پلوس (drive shaft) یا محور با سرعت ثابت (CV) یک میله یا قطعه مکانیکی است که به چرخ خودرو متصل میشود. پلوس نیروی تولید شده توسط موتور را می‌گیرد و با انتقال آن به چرخ‌ها این نیرو را به نیروی قابل استفاده برای حرکت خودرو تبدیل میکند. همان‌طور که می‌توان حدس زد، خودرو بدون پلوس مناسب نمی‌تواند حرکت کند، بنابراین تشخیص و تعمیر به‌موقع مشکلات پلوس اهمیت زیادی دارد و لازم است به صداهای تولیدشده از آن گوش دهید.
عناوین این مطلب
علائم خرابی پلوس
اگر پلوس خودروی شما آسیب ببیند خودرو به هیچ عنوان حرکت نمی‌کند. خرابی پلوس میتواند چند نشانه مشخص داشته باشد که به‌محض تشخیص اولین نشانه‌های وجود ایراد در پلوس باید به فکر تعمیر آن باشید. این علائم عبارتند از:
۱. لرزش هنگام رانندگی
از آنجایی که لرزش خودرو هنگام رانندگی یا توقف خودرو میتواند علت‌های مختلفی داشته باشد، به همین دلیل این موضوع کمی گول‌زننده است. لرزش خودرو بعد از برخورد با یک چاله بد، جدول، یا سایر اشیاء ممکن است نشان‌دهنده آسیب به محور باشد. اگر این لرزشها بیش از حدِ معمول است، با افزایش سرعت بیشتر میشود یا به شما احساس جهش‌های غیرمعمول در زمان رانندگی می‌دهد ممکن است مشکل از پلوس باشد و در صورت آسیب به محور باید آن را عوض کنید. علت این لرزشها هرچیزی که باشد لازم است فوری خودرویتان را مورد بررسی قرار دهید. لرزش‌های زیاد میتواند کنترل خودرو را سخت کند.
۲. روغنی شدن داخل یا لبه لاستیک‌ها
مفصل پلوس دارای روکش پلاستیکی حاوی روغن است که در زمان چرخش محور از نشت روغن جلوگیری میکند. اگر این روکش پلاستیکی نشتی داشته باشد، نبود مایع روان‌کننده موجب آسیب مفصل پلوس میشود. اگر متوجه روغن در لبه لاستیک یا داخل چرخ‌ها شدید، برای سرویس ماشین خود تعلل نکنید. هرچند نشت لاستیک پلوس به معنی آسیب پلوس نیست، اما وجود روغن ناکافی به دلیل نشت، میتواند موجب مشکلاتی در آینده شود. به‌همین‌دلیل لاستیک‌های پلوس که در زیر خودرو قرار دارند باید به‌طور مرتب بررسی شوند و در صورت وجود نشت سریع تعمیر شوند.
۳. صدای تق‌تق
گوشتان را برای صداهایی مثل صدای در زدن (تق تق) یا تالاپ تلوپ، به‌خصوص آنهایی که حالت ریتمی دارد، تیز کنید. هرچند این صداها همیشه از پلوس نیست، اما این صداها هر علتی که داشته باشد موضوع جالبی نیست و باید ماشینتان هرچه زودتر بررسی شود. ممکن است در زمان جابه‌جایی دنده‌ها این صداها را بیشتر احساس کنید یا به نظر برسد خودروی شما برای گرفتن نیرو جهت حرکت تقلا میکند. این موضوع معمولا به دلیل آسیب مفصل پلوس اتفاق می‌افتد که طی آن نیرو به‌خوبی به چرخ‌ها منتقل نمی‌شود. در نهایت بهترین حالت این است که کارشناس نظر قطعی را اعلام کند.
حتما بخوانید: انواع صدای ماشین و ۱۲ مشکلی که میتواند دردسرساز شود
۴. صدای کلیک هنگام دوز زدن
این صدای کلیک خیلی بلند است و گاهی حالت ترکیدن دارد. این صدای کاملا واضح و مشخص در زمان دور زدن با خودرو بیشتر خودش را نشان می‌دهد. علت این صداها شل بودن مفصل یک پلوس فرسوده است. مانند سایر علائمی که به آن اشاره کردیم، لازم است بلافاصله بعد از شنیدن این صدا به تعمیرگاه مراجعه کنید.
۵. عدم حرکت خودرو
اگر خودروی شما به‌خوبی استارت بزند، وارد دنده شود و صدای موتور آن معمولی باشد و هیچ اخطار خاصی در چراغ‌های داشبورد مشاهده نکنید اما همچنان خودروی شما حرکت نمی‌کند، این موضوع میتواند به شکستگی مفصل پلوس مربوط باشد. در این مورد، اهمیتی ندارد که چقدر پدال گاز را فشار دهید، تنها دور موتور زیاد میشود ولی تا زمانی که خودرو تعمیر نشود حرکت نمی‌کند.
۶. تقلای ماشین برای حرکت
محورهای خودرو نسبتاً انعطاف‌پذیر هستند، اما اگر مشکلی ایجاد شود ممکن است در زمان فشار دادن پدال گاز این انعطاف‌پذیری را احساس نکنید و انگار ماشین شما تحت فشار است. در واقع، زمانی که یک محور خم‌شده یا آسیب‌دیده باشد، ممکن است وسیله نقلیه شما شروع به کرنش کند. شما آن را در دنده قرار میدهید و بلافاصله متوجه می‌شوید که قدرت به چرخ‌ها منتقل نمی‌شود (یعنی کُند حرکت میکند).
۷. ناهماهنگی لنت ترمز
زمانی‌که محور خودرو آسیب‌دیده باشد ممکن است خودروی شما در زمان ترمز گرفتن هم مشکل داشته باشد. لنتهای ترمز شروع به جابه‌جایی می‌کنند و اگر تعمیرات خودرو انجام نشود ممکن است در نهایت ترمزها به هیچ‌وجه کار نکنند.
حتما بخوانید: نواع صدای لنت ترمز و نکاتی برای رفع آنها
دلایل خرابی پلوس
مفصل پلوس به طیف وسیعی از مشکلات بسیار حساس است. برخی از رایج‌ترین آنها عبارتند از:
۱. روانسازی ضعیف پلوس
مفصل پلوس برای عملکرد مؤثر به روانسازی مناسب نیاز دارد. زمانی‌که این مفصل به‌خوبی روغن‌کاری شود انعطاف لازم برای پلوس و حرکت ماشین را فراهم میکند. اما اگر این روانسازی مناسب مفصل وجود نداشته باشد، اصطکاک و فشار زیادی را به پلوس وارد میکند. همچنین با افزایش احتمال شکستگی مفصل، دیگر ماشین حرکت نمی‌کند.
۲. لاستیک‌های فرسوده
مفصل پلوس توسط یک لاستیک چکمه‌مانند پوشیده شده است که از مفصل پلوس محافظت میکند و با حفظ روانسازی آن از ورود آلودگی و ذرات به داخل پلوس جلوگیری میکند. این لاستیک‌ها نیمه‌عمر کوتاهی دارند و اگر در معرض اصطکاک و فشار زیاد قرار بگیرند فرسوده می‌شوند. به همین دلیل لازم است به‌طور مرتب بررسی و تعویض شوند.
۳. حمل بار زیاد
مهندسان به‌گونه‌ای محور ماشین و پلوس را طراحی می‌کنند که بتواند بار زیادی را تحمل کند. در واقع محورها (جلو و عقب) وزن ماشین، مسافران و بار را نگه می‌دارند و ارتباط بین چرخ‌ها و ماشین را برقرار می‌کنند. آنها با انتقال نیرو به چرخ‌ها در زمان شتابگیری، مسئول چرخاندن آن هستند. هرچند محورها محکم ساخته شده‌اند اما بار بیش‌ازحد میتواند موجب آسیب، ترک برداشتن یا شکستن آنها شود و وجود بار مازاد میتواند موجب شکستن پلوس شود و اتصال پلوس این محورها مشکل پیدا کند. برای جلوگیری از این اتفاق باید به میزان محدودیت حمل بار تعیین‌شده توسط کارخانه تولیدکننده خودرو توجه کرد.
تعمیر پلوس و هزینه آن
تعمیرات جزئی یا جایگزینی کامل پلوس امکان‌پذیر است. احتمالا با توجه به مدل خودروی شما و اینکه کدام بخش پلوس آسیب دیده باشد، قیمت تعمیر آن هم متفاوت خواهد بود. به‌عنوان مثال هزینه تعمیر پلوس در خودروهایی مثل پراید، پژو پارس و سمند در سال ۱۴۰۰ با توجه به اینکه کدام قسمت آن نیاز به تعمیر داشته باشد، بین ۵۰ هزار تا ۱۲۰ هزار تومان متغیر بود.
پیشگیری از خرابی پلوس
چند روش برای پیشگیری از خرابی پلوس و کاهش هزینه‌های آن وجود دارد. تفاوتی ندارد چه ماشینی داشته باشید، هر چرخ یک محور دارد. پلوس با لاستیک‌های حاوی گریس احاطه شده است. گریس از سایش فلز روی فلز و لاستیک از کثیف شدن روغن جلوگیری میکند. فرسایش یا پارگی این لاستیک‌ها میتواند روی حرکت خودرو اثر بگذارد که با ایجاد صداهای خاص مشخص میشود. یکی از راه‌های حفاظت از آسیب پلوس، بررسی به‌موقع لاستیک‌های اطراف آن است که به هزینه با مراتب کمی می‌توانند تعویض شوند.
خطرات خرابی پلوس
شاید این سؤال برای‌تان ایجاد شود که آیا رانندگی با خودرویی که پلوس آن دچار ایراد شده است خطری دارد یا نه. در پاسخ باید بگوییم، هرچند اگر محور خودرو فقط کمی خم‌شده باشد شاید همچنان بتوانید کم‌کم رانندگی کنید اما درواقع رانندگی با پلوس آسیب‌دیده ایده خوبی نیست. اگر محور خودرو به‌طور کامل آسیب ببیند، ممکن است کنترل خودرو را از دست بدهید.
به‌عنوان مثال هرقدر نشتی ایجاد شده در پلوس جزئی باشد، سطح سیال را کاهش می‌دهد و میتواند آسیب‌ها و هزینه‌هایی به مراتب بیشتر از تعویض پلوس به‌همراه داشته باشد. از طرفی آسیب‌های پلوس یا محور خودرو میتواند موجب تصادف‌های ناگهانی شود. بنابراین لازم است بررسی‌های مرتب خودرو انجام شود و هرگونه مشکلی بلافاصله برطرف شود.
در آخر
به‌طور خلاصه خرابی پلوس یکی از دلایل مهم لرزش خودرو و شنیدن صدای تق‌تق در ماشین است که میتواند موجب دشواری حرکت خودرو یا حتی حرکت نکردن آن شود. پس بار دیگری که متوجه این علائم شدید حتما در گوشه‌ای از ذهنتان حواستان به پلوس خودرو باشد.
شما بگویید، قبل از مطالعه این مطلب چقدر با پلوس آشنایی داشتید و با چه نشانه‌ای متوجه خرابی پلوس ماشینتان شدید؟ در صورت تمایل می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید.
بسیار توصیحات خوبی بود راجع پلوس.من یه پژو پارس مدل۸۵ دارم،مدتها بود حدود ۲سال وقتی میحاستم از دنده ۲ به ۳ برم،زمان شتابگیری دسته دنده و سمت شاگرد به شدت لرزش داشت و البته وقتی کسی روی صندلی شاگرد می نشست و وزن روی طرف راست خودرو وارد میشد،تمام لرزشها قط میشدن.در نهایت این لرزش بیشتر شد و به دنده های باللتر سرایت کرد.امروز ۲۱مهر رفتم سرپلوس سمت شاگرد رو عوض کردم و مشکل حل شد.قبلا هم برده بودم مکانیکی ولی چون مکانیک یا خودم روی صندلی شاگرد می نشستیم،لرزش رو متوجه نمیشدیم و این حالت وفتی بود که خودم تنها در خودرو بودم و ماشین سبک بود.ممنونم از سایت و مطالب خوبتون.
بسیار عالی.
من یه پژو ۴۰۵ مدل ۸۳ دارم.یبار دسته دنده توی سرعت لرزش داشت (به سمت جلو و عقب لرزش داشت) که رفتم مکانیکی مشعلی پلوس کامل سمت راننده خراب بود که عوض کردم.الانم وقتی فرمان ماشینو به سمت راست می چرخانم صدای تق تق میاد که فکر می کنم کلگی پلوس سمت راننده خراب شده.هزینه تعمیرش هم حدودا ۵۰۰ باید باشه.
سلام من یه پراید ۸۶ دارم ،موقع دور زدن صدای تق تق سمت شاگرد میاد،ماشینم دزدیدن تازه پیداش کردم، حالا که بعد از بیست روز پیداش کردم، با نزدیک به ۲۰ میلیون خسارت دزدی وسایل ماشینم، وقتی راهش انداختم خیلی لرزش داره فکر کردم از بالانس باشه، بالانس زدم ولی درست نشد،و موقع حرکت دل دل میزنه ،باید برم پولس تعمیر کنم
سلام وقتتون بخیر
بله متاسفانه سر پلوس های خودروتون نیاز به تعمیر داره.
امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ، در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
با سلام من پژو پارس دارم و اتاق ماشین در سرعت ۷۰ الی ۹۰ لرزش شدید دارد پلوس سمت راست تعویض کردم کمی بهتر شد و نظر مکانیک اینه که پلوس سمت چپ هم تعویض شود به نظرتون تشخیصش صحیح هست
ماشین از قسمت جلو یه حالتی مثل بالانس نبودن چرخ ها داره ولی بجای لرزش فرمون از قسمت چرخ ها یه چیزی لنگار میزنه پاتو که از روی گاز برمیداری قطع میشه ماشین وقتی تک سرنشینه این مشکل رو دارم وقتی چند نفر سوارن بازم صدا قطع میشه..جلوبندی دسته موتور و همه چیز چک کردن هیچی نبوده ممنون میشم راهنماییم کنید
سلام وقت بخیر
از سلامت پلوس ها و بلبرینگ چرخ ها اطمینان حاصل نمایید.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
با سلام ..ماشین بنده هایما ۷هستش در سرعت ۳۰تا ۴۰دارای لرزش هستش ..بزدم نمایندگی تستهای رو انجام دادن آخرش به پولوسها پی بردن ..ایا لرزش خودرو در سرعت کم به پولوس ربط داره .؟؟؟لطفا راهنمای بفرمایید ..
اره خودم تجربه کردم لرزش چرخ جلو موقع حرکت و دل زدن چرخ در سرعت های پایین و بالا یا از بلبرینگ هست یا از سر پلوس.اگر اتاق ماشین لرزش داشت باید پلوس را کامل عوض کنید چون تعمیر یا تعویض یک قطعه درست جواب نمیده .و احتمال داره مجدداً مشکل قبل پیش بیاد اگر خودرو بیش از ۵سال کار کرده پلوس با تو‌پی و بلبرینگ چرخ جلو هم عوض کنید تا اساسی درست بشه
درود بر شما ممنون بابت اطلاعاتی که دادین…
چند روز پیش ماشین من موقع دنده عوض کردنی تقه میزد (۲۰۶)بردم مکانیک گفت از دیشلیه سمت شاگرد دادم درستش کردن و یه صفحه کلاچ نو هم انداختم ب اسم (ایسن)حالا بعد چند روز از تعمیر ک میگذره دوباره ماشین تقه میزنه رفتم گفته باید مشعلی پلوس هم عوض بشه(حالا بماند که درست میگه یا نه) به جز اینها متاسفانه بعد مدتی ک گیربکس گرم میشه یه صدای قیژ مانندی یسره میاد( عین صدای آرمیچر ک با دور تند می‌چرخه) بخصوص موقعی ک تو دنده یک یا دو هستم با گاز دادن همزمان ولی وقتی خلاص میکنم و گاز میدم این صدا قطع میشه عین صدای بعضی از وانت‌های قدیمی ک قیژ میکنه شده !! چند روزه اعصاب منو خورد کرده میخواستم بدونم آیا تعمیرکار تو کارش کوتاهی کرده یا مشکل از صفحه کلاچ جدید هم میتونه باشه ؟؟؟ ممنون
(راستی اینم بگم بنظرم انگار یه صدایی شبیه باد از گیر بکس میاد ک وقتی کلاچو میگیری این صدا قطع میشه)
دم ، شما ، گرم
سلام وقت بخیر
وقتی فرمان به یک سمت چرخیده صدای تق تق طرف شاگرد شنیده می شود و اگر هم در چاله ای بیوفتد موقعی ای که فرمان چرخیده این صدا شدید تر میشود،اما در حالت عادی و در حرکت صاف یا این صدا شنیده نمیشه یا خیلی کمتر هست،علت این صدا از خرابی پلوس هست؟
سلام وقت بخیر
بله دوست من.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام. پژو ۲۰۶ تیوفایو مدل ۹۰ دارم. یکماه پیش بردم طبقها وسیبکها و صفحه کلاچ نو کردم. پلوسها هم سرویس شد وخاک گیر های خراب هم عوض شد. ظاهراه هیچ مشکلی نداره. نه میکوبه نه صدای تقه داره ونه فرمون میکشه ونه لرزشی تودنده و فرمون و نه صدای تقه تو پلوسها. یه روز اتفاقی تصمیم گرفتم لنتهای جلو هم تعویض کنم. چرخ سمت سرنشین جک زدم و بدون وجود مشکلی کار انجام شد. چرخ سمت راننده که جک زدم. متوجه شدم. در حالت خلاص، با دست خیلی سخت میچه چرخوندش،.لنتهاشو در اوردم. ربطی به لنت نداره. اگر چرخ جک نمیزدم متوجه نمیشدم. بنظرتون اشکال چی میتونه باشه. قبل از تعمیر جلوبندی تایر های ماشین نوکرده بودم و مطمنم چهردوسمت درحالت خلاص ،راحت چرخ ماسین بادست میچرخید. بعداز تعمیر جلوبندی. چرخ سمت راننده این مشکلو بهم زده. ممنون
سلام وقت بخیر
بلبرینگ چرخ خودروتون رو مورد بررسی قرار بدین.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام
مطلب خیلی خوبی بود
ممنون از سایت محترم کارنامه
👋باسلام و تبریک سال۱۴۰۳ به شما عزیزان
ممنون از اطلاعات تخصصی که در اختیار هموطنان عزیز قرار میدهید، که میتواند از یک حادثه جلوگیری و جان عزیزی را حفظ نماید.
خدا قوت 🙏🏼🙏🏼