کویل یکی از مهم‌ترین قطعات موتور خودرو است. کویل‌ها انرژی موردنیاز شمع را به آن می‌رسانند. بنابراین همان‌طور که به شمع اهمیت می‌دهید و آنها را در موقع مناسب تعویض می‌کنید، باید هر از گاهی کویل را هم بررسی کنید که به‌درستی کار کند. کویل معیوب می‌تواند علاوه بر ایجاد مشکلات عملکردی برای موتور، به سایر بخش‌های آن آسیب برساند. در این مطلب شما را با علائم خرابی کویل آشنا می‌کنیم و نحوه انجام تست کویل را مرحله به مرحله آموزش خواهیم داد.
عناوین این مطلب
کویل چیست؟
می‌دانیم که شمع‌ها جرقه را برای احتراق فراهم می‌کنند، اما برای این کار نیاز به انرژی الکتریکی دارند. کویل یک سیم‌پیچ القایی در سیستم احتراق خودرو است که برق موردنیاز شمع را تأمین می‌کند. کویل ولتاژ لازم را از باتری ۱۲ ولتی می‌گیرد، تقویت می‌کند و به شمع می‌فرستد. شمع با کمک این انرژی احتراق سوخت را انجام می‌دهد تا موتور خودروی شما روشن شود.
علائم خرابی کویل
همان‌طور که گفتیم، کویل معیوب می‌تواند مشکلات ساختاری و عملکردی جدی برای خودروی شما ایجاد کند؛ بنابراین هرگاه علائمی را که در ادامه معرفی می‌کنیم در خودروتان مشاهده کردید، بررسی کویل را هم در دستور کار قرار دهید. دلیلش این است که برخی علائم در خودرو به چند مشکل احتمالی اشاره می‌کنند و باید چند قسمت را بررسی کنید تا دلیل اصلی بروز مشکل را پیدا کنید.
۱. ماشین روشن نمی‌شود
هیچ‌چیز بدتر از این نیست که خودروتان را استارت بزنید و ببینید روشن نمی‌شود؛ مخصوصا روزی که عجله دارید. روشن‌نشدن خودرو به دلایل زیادی اتفاق می‌افتد؛ اما اصلی‌ترین دلیل آن معیوب‌بودن کویل‌ها هستند. اگر متوجه شدید خودرو برای استارت‌زدن زور می‌زند، این یک علامت هشدار احتمالی از خرابی کویل است.
حتما بخوانید: علت روشن نشدن ماشین در هوای سرد و نحوه روشن کردن آن
۲. چراغ چک موتور روشن می‌شود
روشن‌شدن چراغ چک موتور هم ممکن است علل زیادی داشته باشد. وقتی مشکلات عملکردی در هر یک از بخش‌های خودرو ایجاد می‌شود، چراغ چک موتور شما را از آن مطلع می‌کند. ازآنجاکه طیف گسترده‌ای از مشکلات این چراغ را روشن می‌کنند، خودرو را به مکانیک نشان بدهید تا کدهای خطا را بخواند. اگر مشکل از کویل باشد آن را تعویض می‌کند.
۳. موتور به‌شکل ناگهانی خاموش می‌شود
مشکلات عملکردی موتور از رایج‌ترین علائم مرتبط با خرابی کویل هستند. یک جرقه نامناسب می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند که ازجمله آنها می‌توان به خاموش‌شدن ناگهانی موتور و توقف آن اشاره کرد.
۴. خودرو سوخت بیشتری مصرف می‌کند
اگر متوجه شدید خودروتان بیش از حد معمول بنزین مصرف می‌کند، ممکن است علت آن خرابی کویل باشد. هنگامی‌که شمع‌ها انرژی کمتری از باتری دریافت می‌کنند، خودرو این کمبود انرژی را با مصرف سوخت بیشتر جبران می‌کند و به همین دلیل است که بنزین ماشینتان زودبه‌زود تمام می‌شود. اگر متوجه این موضوع شدید، کویل را هم بررسی کنید.
حتما بخوانید: کاهش مصرف سوخت با ۱۶ روش کاربردی و جدید
۵. روغن نشت می‌کند
کویل‌ها معمولا در محفظه‌ای پر از روغن قرار دارند. اگر کویل بیش از حد گرم شود، ممکن است باعث ترک‌خوردن محفظه روغن شود و به این ترتیب روغن نشت کند. این به‌نوبه خود باعث شناورشدن کاربراتور و تأثیر نامطلوب آن بر عملکرد خودرو خواهد شد. بنابراین اگر متوجه نشتی روغن شدید و موارد احتمالی را بررسی کردید و مشکلی نبود، عملکرد کویل را بررسی کنید.
۶. عملکرد مبدل کاتالیزگر ضعیف شده است
انتشار دود سیاه از اگزوز و استشمام بوی بنزین فقط چیزی ناخوشایند نیست، بلکه یکی از علائم اولیه خرابی کویل هم هست. وقتی سوخت استفاده‌نشده از سیستم اگزوز خارج می‌شود، بک جرقه اتفاق می‌افتد که با صدای بلندی شبیه انفجار در اگزوز همراه است. اگر این مشکل را برطرف نکنید، ممکن است به سیستم اگزوز ازجمله مبدل کاتالیزور آسیب جدی وارد کند.
علت خرابی کویل
خرابی کویل ممکن است به چند دلیل اتفاق بیفتد. برخی از شایع‌ترین علل خرابی کویل عبارت‌اند از:
۱. شمع‌های آسیب‌دیده یا فرسوده
یکی از دلایل خرابی کویل، تعویض‌نکردن به‌موقعِ شمع‌های خودرو است. اگر شمع‌ها فرسوده یا معیوب باشند، کویل مجبور می‌شود بیشتر و سخت‌تر کار کند که باعث خرابی زودرس آن خواهد شد. دلیلش این است که شمع فرسوده شکاف بازتری پیدا می‌کند و بنابراین کویل باید ولتاژ بالاتری برای پرکردن شکاف تأمین کند. این فشار اضافی روی کویل ممکن است باعث اضافه‌بار ولتاژ می‌شود که به گرم‌شدن بیش از حد سیم‌پیچ و درنهایت خرابی آن می‌شود.
حتما بخوانید: بهترین زمان تعویض شمع خودرو و نشانه‌هایی که هشدار می‌دهند
۲. نوسانات
نوسان جریان الکتریکی به سیم‌پیچ‌ها و عایق آن آسب می‌رساند و ممکن است باعث ایجاد اتصال کوتاه یا شکستگی سیم‌پیچ‌های ثانویه شود.
۳. گرم‌شدن بیش از حد
اگر کویل داغ کند، نمی‌تواند جریان الکتریکی را به‌درستی هدایت کند و بنابراین عملکرد خوبی نخواهد داشت.
۴. ساییدگی و پارگی
ساییده‌شدن سیم‌پیچ یا پارگی سیم‌های آن هم یکی از دلایل خرابی کویل است. این باعث تخریب عایق بین سیم‌پیچ اولیه و ثانویه با کویل اصلی می‌شود. ضعیف‌شدن این عایق می‌تواند باعث داغ‌شدن کویل شود.
نحوه تست کویل به‌صورت مرحله به مرحله
مرحله اول: مسائل ایمنی را رعایت و خودرو را آماده کنید
خودرو را خاموش کنید و یک ساعت صبر کنید تا خنک شود. دستکش و عینک محافظ و نیز ابزارهای عایق مانند انبردست دسته‌پلاستیکی همراه داشته باشید. ایمنی در حین انجام کار بسیار مهم است.
مرحله دوم: کویل را پیدا کنید
کاپوت را بالا بزنید و کویل را پیدا کنید. معمولا کویل نزدیک به گلگیر قرار دارد یا اینکه به یک براکت نزدیک به توزیع‌کننده (که آن را با دلکو می‌شناسند) پیچ شده است. در خودروهایی که دلکو وجود ندارد، شمع‌ها مستقیما به کویل متصل شده‌اند.
مرحله سوم: شمع را جدا کنید
ابتدا وایر شمع را از شمع و پلاگ جدا کنید. برای جلوگیری از آسیب احتمالی به شمع، هنگامی‌که می‌خواهید شمع را جا بزنید و امتحان کنید، به‌جای خود شمع از تستر شمع استفاده کنید.
وقتی وایر شمع را جدا کردید، با آچار سوکت مخصوص شمع، شمع را جدا کنید. مراقب باشید چیزی درون حفره شمع نیفتد، زیرا خارج‌کردن آن بسیار سخت خواهد بود.
حفره را با پارچه یا حوله تمیز بپوشانید تا از ورود اشیا یا زباله به محفظه احتراق جلوگیری کنید.
مرحله چهارم: شمع را به وایر آن وصل کنید
حالا شمع را دوباره با دقت به سیم آن وصل کنید. این شمع همچنان به دلکو متصل است ولی از حفره‌اش خارج شده است.
قسمت شیاردار شمع را به هر فلزی که در موتور می‌بینید تماس دهید. هر بخش فلزی محکم از موتور باشد فرقی نمی‌کند.
توجه: در تمام این مراحل شمع را باید با انبردست عایق و دستکش نگه دارید تا از خطر برق‌گرفتگی درامان بمانید.
مرحله پنجم: پمپ بنزین را غیرفعال کنید
رله یا فیوز پمپ بنزین را بردارید. قبل از اینکه موتور را برای تست شمع روشن کنید، باید پمپ بنزین غیرفعال باشد. درست است که اگر رله پمپ بنزین را برندارید، سیلندر آتش نمی‌گیرد چون شمعی وجود ندارد، اما همچنان به‌دلیل اینکه پر از بنزین است ممکن است خطرناک باشد. فقط در این صورت است که می‌توانید کویل را با اطمینان خاطر برای جرقه‌زدن امتحان کنید.
اگر نمی‌دانید رله پمپ بنزین کجاست به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
مرحله ششم: موتور را روشن کنید
از کسی که به شما کمک می‌کند بخواهید موتور را روشن کند. این کار به سیستم الکتریکی خودرو و در نتیجه شمعی که در دست دارید انرژی وارد می‌کند.
اگر کویل درست کار کند، زمانی که فرد استارت می‌زند، باید از شکاف شمع جرقه آبی روشن ببینید. این جرقه در روز هم به‌وضوح دیده می‌شود. اگر جرقه آبی نمی‌بینید احتمالا کویل خراب است و نیاز به تعویض دارد یا اینکه اتصالات الکتریکی معیوب هستند یا اینکه قسمتی از تست را اشتباه انجام داده‌اید.
جرقه‌های نارنجی نشانه بدی هستند. این بدان معناست که کویل برق کافی به شمع نمی‌رساند. ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ برای مثال ترک‌خوردگی محفظه کویل، جریان الکتریکی ضعیف و اتصالات معیوب برخی از این مشکلات هستند.
بعد از تعویض کویل، مراحلی را که گفتیم به‌ترتیب معکوس انجام دهید. وقتی ماشین را خاموش کردید، شمع را از وایر جدا کنید، آن را دوباره در حفره‌اش قرار دهید و وایر را دوباره وصل کنید.
تست مقاومت کویل با اهم متر
خودرو را خاموش کنید و اجازه دهید یک‌ساعت بماند تا خنک شود. حالا باید کویل را از خودرو خارج کنید. به این ترتیب می‌توانید راحت‌تر به پایانه‌های آن دسترسی داشته باشید. دستورالعمل‌های دقیق این کار را می‌توانید در دفترچه راهنمای خودرو ببینید. معمولا روش کار این است که باید آن را از وایر دلکو جدا کنید، سپس آن را با آچار از پایه باز کنید. یادتان باشد خودرو باید خنک باشد.
یک اهم‌متر لازم دارید که مقاومت الکتریکی را اندازه‌گیری کند. در هر خودرو مشخصات مقاومت کویل با دیگری متفاوت است. در دفترچه راهنما مشخصات مقاومت کویل ماشینتان را پیدا کنید. اگر سطح مقاومتی که اندازه گرفته‌اید با مشخصات کویل شما مغایرت دارد، کویل آسیب دیده است.
به‌طورکلی بیشتر کویل‌های خودرو دارای مقاومتی در حدود ۰٫۷ تا ۱٫۷ اهم برای سیم‌پیچ اولیه و ۷۵۰۰ تا ۱۰۵۰۰ اهم برای سیم‌پیچ ثانویه هستند.
روش کار
لیدهای اهم‌متر را روی قطب‌های سیم‌پیچ اولیه قرار دهید. دلکو یا توزیع‌کننده دارای سه اتصال است؛ دوتا در طرفین و یکی در وسط. ممکن است خارجی یا داخلی باشند، فرقی نمی‌کند. اهم‌متر را روشن کنید و یکی از لیدها را به هریک از اتصال‌های الکتریکی خارجی تماس دهید. مقاومتی را که می‌خوانید ثبت کنید. این مقاومت سیم‌پیچ اولیه است.
حال لیدهای اهم‌متر را روی قطب‌های سیم‌پیچ ثانویه قرار دهید. یکی از آنها را روی اتصال خارجی نگه دارید و دیگری را به اتصال وسط و داخلی (محل اتصال سیم اصلی به دلکو) تماس دهید. عدد مقاومت را ثبت کنید. این مقاومت سیم‌پیچ ثانویه است.
حال مقایسه کنید تا ببینید اعدادی که ثبت کرده‌اید با مشخصات مقاومت کویل در خودروی شما مطابقت دارد یا نه. کویل‌ها اجزایی ظریف در سیستم الکتریکی خودرو هستند. حتی اگر مشخصاتشان کمی با هم تفاوت دارد، بهتر است کویل را تعویض کنید؛ زیرا به‌احتمال زیاد آسیب دیده یا خراب شده است.
پیشگیری از خرابی کویل
هرچند هزینه تعویض کویل خیلی زیاد نیست، اگر بخواهید دست روی دست بگذارید، باعث خرابی قطعات دیگر می‌شود و هزینه‌های سنگین‌تری به بار خواهد آورد. بنابراین اگر از قبل پیشگیری کنید، در بسیاری از هزینه‌ها صرفه‌جویی خواهید کرد.
- شمع‌ها را بررسی کنید. اگر به‌موقع شمع‌های فرسوده یا معیوب را تعویض کنید، احتمال خرابی کویل خیلی کمتر می‌شود.
- هرگاه نشانه‌هایی را دیدید که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، از متخصص بخواهید سلامت کویل را بررسی کند.
- برای تعویض شمع، کویل یا سایر قطعات ماشین را به مکانیکی بسپارید که می‌دانید مطمئن است و از قطعات با کیفیت استفاده می‌کند. شمع یا کویل بی‌کیفیت، خیلی زودتر خراب می‌شوند و به سایر قطعات خودرو آسیب می‌رسانند.
- سرویس‌های دوره‌ای را پشت‌گوش نیندازید.
جمع‌بندی
کویل‌ها یا سیم‌پیچ‌ها بخشی مهم از سیستم الکتریکی خودروی شما هستند. اگر علائمی از خرابی کویل را در خودروتان مشاهده می‌کنید بهتر است سریع‌تر نسبت به تعویض آن اقدام کنید. دلیلش این است که تعویض خود کویل هزینه زیادی ندارد؛ اما اگر به‌شکل معیوب آن را رها کنید، خرج‌های سنگین‌تری روی دستتان می‌گذارد. تست کویل یکی از روش‌های تشخیص خرابی کویل است. اگر تا حدی از کارهای فنی سردرمی‌آورید می‌توانید با این تست خرابی کویل را آزمایش کنید. اگر نه، آن را به مکانیک بسپارید.
آیا تاکنون متوجه خرابی کویل در خودروتان شده‌اید؟ از روی چه علائمی به این موضوع پی بردید؟ لطفا تجربیاتتان را در دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
بسیار ممنون از توضیحاتتان
ماشینم خیلی ریپ میزد اصلا شتاب نمی گرفت توی سبفت و فشار زیاد پدال گاز بخاطر ریب از سرعت می افتاد و مجدد می اومدم یک با سرگاز فقط حرکت میکرد تو همه ی دنده ها بجز یک
کویل عوض کردم و صافی بنزین ک خداروشکر اوکی شد.
صافی بنزین پر لجن شده بود احتمالا مشکل اصلی همون بود خیلی اهمیت بدین ب موقع عوض کردن صافی بنزین لطفا هزینه ش هم هیچی نیست سی چهل تومنه
سلام وقت بخیر
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
ماشین تک کارمیکرد روشن بود ولی جون راه افتادن نداشت تاحدی خودم فنی هستم از سر کویل چک کردم از چهار تا دو تاش هیچ برقی نداشت خوب که نگاه کردم خود اون دوتا ترک خورده بود خودم کویل عوض درست شد
سلام وقت بخیر
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام
وخت بخیر
من رانا دارم مدل اردیبهشت ۹۲
هر دماه یکبار کویل میسوزونه
تا الان ۳بار عوض کردم اما دیروز دوباره ماشین خاموش می کرد و بعدش شروع کرد به تک کار کردن.
متاسفانه باتری ساز هربار میبرم میگه باید کویل عوض بشه
حتی کروز هم انداختم حل نشد.
واقعا خسته شدم به دادم برسین. یه باتری ساز خوب معرفی کنین که ایراد کار رو پیدا کنه.
سلام وقت بخیر
شما باید سیکشی رو حتما چک کنید پیشنهادم اینه به نمایندگیهای مجاز مراجعه نمایید.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام. شمع ها رو خیلی وقت بود نگاه نکرده بودم. یه روز اومدم استارت زدم. حس کردم تک کار میکنه. شمع ها رو باز کردم. دوتاش خیلی فاصله داشت و بخاطر یکم چرب بودن سر شمع و وجود روغن سوزی خفیف زودتر نوک شمع خراب شده بود.
رفتم یه دست شمع خریدم بازم نشد. یه دست وایر هم خریدم بازم نشد. رفتم پیش رفیقم باطری سازه گفت. کوئل بخاطر خرابی شمع نیم سوز شده.
خلاصه چک نکردم شمع باعث خرج اضافه میشه. کوئل الان یه تومنه و یه دست شمع حدود سیصد تومن.
سلام وقت بخیر.
من یک ۲۰۷ مدل ۱۴۰۰ دارم که طی ۱ سال الان بار سومی هست که کویل میسوزه. نمایندگی بردم میگن کیفیت بده قطعه هاست. اما امداد که اومد گفتن سیستم اگزوز ماشین خرابه که باعث میشه کویل بسوزه اما نمایندگی میگه ربطی نداره میخواستم راهنماییم کنید. ممنون
سلام وقت بخیر
خیر اگزوز ارتباطی نداره و کیفیت بد قطغه ها عامل اصلی هست.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام من ماشینم پارس tu5 مدل ۹۷.سرویس های دوره ای شمع و وایر رو همیشه به موقع انجام میدم
حتی صافی بنزین رو یکی درمیون وقت سرویس روغن تعویض میکنم.الان ده ماه شده ک مجدد کویل سوزونده
پیکان وانت مدل۹۰ دوگانه.ماشین رو بنزین عالی کار میکنه ولی رو گاز ،درجا خوبه حتی تو سرعت بالا دنده۳و۴ هم عالیه اما اما دنده یک و دو اذیت میکنه.وقتی میخوام راه بیفتم یا دنده عوض کنم آز یک به دو یا بلعکس ماشین خاموش میشه.اگه بخوام خاموش نشه باس پامو بذارم رو کلاچ با اون پام هی گاز گاز کنم تا وقتی فهمیدم گاز میخوره راه بیفتم.در ضمن ی ریز تنظیمات رگلاتور به هم میخوره هر دو روز یبار باس تنظیم بشه
سلام وقت بخیر
رگلاتور خودروتون معیوب است و نیاز به تعویض دارد.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
علت اصلی خرابی کویل مقاومت بالای شمع و وایر شمع است اگر مقاومت شمع و وایر به صفر نزدیک باشد باعث خرابی نخواهد شد پس حتما قبل از نصب مقاومت تک تک شمع و وایرها رو با اهم متر اندازه بگیرید اگر شمع یا وایری مقاومت خیلی بالایی داشت اون رو مستقیم به سطل زباله بیاندازید