چرخها به‌عنوان یکی از اجزای سیستم تعلیق خودرو، خود از اجزا و قطعات متعددی تشکیل می‌شوند. این سیستم که هنگام حرکت خودرو، اولین اثر را از مسیر دریافت می‌کنند، همواره در معرض ضربه، اصطکاک، گرد و خاک و ذرات معلق متعدی قرار دارند. پلوس، لاستیک، رینگ، سگ‌دست، بلبرینگ چرخ، قالپاق و اتصالات این سیستم اجزای مختلف آن محسوب می‌شوند. البته تا حدودی می‌توان دیسک ترمز از سیستم ترمز را نیز از قطعات سیستم چرخ خودرو دانست. همانطور که گفته شد، چرخها و مجموعه متعلقات آن‌ها، در معرض گرد و خاک و آلودگی انتقالی از سطح جاده هستند. این آلودگی‌ها و ذرات می‌تواند منجر به آسیب به دیسک ترمز، بلبرینگ چرخ و اتصالات آن‌ها بزند. در نتیجه نیاز به محافظت این سیستم از چنین آلودگی‌هایی ضروری به نظر می‌رسد. حفاظتی که به قالپاق ماشین سپرده شده است. همراه ما بمانید؛ در این مطلب می‌خواهیم نکات جالبی درباره قالپاق بیاموزیم.
قالپاق چیست و چه وظیفه‌ای در خودرو دارد؟
اتصال رینگ به دیسک و بلبرینگ چرخ، بسته به نوع بلبرینگ، از پیچ یا مهره چرخ استفاده می‌شود که نقش اتصالات سیستم چرخ را بازی می‌کنند. اما این اتصالات از هر نوعی که باشند در نهایت از نمای بیرونی خودرو در معرض دید قرار دارند. برای پوشش آن‌ها و زیبایی بخشی به نمای جانبی خودروها، از قالپاق که نوعی صفحه پوشش‌دهنده است استفاده می‌شوند. قالپاق که در واقع درپوش مجموعه رینگ و لاستیک محسوب می‌شود، در قسمت مرکزی رینگ قرار گرفته و پیچ و مهره این مجموعه را پنهان می‌کند. البته قالپاق نقش محافظت از سیستم چرخ خودرو را نیز در برابر گرد و خاک و آلودگی محیط بر عهده دارد. قالپاق که به زبان ترکی به معنای در قابلمه است، از یک صفحه گرد فلزی تشکیل شده و طراح اولیه آن را دایملر در خودروی خود پیاده کرده است. بنابر آنچه گفته شد، برای قالپاق وظایف زیر را می‌توان در نظر گرفت:
- حفاظت از سیستم چرخ خودرو
- زیبایی چرخها و نمای جانبی خودرو
لازم به ذکر است که نمی‌توان قالپاق و رینگ را یک قطعه مشترک دانست. رینگ به عنوان اسکلت سیستم چرخ، وظیفه نگه داشتن لاستیک را بر عهده دارد اما قالپاق درپوش و محافظ بخش داخلی رینگ محسوب می‌شود. بنابراین در بسیاری مواقع آنچه در ظاهر چرخ خودرو مشاهده می‌کنیم، ربطی به رینگ ندارد.
انواع قالپاق ماشین بر اساس جنس و نحوه نصب آن
قالپاق‌ها در قدیم عموما از آلومینیوم ساخته می‌شد. البته در گذشته دورتر استفاده از محافظ‌هایی از جنس چوب که شبیه قالپاق بودند، برای چرخ گاری و خودروهای اولیه رواج داشت. اما به مرور زمان مواد دیگری مانند پلاستیک و پلیمر نیز به مواد مورد استفاده در ساخت قالپاق اضافه شد. البته استفاده از قالپاق‌های آلومینیومی همچنان رایج است. قالپاق‌ها براساس نوع سوار شدن‌شان بر روی رینگ به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبات است از:
- قالپاق‌های فنری: مابین پیچ‌های چرخ و رینگ قرار می‌گیرند و روی رینگ با همان پیچ‌ها محکم می‌شوند.
- قالپاق‌های واشری: با زبانه‌های تعبیه‌شده در دور آن‌ها، در جای خود قفل و ثابت می‌شوند.
البته قالپاق‌ها در اندازه‌ها و مدل‌های مختلفی تولید می‌شوند که با توجه به نوع چرخها، سایز رینگ‌ها، مدل خودرو، کلاس آن و بسیاری موارد دیگر باید نمونه مناسب هر خودرو را از بین آن‌ها انتخاب کرد.
حتما بخوانید: جلوگیری از سرقت خودرو؛ چه خودروهایی بیشتر دزدیده می‌شوند؟
انواع قالپاق ماشین براساس نوع رینگ
انتخاب نوع قالپاق، پیش از هر چیز، به‌طور مستقیم به نوع رینگ وابسته است. به این ترتیب که دو نوع قالپاق با توجه به دو نوع رینگ موجود در صنعت خودروسازی طراحی و تولید می‌شود. این دو نوع عبارتند از:
۱. قالپاق‌های رینگ فلزی
قالپاق‌های رینگ فلزی که خود عموما از جنس فلز هستند، به شکل یک درپوش کوچک در مرکز چرخ و رینگ قرار گرفته و از نفوذ ذرات به درون بلبرینگ پیشگیری می‌کنند. این نوع قالپاق در خودروهای رینگ اسپرت نیز استفاده می‌شود.
حتما بخوانید: با زشت‌ترین خودروهای دنیا آشنا شوید
۲. قالپاق‌های رینگ فولادی
این نوع قالپاق بیشتر از جنس پلاستیک یا پلیمر است و به شکل درپوشی بزرگتر طراحی می‌شود. البته نمونه‌های فلزی آن نیز ساخته می‌شود اما خودروسازان معمولا از قالپاق‌های پلاستیکی برای رینگ‌ها فولادی استفاده می‌کنند. این قالپاق که به اندازه قطر داخلی رینگ است، فضای بین رینگ و مرکز آن (جایی که پیچ‌ها قرار دارند)، را پوشش می‌دهد. قالپاق رینگ فولادی بیشتر جنبه زیبایی دارد تا محافظت.
لزوم استفاده از قالپاق رینگ فولادی برای پیشگیری از نفوذ آلاینده‌ها به درون مجموعه بلبرینگ و سیستم چرخ، ضروری و مهم است. استفاده از آن از سوی تعمیرکاران توصیه می‌شود و بهتر است در صورت افتادن یا آسیب دیدن این قطعه، در اسرع وقت جایگزین گردد. گاهی در مدل‌های رینگ فولادی از یک قالپاق کوچک در مرکز چرخ و رینگ نیز استفاده می‌شود. بنابراین استفاده از قالپاق رینگ فلزی تقریبا الزامی است ولی استفاده از قالپاق رینگ فولادی ضرورت خاصی ندارد.
مشخصات مهم قالپاق ماشین
قالپاق باید از برخی جهات با کلاس خودرو و نوع رینگ هم‌خوانی داشته باشد. در واقع شرایط قالپاق باید با شرایط مشخص‌شده از سوی کمپانی هماهنگ باشد تا مشکلی احتمالی در عملکرد سیستم چرخها ایجاد نشود. این موارد عبارتند از:
- قطر رینگ
- وزن
- جنس
اینکه وزن قالپاق مانع از فعالیت صحیح مجموعه چرخها نشود، قطر آن با قطر رینگ هماهنگ باشد و البته متریال آن کیفیت لازم برای مقاومت در برابر ضربات احتمالی را داشته باشد، از نکات مهم در انتخاب قالپاق هستند. مواردی دیگر نظیر زد زنگ، زد رطوبت، ضد خش و انعطاف‌پذیر بودن این قطعه در درجه بعدی اهمیت قرار دارند.
سخن آخر
در این مطلب دیدیم که قالپاق خودرو از اجزای مهم خودرو است و از ورود گرد و غبار به دیسک ترمز و بلبرینگ چرخ و اجزای دیگر جلوگیری می‌کند. این قطعه با توجه جنس، نحوه نصب و نوع رینگ انواع مختلفی دارد. شما تجربه استفاده از قالپاق‌های مختلف را داشته‌اید؟ چه نوع قالپاقی را به دیگران توصیه می‌کنید؟ لطفا تجربه‌هایتان را با ما به اشتراک بگذارید.
به نظرم بدون قالپاق و (واکس رینگ و لاستیک) خیلی بهتره
سلام وقت بخیر
ممنون از دیدگاه خوبتون ،امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه ،در کنار ما باشید و ما رو همراهی کنید.