تصور کنید در یک روز معمولی سوار موتورتان می‌شوید، کلاه ایمنی را سر می‌گذارید و به‌سمت مقصدتان راه می‌افتید. وسط راه ناگهان موتور خاموش و روشن می‌شود. این تجربه ناخوشایند که متأسفانه بسیار هم پیش می‌آید، همان ریپ زدن موتورسیکلت است. در این مطلب از کارنامه می‌خواهیم دلایل ریپ زدن موتورسیکلت‌های کاربراتوری و انژکتوری را بررسی کنیم و ببینیم که چرا موتورسیکلت در سرما بیشتر ریپ می‌زند. با ما همراه باشید.
ریپ زدن یعنی چه؟
در فرهنگ لغت معین، ریپ زدن به «حرکات نامتوازن و منقطع» معنا شده است. همین عبارت به صحبت‌های عامیانه مردم راه پیدا کرده است و به اختلالات ناگهانی در روند حرکت موتورسیکلت، ریپ زدن می‌گویند. به عبارت دقیق‌تر، زمانی که موتور به‌طور ناگهانی متوقف می‌شود و سپس دوباره حرکت می‌کند، در اصطلاح می‌گویند ریپ می‌زند.
علل ریپ زدن موتورهای کاربراتی
۱. گرفتگی مسیر خروج دود
این احتمال وجود دارد که حرکات و لرزش غیرطبیعی موتورسیکلت به‌خاطر انسداد مسیر دود باشد. اگر بعد از ریپ زدن موتورسیکلت، موتور خاموش می‌شود و اصلا روشن نمی‌شود، احتمالا مسیر دود به‌طور کامل مسدود شده است.
۲. تنظیم نادرست کاربراتور
تنظیم نادرست پیکربندی کاربراتور می‌تواند علت ریپ زدن موتور باشد. اگر نسبت سوخت به هوا در مخلوط سوخت کاربراتور نامناسب باشد، احتمال ریپ زدن موتور افزایش می‌یابد.
۳. برخورد با سرسیلندر محدودکننده
سرسیلندر محدودکننده، یک قطعه فلزی یا پلاستیکی است و جریان هوای ورودی به کاربراتور را کنترل می‌کند. وارد شدن ضربه به آن، می‌تواند مسیر هوا را مسدود کند و به ریپ زدن موتورسیکلت منجر شود.
۴. مشکلات سیستم انتقال قدرت
گیر کردن یا آسیب دیدن جعبه دنده موتورسیکلت، می‌تواند فشار زیادی به موتور وارد کند و باعث ریپ زدن آن شود.
۵. شرایط آب و هوا
هوای بیش‌ازحد گرم، رطوبت و ارتفاع بالا می‌توانند روی عملکرد کاربراتور تأثیر منفی بگذارند و به ریپ زدن موتورسیکلت منجر شوند.
۶. توزیع نامتعادل وزن راننده
توزیع نامتوازن وزن راننده روی موتور می‌تواند احتمال ریپ زدن موتورسیکلت را بالا ببرد. برخی از رانندگان، ناخواسته بسیار جلوتر یا عقب‌تر می‌نشینند و بیشتر وزن خود را روی قسمت عقب یا جلوی موتور می‌اندازند. در این حالت، به قسمتی از موتور فشار بیشتری وارد می‌شود و همین، زمینه‌ساز ریپ زدن موتور خواهد شد.
علل ریپ زدن موتورهای انژکتوری
۱. خراب بودن سیستم برق‌رسانی
قسمت‌های برقی و سیم‌کشی‌های موتورسیکلت باید تمیز، خشک و سالم باشند. اگر این بخش از موتورسیکلت خیس، کثیف یا معیوب شود، این احتمال وجود دارد که موتورسیکلت ریپ بزند.
۲. معیوب بودن ECU
در موتورهای انژکتوری، واحد کنترل الکترونیکی یا ECU بر فعالیت عملگرها نظارت می‌کند. اگر تنظیمات ECU نادرست باشد یا این قطعه معیوب شود، امکان دارد نسبت سوخت به هوا اشتباه تنظیم شود و درنتیجه موتورسیکلت ریپ بزند.
۳. بالا بودن دمای موتور
دمای بالای موتور، فشار در سیستم سوخت‌رسانی را افزایش می‌دهد و به ریپ زدن موتور منجر می‌شود. هوای گرم، کولر خراب یا مشکلات سیستم خنک‌کننده می‌توانند باعث افزایش دمای موتور شوند.
۴. سوخت نامناسب
استفاده از سوخت نامناسب یا سوختی با کیفیت پایین یا سوختی با درصد اکتان پایین، همگی می‌توانند عملکرد موتور را تحت تأثیر قرار دهند و زمینه‌ساز ریپ زدن موتورسیکلت شوند.
۵. شل یا کثیف بودن وایر شمع
وایر شمع، برق را از سیستم جرقه‌زنی به شمع‌های موتور می‌رساند. اگر این قطعه کثیف یا شل شود، موتورسیکلت ریپ می‌زند. برای همین بهتر است وایر و دیگر اتصالات آن را تمیز نگه دارید.
۶. اختلال در انژکتور
مشکلات انژکتور مانند خرابی یا مسدود شدن انژکتور می‌تواند به نامتعادل شدن مخلوط سوخت و هوا و ریپ زدن موتورسیکلت منتهی شود.
۷. انجام ندادن سرویس دوره‌ای
انجام ندادن سرویس دوره‌ای و نگهداری نادرست از موتور می‌تواند ریپ زدن موتور را در پی داشته باشد.
۸. کثیف بودن محفظه احتراق موتورسیکلت
از دیگر دلایل ریپ زدن موتورسیکلت انژکتوری، رسوب یا جرم گرفتن محفظه احتراق است که در موتورسیکلت‌های قدیمی‌تر، شایع‌تر است. اگر موتورسیکلت‌تان ریپ می‌زند، محفظه احتراق را هم بررسی کنید.
۹. تنظیم نبودن اهرم گاز موتورسیکلت
در موتورسیکلت‌های انژکتوری اهرم گاز و قسمت‌های مربوط به پدال گاز را به‌دقت بررسی کنید؛ چرا که یکی از دلایل ریپ زدن این نوع موتورسیکلت‌ها به اهرم گاز مرتبط است.
۱۰. تنظیم نبودن دلکو
دلکو قطعه‌ای است که برق را بین شمع‌ها توزیع می‌کند و طبیعی است که تنظیم نبودن آن باعث احتراق نامنظم و درنتیجه ریپ زدن موتورسیکلت شود.
۱۱. تنظیم نبودن سوپاپ‌ها
سوپاپ موتورسیکلت هوا را به داخل سیلندر وارد می‌کند و در زمان احتراق، راه خروج هوا را می‌بندد؛ هرگونه اختلال در سوپاپ‌ها، زمینه‌ساز ریپ زدن موتورسیکلت خواهد شد.
ریپ زدن موتورسیکلت در سرما
۱. مشکل در احتراق
در هوای سرد، احتراق سوخت در سیلندرها دشوار می‌شود و امکان دارد به‌درستی انجام نشود. مشکلات احتراق، می‌تواند به ریپ زدن موتورسیکلت منجر شود. علاوه‌بر هوای سرد، سوخت نامناسب، شمع‌های کثیف، سیستم جرقه‌زنی ضعیف و باتری فرسوده هم می‌توانند روی احتراق تأثیر بگذارند.
۲. روغن موتور سفت
روغن موتور در دماهای بسیار پایین از حالت نرم و روان طبیعی خود خارج می‌شود. این مسئله در روغن‌های کم‌کیفیت بسیار ملموس‌تر است. اگر روغن موتور مناسب نباشد و در دمای پایین، خاصیت خود را از دست بدهد، نمی‌تواند به‌خوبی قطعات را روان‌کاری کند و درنتیجه موتور ریپ می‌زند.
۳. منجمد شدن سوخت
در هوای سرد امکان دارد سوخت منجمد شود. درنتیجه، جریان سوخت به موتور محدود می‌شود و موتورسیکلت ریپ می‌زند.
۴. مشکلات باتری
در دماهای پایین عملکرد باتری مختل می‌شود و نمی‌تواند به‌درستی کار کند. اگر باتری مشکل داشته باشد، موتور به‌خوبی استارت نمی‌خورد و ریپ می‌زند.
در زمان ریپ زدن موتورسیکلت چه کار کنیم؟
ریپ زدن موتورسیکلت به‌تنهایی خطرناک نیست اما امکان دارد حواس راکب را پرت کند و تعادلش را بهم بزند. هرگاه موتورسیکلت‌تان ریپ زد، سعی کنید سرعت خود را پایین بیاورید و ادامه مسیر را با سرعت کم برانید. گاهی‌اوقات، ریپ زدن موتورسیکلت با افت توان موتور همراه است که در این حالت بهتر است نیم‌کلاچ بگیرید و متوقف شوید.
سخن آخر
در این مطلب دلایل ریپ زدن موتورسیکلت‌های انژکتوری و کاربراتوری را بررسی کردیم. از آنجایی که ریپ زدن مربوط به اختلال و تکان ناگهانی در زمان حرکت است، بخش زیادی از دلایل آن به محفظه احتراق و سیستم سوخت‌رسانی برمی‌گردد. در کنار این، آسیب‌های مربوط به اگزوز، روغن ترمز و سیستم برق‌کشی هم می‌تواند دلیل ریپ زدن موتورسیلکت باشد.
به نظر شما بهترین کار در زمان ریپ زدن موتورسیکلت چیست؟