یکی از مهم‌ترین سنسورها در ماشین‌های جدید سنسور اکسیژن یا سنسور لامبدا است که اولین‌بار در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی طراحی شد. سنسور اکسیژن قطعه‌ای مادام‌العمر در ماشین محسوب نمی‌شود و بعد از مدتی ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد. اما علائم خرابی سنسور اکسیژن چیست و اصلا علت این خرابی چیست؟ برای آشنایی بیشتر با سنسور اکسیژن خودرو، رسیدن به پاسخ این سؤالات و پیشگیری از خرابی آن تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
عناوین این مطلب
سنسور اکسیژن چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
سنسور اکسیژن نوعی دستگاه الکترونیکی است که برای اندازه‌گیری تناسب اکسیژن در یک مایع یا گاز استفاده می‌شود و به عبارت ساده‌تر مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی از موتور را اندازه‌گیری میکند. در واقع سنسور اکسیژن اطلاعات لحظه‌ای در مورد اکسیژن سوخته‌نشده در اگزوز را به کامپیوتر ماشین ارسال میکند تا نسبت درست هوا به سوخت برای موتور ماشین تعیین شود و عملکرد مناسب موتور ماشین را تضمین میکند.
علاوه‌براین، این سنسور آلاینده‌های خودروی شما را کنترل میکند و در صورت افزایش مقدار آلایندگی خودرو به شما هشدار می‌دهد. در صورت خرابی سنسور اکسیژن، نمایشگر خودرو نمی‌تواند نسبت درست هوا به سوخت را نشان دهد و می‌تواند موجب مصرف سوخت بیشتر، افزایش آلایندگی و آسیب به سایر قطعات مثل گرم‌شدن بیش‌ازحد مبدل کاتالیزوری شود. درنتیجه، اگر یک یا چند سنسور اکسیژن شما در حین بازرسی آلایندگی خودرو معیوب باشد، به احتمال زیاد از بازرسی عبور نخواهید کرد. تعویض به‌موقع سنسور اکسیژن می‌تواند تا ۴۰ درصد در مصرف اقتصادی سوخت نقش داشته باشد. بنابراین اگر خودروی شما سوخت زیادی مصرف میکند یا در تست آلایندگی رد می‌شود حتما سنسور اکسیژن آن را بررسی کنید.
تعداد سنسور اکسیژن در خودرو
ماشین‌های دارای سنسور اکسیژن حداقل یک سنسور در قسمت جلوی مبدل کاتالیزوری و یک سنسور در هر اگزوز دارند. تعداد واقعی این سنسورها به سال تولید، سازنده، مدل ماشین و موتور آن بستگی دارد. مدل‌های قدیمی معمولا ۴ سنسور اکسیژن دارند.
زمان تعویض سنسور اکسیژن
از آنجایی‌که سنسور اکسیژن در عملکرد و کنترل آلودگی موتور نقش حیاتی دارد، ممکن است از زمان تعویض آن تعجب کنید. سنسور اکسیژن مثل فیلتر روغن و فیلتر هوا نیازی به جایگزینی مرتب ندارد و فقط در صورت خرابی تعویض می‌شود. تشخیص اینکه کدام سنسور اکسیژن باید جایگزین شود نیز ممکن است گیج‌کننده باشد. سنسورهای جایگزین‌شده باید از نوع اصلی و با همان تعداد سیم باشند. اگر یکی از سنسورهای اکسیژن در یک وسیله نقلیه از کار بیفتد، به احتمال زیاد سنسورهای اکسیژن دیگر هم ممکن است به پایان عمر مفید خود نزدیک شده باشند و باید همزمان تعویض شوند تا عملکرد مشابه سنسور جدید را داشته باشند.
حتما بخوانید: بهترین زمان تعویض روغن گیربکس چه موقع است؟
علائم خرابی سنسور اکسیژن
خرابی سنسور اکسیژن در عملکرد موتور و آلایندگی محیط اثر منفی دارد. خوشبختانه پیام‌های هشدار فوری به راننده اجازه می‌دهند تا خیلی زود از خرابی سنسور اکسیژن آگاه شود و از آسیب زیاد آن جلوگیری می‌کنند. در ادامه چند مورد از علائم خرابی سنسور اکسیژن اشاره آورده شده است:
۱. کاهش عملکرد موتور
علائم ابتدایی افشاکننده خرابی سنسور اکسیژن ماشین شامل خرابی موتور، به‌سختی حرکت‌کردن یا بی‌نظمی در طول درجا کار کردن ماشین است. علاوه‌براین، مشکلات دیگر موتور مثل خاموش‌شدن، مکث یا از دست دادن قدرت هم می‌تواند با خرابی سنسور اکسیژن مرتبط باشد اگر با این مشکلات برخورد داشتید و چراغ چک موتور روشن بود می‌توانید مطمئن شوید که مشکل به سنسور اکسیژن ماشین شما مربوط است.
۲. روشن شدن چراغ چک خودرو
هر زمان که چراغ موتور روشن شد باید به تعمیرگاه مراجعه کنید. دلایل روشن شدن چراغ چک موتور متفاوت است پس در وهله اول باید علت اخطار را پیدا کنید. اگر این مشکل به سنسور اکسیژن مربوط باشد باید در صورت لزوم سنسور اکسیژن تعویض شود. قیمت این تعویص سنسور با توجه به مدل ماشین شما متفاوت است. اگر یک ماشین قدیمی (بالای ۱۰ سال یا با کارکرد بالای ۱۵۰۰ کیلومتر) دارید احتمال روشن شدن چراغ چک خودرو مربوط به سنسور اکسیژن آن است.
۳. افزایش مصرف سوخت
خودروهای امروزی با اقتصادی بودن مصرف سوخت‌شان شناخته می‌شوند. بنابراین ناکارآمد بودن مصرف سوخت ماشین ناامیدکننده است. افزایش ناگهانی مصرف سوخت می‌تواند با موضوعات مختلفی مرتبط باشد که یکی از آنها خرابی سنسور اکسیژن است. خرابی سنسور اکسیژن در سیستم احتراق و سیستم سوخت‌رسانی خودرو اثر منفی دارد. اگر این سیستم درست کار نکند، سنسور اکسیژن اجازه می‌دهد تا مقدار زیادی سوخت به موتور تزریق شود، درنتیجه مسافت پیموده‌شده در مقابل سوخت مصرفی کمتر است. وجود سوخت اضافی در موتور ناشی از خرابی سنسور اکسیژن، موجب ایجاد بوی سولفور در موتور می‌شود که شبیه تخم‌مرغ گندیده است.
۴. افزایش آلایندگی اگزوز
سنسور اکسیژن شما نسبت بهینه هوا به سوخت را تعیین میکند. در صورت خرابی این سنسور ممکن است متوجه دود سیاهی شوید که از اگزوز ماشین خارج می‌شود.
انواع رنگ دود اگزوز؛ رنگ دود ماشین شما نشانه چیست؟
۵. هشدار خرابی مدار گرمایشی ماشین
مشاهده این هشدار یکی دیگر از علائم خرابی یا عملکرد بد سنسور اکسیژن خودرو است.
علت خرابی سنسور اکسیژن
خرابی سنسور اکسیژن می‌تواند با ورود آلودگی‌های مختلف به اگزوز ایجاد شود. از جمله این موارد می‌توان به سیلیکات ناشی از نشت مایع خنک‌کننده داخلی موتور و فسفر ناشی از مصرف بیش‌ازحد روغن اشاره کرد. تعویض سنسور اکسیژن آلوده ممکن است به‌طور موقت مشکل را حل کند، اما اگر عامل مشکل‌ساز برطرف نشود، دیر یا زود حسگر جدید هم از کار می‌افتد.
نحوه ارزیابی و تعمیر سنسور اکسیژن
برای بررسی سنسور اکسیژن می‌توانید آن را روی خودرو ارزیابی کنید یا بردارید. ارزیابی سنسور خودرو به دو ابزار نیاز دارد: یک ولت‌متر دیجیتال با مقاومت بالا و یک پروب‌پشتی. اولین قدم برای بررسی سنسور بررسی سیم‌های اطراف آن است تا مطمئن شوید که دست نخورده هستند و علائم ساییدگی و پارگی ندارند. در مرحله بعد، باید خودرو روشن شود تا موتور به دمای ۳۱۵ درجه سانتی‌گراد برسد تا از خواندن دقیق سنسور اطمینان حاصل شود. سپس با استفاده از پروب پشتی و ولت‌متر، سنسور اکسیژن در نقاط مختلف و در شرایط خاص اندازه‌گیری می شود تا نقص در اندازه‌گیری مشخص شود. از آنجایی که بررسی سنسور اکسیژن به تخصص و ابزار نیاز دارد این کار را به مکانیک بسپارید. به یاد داشته باشید که هیچ‌گونه روغن یا گریسی نباید روی سنسور وجود داشته باشد.
پیشگیری از خرابی سنسور اکسیژن
مراقبت از خودرو راحت نیست این کار می‌تواند گران، زمان‌بر و خسته‌کننده باشد. از آنجایی‌که قطعات با گذشت زمان شروع به خراب شدن می‌کنند و نیاز به تعویض یا تعمیر دارند، گاهی مشکلات خودرو واقعا اجتناب‌ناپذیر است. از طرف دیگر تعمیرات نادرست می‌تواند دردسرساز شود. اما رعایت چند نکته ساده موجب می‌شود تا سنسور اکسیژن شما برای چندین سال به‌خوبی کار کند. این نکات عبارتند از:
- تعمیرگاهی را پیدا کنید که در تعمیر مدل خودروی شما متخصص باشد؛
- به برنامه تعمیر و نگهداری خودروی خود که توسط سازنده تنظیم شده است، پایبند باشید؛
- فوراً در مورد علائم مشکل‌ساز پرس‌و‌جو کنید و این کار را به تعویق نیندازید؛
- مطمئن شوید که تعمیرکار از قطعات با کیفیت بالا برای جایگزینی استفاده میکند.
شبیه‌ساز سنسور اکسیژن چیست؟
شبیه‌ساز سنسور اکسیژن نوعی جایگزین ثانویه برای سنسور اکسیژن است که سیگنال‌های شبیه‌سازی را برای ارزیابی و استفاده در خارج از جاده فراهم میکند و انواع مختلفی از آن در بازار موجود است.
نکات پایانی
اگر چراغ موتور ماشین‌تان روشن بود و مجموعه علائمی مثل افزایش مصرف سوخت، بوی تخم‌مرغ گندیده یا ناکارایی در موتور را مشاهده کردید می‌توانید احتمال خرابی سنسور اکسیژن را در نظر بگیرید. سنسور اکسیژن ماشین قطعه‌ای مادام‌العمر نیست و بعد از مدتی نیاز به تعویض دارد که این تعویض زمان زیادی از شما نمی‌گیرد. سنسورهای اکسیژن جدید با توجه به مدل ماشین برای چیزی حدود ۹۵ تا ۱۴۵ هزار کیلومتر کارایی دارند.
سلام من ماشینم پارس tu5هست چراع چک روشن میمونه سنسور اکسیژن بالایی را تعویض کردم و پایینی را کلا برقکار با دستگاه حذف کرد ولی باز چراغ چک روشن میمونه چه باید کرد؟
سلام وقت بخیر
روشن شدن چراغ چک عوامل متعددی میتونه داشته باشه و باید توسط تعمیرکارماهر و متخصص مورد بررسی قرار بگیرد خذف سنسور اکسیژن هم کار درستی نبوده دوست من.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام ،ماشینم ۴۰۵slxهسش استارت میخوره ولی روشنم نمیشه باتری هم تازه عوض کزدم چراغ چک هم روشنه مکانیک گفته ازسنسوره آیادرسته؟دودسیاه وبوی تخم مرغ هم نداره فقط روشن نمیشه ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر
بله امکانش هست از سنسور دور موتور باشد.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام وقت بخیر
یه رانا ۹۶ دارم سنسور اکسیژن شمع و وایر عوض کردم ولی در زمان معکوس دادن دنده ها یا در سر بالایی ماشین کپ داره ولی دور موتور از ۲۰۰۰ می گذره وضعیت درست میشه ولی در مواقع دیگه از جمله شتاب گیری یا در سرعت مشکلی ندارم الان اروری در ایسیو ندارم ولی در قبل ارور سوخت رسانی ناصحیح در دور آرام داشتم لطفا راهنمایی کنید مشکل از کجاست
سلام وقت بخیر
خودروتون باید دقیق توسط دستگاه دیاگ پارامتر خوانی انجام بشه این مشکل به میزان پاشش سوخت برمیگرده.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام و وقت بخیر
من ماشینم رانا هست. قدرت و شتاب ماشین خیلی کمه. حتی از یک پراید کمتره و تو سربالایی واقعا ضعیفه. مصرفش هم بالاست با یک باک من ۵۲۰ کیلومتر میرم تو جاده البته با کولر روشن. دیاگ زدم هیچ چیزی نشون نداد. مشکل میتونه از سنسور اکسیژن باشه یا چیز دیگه ای؟
ممنونتون میشم راهنمایی بفرمائین.
سلام وقت بخیر
مشکل میتونه از دیسک و صفحه و سوزن انژکتورها و خیلی موارد دیگه باشه خودروتون نیاز به بازدید میدانی و چک کردن پارامتر ها دارد.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام
ماشین بنده ساینا ۱۴۰۰ است و چند وقت هست که در سرعت ۸۰ به بالا به یک بار دل میزنه و بعضی اوقات هست تا الان شمع و وایر و صافی بنزین و پمپ بنزین و شست و شویی انژکتور ها را انجام دادم ولی درست نشده و جدید اگزوز پت پت میکند ممنون میشم ایراد را بقرمایید؟؟
سلام وقت بخیر
سر سیلندر و کویل ها رو چک بفرمایید.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام وقت بخیر
پراید مدل ۸۳ انژکتور دارم (ساژم)
سنسور اکسیژن خطا داشت عوضش کردم
وقتی ماشین حدود پنج دقیقه کار میکنه مصرف سوختش به شدت میره بالا جوری که دیگه نمیشه گاز داد و ماشین به ریپ زدن دچار میشه البته بگم که مصرف سوختشو با دستگاه دیاگ چک کردم که میگم.
سه بار سنسور اکسیژن ،سنسور مپ،صافی بنزین،سنسور دور موتور ،استپر،شمع و وایر،کوئل هم تست شده ،پمپ بنزین، ای سی یو هم باز شده و تعمیر شده،سیم کشی سنسور اکسیژن هم چک شده سوکتش هم تعویض شده ،فیلر گیری هم انجام شده .انژکتور هم شستشو داده شده ماشین خیلی راحت روشن میشه در حالت درجا خیلی خوب کار میکنه وقتی پنج دقیقه با ماشین حرکت میکنی ماشین کپ میکنه و ریپ میزنه سویچ رو میبندی باز میکنی باز دو سه دقیقه خوبه دوباره ریپ میزنه تمام این مشکلات رو وقتی سنسور از ماشین جدا بشه حل میشه لطفا راهنمایی کنین کلی هزینه کردم ولی درست نشد چند جا بردم فقط قطعه سالم رو با یکی دیگه عوض کردن انقد که من از ساژم قطعه دارم لوازم یدکی نداره
سلام وقت بخیر
مشکل از نظر بنده پارمترخوانی ایسیو از سنسور اکسیژن هست که باعث این مشکل میشه این مورد رو در نودهای ایسیو چک کنید.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام
ماشین من تیبا ۱ مدل ۹۱ هست
مدتی هست مصرف سوختش زیاد شده سنسور اکسیژنش سوخته بود که تعویض کردم
سوزن انژکتورها رو شتشو دادن و تنظیم موتور هم انجام شده
فیلتر هوا هم تعویض کردم و خمره اگزوز هم پوسیده بود که اون هم تعویض کردم
ولی مصرف سوخت همچنان بالاست
یه باک ینزین میزنم تا ۳۰۰ کیلومتر داخل شهر میبره
راهنمایی کنین لطفا چکار کنم؟؟؟
سلام وقت بخیر
شمع ها و سوزن انژکتورها رو بررسی کنید همچنین ایسیو خودرو رو بروزرسانی انجام بدین.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
سلام وقت بخیر خودروپژو پارس سال دارم چراغ چک روشن نیست ولی سنسور اکسیژن پایین کار نمی کنه مشکل از چیه ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر
مشکل از سیم کشی و یا دستکاری ایسیو خودروتون هست.
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.
آمپر دما توی یه بازه ی یک ربعه حتی وقتی سرعت بالا میرم پایین میاد صفر میشه و بعد اروم اروم بالا میاد باز.