تکنولوژی با سرعتی سرسام‌آور در حال پیشرفت است و قاعدتاً صنعت خودروسازی هم از این پیشرفت‌ها بی‌بهره نمی‌ماند. یکی از فناوری‌های مهم و نسبتاً جدید در دنیای خودرو، رادار بین خطوط (Lane Keeping Assist یا LKA) است که نقش مهمی در افزایش ایمنی دارد. این سیستم با شناسایی خطوط جاده، از خارج شدن خودرو از جاده جلوگیری می‌کند و به این ترتیب، خطر بروز تصادفات جاده‌ای به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. اما این تمام ماجرا نیست. این سیستم در کنار مزایای بسیاری که دارد، می‌تواند دردسرآفرین هم باشد. همراهمان بمانید؛ می‌خواهیم درباره رادار حرکت بین خطوط و مزایا و معایب آن بیشتر برایتان بگوییم.
رادار حرکت بین خطوط چیست؟
رادار حرکت بین خطوط، یکی از فناوری‌های مربوط به ایمنی خودرو است که برای جلوگیری از انحراف خودرو از مسیر اصلی و کاهش تصادفات ناشی از خستگی یا حواس‌پرتی راننده طراحی شده است. این سیستم خطوط جاده را شناسایی و موقعیت خودرو را نسبت به این خطوط ارزیابی می‌کند.
هنگامی که خودرو از مسیر خود خارج می‌شود، سیستم به راننده هشدار می‌دهد. این هشدارها به شکل صدا، لرزش فرمان یا نمایش علامت خطر روی نمایشگر صفحه کیلومتر خودرو ظاهر می‌شوند. در نسخه‌های پیشرفته‌تر، اگر راننده واکنشی نشان ندهد، سیستم به‌طور خودکار خودرو را به میان خطوط هدایت می‌کند.
خودروسازهای مختلف از اسم‌های متفاوتی برای این فناوری استفاده می‌کنند، مثلاً کمپانی آئودی آن را دستیار مسیر (Lane Assist) و کمپانی مرسدس آن را دستیار فعال نگهدارنده بین خطوط (Active Lane Keeping Assist) می‌نامد. بااینحال، هدف تمامی این سیستم‌ها یکسان است: حفظ حرکت خودرو در بین خطوط و افزایش ایمنی.
انواع رادار حرکت بین خطوط
رادار حرکت بین خطوط به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و عملکرد خاصی دارند:
۱. سیستم هشدار خروج از خط (LDW)
این رادار در واقع یک سیستم هشداردهنده است و زمانی فعال می‌شود که خودرو بدون استفاده از راهنما، از خطوط جاده منحرف شود. با فعال شدن این سیستم هشدارهایی به‌صورت صوتی، تصویری یا لرزش فرمان به راننده اعلام می‌شود تا از خروج از مسیر آگاه شود و بتواند به‌‌موقع خودرو را به مسیر بازگرداند.
۲. سیستم نگهدارنده در خط (LKA)
این نوع رادار، علاوه‌بر ارسال هشدار، این قابلیت را دارد که اگر راننده به هشدارها پاسخ نداد، با اعمال نیرو بر فرمان یا ترمز، خودرو را به میان خطوط هدایت کند.
۳. سیستم نگهدارنده فعال (ALKS)
نوع سوم پیشرفته‌ترین رادار حرکت بین خطوط است و به‌طور مستمر خودرو را در بین خطوط جاده نگه می‌دارد. در این سیستم، با استفاده از داده‌های سنسورها و دوربین‌ها، یک نقشه دقیق از جاده و محیط اطراف ایجاد می‌شود. طبق این نقشه، خودرو به‌‌گونه‌ای کنترل می‌شود که همواره در مسیر مستقیم و بین خطوط حرکت کند. این تکنولوژی به‌ویژه در رانندگی با سرعت‌های بالا یا در شرایط پیچیده مانند جاده‌های کوهستانی یا پرترافیک کاربرد دارد و به راننده کمک می‌کند با آرامش بیشتری رانندگی کند.
کاربردهای رادار حرکت بین خطوط
احتمالاً تا الآن به‌طور کلی متوجه شده‌اید که رادار حرکت بین خطوط که برخی آن را رادار بین خطوط می‌نامند، چه کاری انجام می‌دهد. بااینحال، اجازه دهید نگاه دقیق‌تری به کاربردهای آن داشته باشیم:
- یکی از ابتدایی‌ترین کارهایی که این سیستم انجام می‌دهد، تمرکز آن روی خطوط جاده است. رادار بین خطوط با تشخیص خطوط جاده به راننده کمک می‌کند در مسیر حرکت درست باقی بماند و از آن خارج نشود.
- این رادار به‌محض اینکه خودرو از خط خارج شود، هشدارهایی ارسال می‌کند که ممکن است صوتی، تصویری یا لرزشی باشند. هدف این است که راننده از وضعیت مطلع شود و به مسیر اصلی حرکت برگردد.
- یکی از مهم‌ترین کاربردهای رادار حرکت بین خطوط، هنگام رانندگی در سرعت‌های بالا مشخص می‌شود. به این صورت که رادار با تشخیص دقیق خطوط جاده به راننده کمک می‌کند در مسیر درست حرکت کند.
- از آنجا که این سیستم به‌طور مداوم مسیر حرکت خودرو را کنترل می‌کند، یکی از بهترین کاربردهای آن را می‌توان کاهش استرس و خستگی راننده به‌خصوص در ترافیک یا مسیرهای طولانی دانست.
- در نهایت رادار بین خطوط این قابلیت را دارد که با سایر سیستم‌های خودرو مانند سیستم ردیابی لبه جاده، سیستم تشخیص علائم راهنمایی و رانندگی و سیستم کنترل هوشمند خودرو همکاری کند. این همکاری بین سیستم‌ها به‌طور چشمگیری ایمنی راننده و سرنشینان را در جاده‌ها افزایش می‌دهد.
رادار حرکت بین خطوط چگونه کار می‌کند؟
سیستم تشخیص خطوط یا رادار حرکت بین خطوط از یک دوربین یا سنسورهای مادون قرمز تشکیل شده است که معمولاً پشت آینه وسط خودرو نصب می‌شود. این رادار امواج رادیویی را به‌سمت جلو ارسال و سیگنال‌های بازتابی را از خطوط جاده دریافت می‌کند. پس از دریافت سیگنال‌های بازتابی، سیستم می‌تواند موقعیت خطوط را شناسایی کند. خطوطی که این رادار تشخیص می‌دهد، شامل خطوط راهنمایی، خطوط جداکننده لاین‌ها یا خطوط شناور هستند.
پس از شناسایی خطوط، رادار موقعیت خودرو را نسبت به این خطوط مشخص می‌کند. سپس بررسی می‌کند که آیا خودرو بین خطوط در حال حرکت است یا خیر. اگر خودرو از خطوط خارج شود یا حتی به خطوط نزدیک شود، سیستم هشدار فعال می‌شود و شروع به ارسال هشدار می‌کند. ساده‌ترین نوع هشدار بوق زدن است که وقتی راننده بدون استفاده از راهنما از خط خارج شود یا روی خطوط حرکت کند، فعال می‌شود.
اگر راننده به این هشدارها پاسخ ندهد و به مسیر اصلی حرکت بازنگردد، سیستم‌های راداری پیشرفته که قبلاً درباره آن‌ها صحبت کردیم، به کامپیوتر خودرو وصل می‌شوند و با حرکت دادن فرمان یا ترمز گرفتن، مانع حرکت خودرو در مسیر اشتباه می‌شوند.
معایب رادار حرکت بین خطوط
تا اینجای کار به‌طور مفصل درباره کاربردها و فواید سیستم رادار بین خطوط صحبت کردیم، علی‌رغم همه این موارد، این سیستم چالش‌ها و مشکلات خاصی هم دارد که باید به آن‌ها توجه داشته باشید؛ مثلا:
- اغلب این سیستم‌ها در مواقع اضطراری عملکرد مناسبی ندارند. به‌عنوان مثال، اگر راننده ناگهان پدال ترمز را فشار دهد یا فرمان را به‌سرعت بچرخاند تا از وقوع تصادف جلوگیری کند، این سیستم‌ها گیج می‌شوند و نمی‌توانند تصمیم درستی بگیرند. البته این مشکل معمولاً با خاموش و روشن کردن سیستم یا خودرو برطرف می‌شود، اما در شرایط بحرانی ممکن است خطرناک باشد.
- اگر سابقه رانندگی در جاده‌های فرعی را داشته باشید، می‌دانید که گاهی لازم است برای عبور از موانع یا جلوگیری از برخورد با دیگر وسیله‌های نقلیه از روی خطوط جاده رد شوید. در چنین شرایطی، این سیستم شروع به ارسال هشدار می‌کند. اگر حواس راننده با دریافت این هشدارهای اشتباه پرت شود، امکان وقوع حادثه وجود خواهد داشت.
- عملکرد رادار بین خطوط در جاده‌هایی که خطوط واضحی ندارند یا در شرایط جوی نامساعد مانند بارش باران شدید یا مه، به‌شدت کاهش می‌یابد. این موضوع ممکن است به یک چالش تبدیل شود.
- نصب این سیستم‌ها معمولاً هزینه‌بر است و اگر به هر دلیلی خرابی شوند، احتمالاً باید هزینه زیادی برای تعمیر یا جایگزینی آن‌ها بپردازید.
تفاوت «سیستم هشدار خروج از خط» با «دستیار نگهدارنده خودرو بین خطوط»
سیستم هشدار خروج از خط (Lane Departure Warning) تنها خروج خودرو از خطوط جاده را تشخیص می‌دهد و به راننده هشدار می‌دهد. هنگامی که خودرو بدون استفاده از راهنما از خط خارج شود، این سیستم به روش‌های مختلف مانند لرزش فرمان یا صندلی راننده، هشدار صوتی (صدای بوق) یا نمایش هشدار روی صفحه کیلومتر، راننده را از وضعیت مطلع می‌کند.
دستیار نگهداری خودرو بین خطوط، عملکرد مشابهی دارد. با این تفاوت که اگر راننده پس از اعلام هشدار واکنش نشان ندهد، این سیستم به کمک سیستم فرمان برقی (EPS) کنترل فرمان خودرو را به دست می‌گیرد و خودرو را به میان خطوط هدایت می‌کند. در واقع این سیستم مثل یک تعدیل‌کننده خودکار عمل می‌کند.
سؤالات متداول
۱. آیا می‌توان رادار بین خطوط را خاموش کرد؟
بله تمامی خودروهای مجهز به این رادار دکمه‌ای روی داشبورد یا فرمان برای خاموش کردن دارند.
۲. رادار بین خطوط چگونه فعال می‌شود؟
این سیستم از طریق یک دکمه که ممکن است روی غربیلک فرمان و یا روی داشبورد باشد، فعال می‌شود. روی این دکمه معمولاً شکل یک فرمان بین دو خط چین را درج شده است.
سخن آخر
رادار بین خطوط یکی از فناوری‌های پیشرفته در بحث ایمنی خودروهاست که با تشخیص خطوط جاده به رانندگان کمک می‌کند در مسیر درست حرکت کنند. در واقع هدف این سیستم این است که از خروج ناخواسته از خطوط جلوگیری کند. بااینحال، اعتماد کامل به این تکنولوژی ممکن است حادثه‌آفرین باشد؛ چراکه احتمال خطا در عملکرد این سیستم‌ها هم وجود دارد. بنابراین همیشه در وهله اول با رعایت قوانین راهنمایی‌ورانندگی و با هوشیاری کامل رانندگی کنید و بعد از این امکانات برای کاهش احتمال بروز حوادث کمک بگیرید.