتی است که خودروهای خارجی می‌توانند با گذر موقت در کشور تردد داشته باشند.
ورود موقت خودروهای خارجی مانند ماشین‌هایی از برندهای پورشه، بوگاتی، خودروهای تشریفاتی و… امکان‌پذیر نیست. گمرک هم پروانه موقت ورود این خودروها را صادر نمی‌کند.
قوانین واردات خودرو برای خانواده شهدا و جانبازان چیست؟
خانواده شهدا برای واردات خودرو از امتیاز خاصی برخوردار نیستند اما مسیر برای جانبازان هموار شده است. چطور؟ برای واردات ماشین خارجی نیاز به داشتن کارت بازرگانی وجود دارد اما جانبازان نیازی به تهیه این کارت ندارند. در واقع، بهره‌مندی از کارت جانبازی کافی خواهد بود.
افرادی که کارت جانبازی دارند، با هزینه پایین‌تری می‌توانند خودروهای موردنظرشان را وارد کنند. در واقع، تخفیف‌هایی در حقوق گمرکی برایشان در نظر گرفته شده است. اگر جانبازی تمایلی به استفاده از این امکانات نداشته باشد، فرصت قراردادن این امکان در اختیار دیگران را دارد.
عوارض گمرکی واردات خودرو چقدر است؟
واردات خودروها هم مانند کالاهای دیگر همراه با پرداخت حقوق و هزینه گمرک ماشین همراه است. خودروهای سواری ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰سی‌سی در ردیف تعرفه‌ای ۸۷۰۳۲۳۱۹ قرار می‌گیرند و مشمول ۷۵درصد حقوق و عوارض گمرکی هستند. خودروهای سواری ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی هم در ردیف تعرفه ۸۷۰۳۲۳۲۹ قرار می‌گیرند و مشمول ۹۵درصد حقوق و عوارض گمرکی می‌شوند.
در آخر
قوانین واردات خودرو را به‌طور مختصر مرور کردیم. شرایط واردات خودرو در سال ۱۴۰۱ اعلام شده و به‌نظر می‌رسد که تا انتهای تابستان شاهد اقدامات اجرایی در این زمینه باشیم. باید شرایط رقابتی در ورود خودروهای خارجی به بازار رعایت و روش تأمین ارز و ضوابط خودرو هم از سوی دولت مشخص شود. یادتان باشد که برای خودروهای وارداتی هم داشتن بیمه شخص ثالث اجباری خواهد بود. اجرایی‌شدن این طرح تا انتهای تابستان را شدنی و ممکن می‌بینید؟