هیچ‌کس دوست ندارد لکه‌های قهوه‌ای زنگ‌زدگی و پوسیدگی‌های ناخوشایند را روی ماشین محبوبش ببیند. متأسفانه پوسیدگی خودرو فرایندی است که برای بهترین و باکیفیت‌ترین خودروها هم اتفاق می‌افتد. در صورتی که از این مشکل جلوگیری نکنید، پوسیدگی‌ها کم‌کم زیاد می‌شوند و نه‌تنها بر عمر ماشین، بلکه بر قیمت آن هم تأثیر خواهد گذاشت. در این مطلب درباره علت پوسیدگی خودرو، راه‌های جلوگیری از آن، اجزایی که درمعرض پوسیدگی قرار می‌گیرند و نحوه ترمیم آنها صحبت خواهیم کرد.
خودرو از چه سنی شروع به پوسیدگی می‌کند؟
معمولا سن مشخصی برای شروع پوسیدگی خودروها وجود ندارد. با گذشت زمان، فرسودگی می‌تواند به پوشش محافظ اجزای فلزی خودرو آسیب برساند و فلز را درمعرض رطوبت قرار دهد. بااین‌حال به جز گذشت زمان و فرسایش تدریجی، دلایل دیگری هم برای پوسیدگی خودرو وجود دارد.
علت پوسیدگی خودرو چیست؟
همان‌طور که گفتیم پوسیدگی خودرو به‌دلیل زنگ‌زدن اجزای فلزی آن اتفاق می‌افتد. وقتی آهن با اکسیژن و آب واکنش می‌دهد، اکسید می‌شود. این اکسیدشدن به‌صورت یک پوشش قهوه‌ای مایل به قرمز است که در نهایت به خوردگی بدنه یا اجزا می‌انجامد. معمولا یکی از عوامل زیر یا ترکیبی از آنها در این فرایند نقش دارند:
آب‌وهوا
قرارگرفتن مداوم ماشین در معرض باران و برف، احتمال واکنش‌دادن رطوبت با فلز را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، نمک‌هایی که برای خردکردن یخ جاده استفاده می‌شود روند خورگی را تسریع می‌کند.
گرمای شدید هوا هم می‌تواند روند پوسیدگی را سریع‌تر کند.
سن خودرو
با گذشت زمان، رنگ و پوشش محافظ ماشین ممکن است ساییده یا کنده شود. اگر اجزای فلزی بدون پوشش محافظ درمعرض رطوبت قرار بگیرند، زنگ می‌زنند و پوسیدگی ایجاد می‌کنند.
سبک رانندگی
اگر شیوه زندگی یا کارتان به این صورت است که به‌شکل مداوم باید در جاده‌های خاکی، سنگریزه یا گل‌ولای رانندگی کنید یا بیشتر مواقع از مسیرهای پر از چاله‌چوله عبور می‌کنید، پوسیدگی ماشین زودتر از آنچه باید اتفاق خواهد افتاد.
انواع پوسیدگی خودرو
به‌طورکلی سه نوع پوسیدگی داریم:
۱. پوسیدگی سطحی
پوسیدگی سطحی اولین مرحله پوسیدگی است. در این حالت خارجی‌ترین سطح ماشین تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. این نوع پوسیدگی معمولا به‌صورت برآمدگی‌ها، لکه‌ها و حباب‌هایی روی رنگ بدنه مشخص می‌شود. این مرحله بهترین زمان برای رفع پوسیدگی و جلوگیری از گسترش آن است.
۲. پوسیدگی متوسط
اگر پوسیدگی سطحی را برطرف نکنید، در نهایت باعث خوردگی فلز بدنه خواهد شد.
۳. پوسیدگی عمیق
در این حالت پوسیدگی به عمق اجزا نفوذ کرده و به‌شدت مخرب است. اگر پوسیدگی را در مراحل اول و دوم به‌حال خود رها کنید تا به مرحله عمقی برسد، برای از بین بردن آن باید کل قطعات یا پنل بدنه ماشین را تعویض کنید.
حتما بخوانید: با بدفروش‌ترین ماشین‌های زیر ۳۰۰ میلیون آشنا شوید
پوسیدگی خودرو شامل چه اجزایی می‌شود؟
پوسیدگی می‌تواند در هر نقطه از بدنه خودرو ظاهر شود. توجه کنید در هر جایی از رنگ بدنه ماشین که حباب‌هایی تشکیل شده باشد، نشانه آغاز پوسیدگی است.
به جز بدنه خودرو سایر اجزایی که احتمال پوسیدگی در آنها زیاد است عبارت‌اند از:
ریل‌های چارچوب، زیر گلگیرها، اگزوز، سیستم تعلیق، کف خودرو، شیشه جلو و درها.
– ریل‌های چارچوب: از هر دو طرف زیر ماشین، درست ناحیه زیر درها را بررسی کنید.
– زیر گلگیرها: بخش داخلی قوس گلگیرها، درست بالای لاستیک، مستعد پوسیدگی است، مخصوصا در ماشین‌های قدیمی‌تر که معمولا آستری کمانی ندارند. این قسمت را بررسی کنید.
– اگزوز: بخش انتهایی اگزوز در معرض رطوبت داخل و خارج از خودرو است. گِل و لای، برف و سایر آلودگی‌هایی که به اگزوز می‌چسبند می‌توانند آن را دچار پوسیدگی کنند.
– سیستم تعلیق: سیستم تعلیق به‌دلیل نزدیکی با لاستیک‌ها در معرض رطوبت و خراشیدگی قرار دارد که به پوسیدگی آن می‌انجامد. دلیلش این است که لاستیک‌ها خاک، گل و لای و سنگ‌های جاده را به قسمت زیرین خودرو می‌رانند.
– کف خودرو: هر از گاهی کفپوش خودرو را بالا بکشید و دنبال علائم احتمالی زنگ‌زدگی بگردید.
– شیشه جلو: درزهای اطراف شیشه جلو به‌شدت مستعد قرار گرفتن درمعرض رطوبت هستند و بنابراین چارچوب دور آن ممکن است پوسیدگی پیدا کند. اطراف چارچوب آن را خوب بررسی کنید.
درها: درها را هم از درون و هم از بیرون بررسی کنید.
راه‌های جلوگیری از پوسیدگی ماشین
خوشبختانه، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید از ایجاد پوسیدگی و خوردگی جلوگیری کنید:
آبکشی و خشک‌کردن
اگر در شهرهای ساحلی زندگی می‌کنید و محیط زندگی‌تان رطوبت زیادی دارد (مثل شمال و جنوب کشورمان) یا بیشتر مواقع در آب‌وهوای نامناسب رانندگی می‌کنید، هر وقت کارتان تمام شد، در اسرع وقت ماشین را با آب بشویید. شستن آلودگی و گل‌ولای، اولین گام برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و پوسیدگی ماشین است. فراموش نکنید که بعد از آن ماشین را حتما با پارچه خشک کنید.
استفاده از واکس یا موم مخصوص خودرو
این واکس مانند یک لایه محافظتی از رنگ ماشین عمل می‌کند. سعی کنید با استفاده از ابزار مخصوص حتی جاهایی را که دست‌تان نمی‌رسد موم‌کاری کنید.
استفاده از روغن مخصوص
روغن مخصوص خودرو یا اسپری WD40 در جلوگیری از زنگ‌زدگی و پوسیدگی خودرو مؤثر است. این اسپری به شما می‌کند رطوبت را از لولاها و سایل مناطقی که دسترسی به آن دشوار است خارج کنید که باعث زنگ‌زدگی آن مناطق نشود.
خشک نگه‌داشتن ماشین
هرچند پارک‌کردن ماشین در پارکینگ به محافظت از آن کمک می‌کند، اما جلوی رطوبت را نمی‌گیرد. وقتی ماشین را پارک کردید، از دستگاه رطوبت‌گیر استفاده کنید تا رطوبت هوا را از بین ببرد.
روش برطرف‌کردن پوسیدگی ماشین
هرچند پیشگیری از پوسیدگی ماشین مؤثر است، باز هم گذشت زمان و عواملی که گفتیم، در نهایت باعث آغازشدن این فرایند می‌شوند.
اینکه پوسیدگی ماشین قابل‌تعمیر است یا نه، بستگی به میزان خوردگی و محل آسیب‌دیدگی دارد. پوسیدگی سطحی روی رنگ‌آمیزی را می‌توان به‌راحتی ترمیم کرد. درحالی‌که اگر آسیب شدیدتری به قسمت‌های ساختاری خودرو وارد شده باشد، احتمالا باید قطعه را به‌طورکامل تعویض کنید.
آیا می‌توانم خودم این کار را انجام دهم؟
اگر خیلی زود زنگ‌زدگی و پوسیدگی را تشخیص دادید، می‌توانید خودتان این کار را انجام دهید. البته یادتان باشد، برای این کار به ابزارها و تجهیزاتی نیاز دارید. اگر امکان فراهم‌کردن آنها برایتان وجود ندارد، به تعمیرگاه مراجعه کنید تا آنها این کار را برایتان انجام دهند.
ابزار و تجهیزات موردنیاز
- سنگ جت و سنباده چتری هزارلا
- برس سیمی
- ژل اپوکسی فایبرگلاس
- پرکننده یا فیلر
- کاغذ سنباده در درجات مختلف (۸۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰)
- سنباده بلوکی
- بتونه و رنگ آستری
- رنگ شفاف ۲k به صورت اسپری
- کاغذ و نوار برای پوشاندن
- پولیش بدنه
- اسپریت معدنی
- پارچه و دستمال تمیز
برای رفع پوسیدگی خودرو، قبل از هرچیز ابتدا باید پوسیدگی‌ها را با چیزی ساینده از بین ببرید. این کار را باید قبل از پرکردن با ژل فایبرگلاس انجام دهید. سنباده زدن، پرکردن، دوباره سنباده زدن، بتونه و رنگ آستری همگی باید قبل از استفاده از رنگ شفاف انجام شوند. حالا این مراحل را با جزئیات توضیح می‌دهیم.
مرحله ۱
پوسیدگی ایجادشده و رنگ ناحیه موردنظر را با سنگ جت و سنباده چتری هزارلا از بین ببرید. با کاغذ سنباده ۸۰ و برس سیمی هم می‌توانید این کار را انجام دهید، اما سخت‌تر است. جاهایی را که سنگ جت نمی‌تواند به آن برسد با برس تمیز کنید.
مرحله ۲
ژل فایبرگلاس برخلاف فیلر یک ترمیم ساختاری ایجاد می‌کند که تقریبا به اندازه فولاد قوی است. ژل را با سفت‌کننده مخلوط کنید و به ناحیه پوسیده فشار دهید. معمولا درعرض ۱۵ دقیقه شروع به سفت‌شدن می‌کند و بعد از یک ساعت می‌توانید آن را سنباده بزنید.
مرحله ۳
حالا باید اضافی فایبرگلاس را که از سوراخ پوسیدگی بیرون زده و برجسته شده است، با سنگ جت و سنباده چتری از بین ببرید. سطح سوراخ باید نسبت به اطراف آن کمی فرورفته باشد تا بعدا بتوان آن را با فیلر صاف کرد.
مرحله ۴
حالا باید از فیلر استفاده کنید. آن را با مقداری سفت‌کننده مخلوط کرده و با یک ابزار پخش‌کننده که قابل‌انعطاف باشد به قسمت موردنظر بمالید و صاف کنید. هرچه آن را صاف‌تر کنید، بعدا سنباده کمتری نیاز خواهد بود. فیلر باید به‌اندازه کافی باشد تا هیچ نقطه‌ای از آن سوراخ یا خراش نداشته باشد وگرنه باید یک لایه دیگر هم اعمال کنید.
مرحله ۵
حالا با سنباده آن را صاف کنید. این مرحله از همه مراحل دیگر مهم‌تر و وقت‌گیرتر است. کار را با کاغذ سنباده ۴۰۰ شروع کنید و هرگونه فیلر اضافی را سنباده بزنید. اگر کاملا سخت نشده باشد، سریع‌تر انجام می‌شود. اگر سطح موردنظر وسیع است، از سنباده بلوکی استفاده کنید. دقت کنید که سطح موج‌دار نشود. کار زمانی تمام خواهد شد که وقتی روی آن سنباده ۴۰۰ را می‌کشید، برجستگی احساس نکنید و کاملا صاف و یک‌دست باشد.
مرحله ۶
حالا ناحیه را با پارچه تمیز و اسپریت معدنی تمیز کنید تا هرگونه آلودگی یا روغن باقی‌مانده پاک شود. فیلر بدنه باید آن‌قدر نازک باشد که بتوانید فلز و رنگ آن را در اطرافش ببینید. بگذارید خشک شود، یک بار دیگر آن را با پارچه تمیز پاک کنید تا هرگونه پرز، اثر انگشت، لکه روغن یا ذرات گردوغبار از بین برود. در غیر این صورت، در انتهای کار، لکه، حفره یا موج در رنگ مشاهده خواهید کرد. بنابراین تمیزکاری آن بسیار مهم است.
مرحله ۷
حالا باید بتونه بزنید. روی ناحیه ترمیم شده و حداقل ۲.۵ سانتی‌متر اطراف آن را بتونه‌کاری کنید. برای نتیجه بهتر، بتونه را به‌صورت یک لایه نازک اسپری کنید و چند دقیقه بعد، لایه سنگین‌تری را اعمال کنید. بگذارید خشک شود بعد دوباره سنباده بزنید.
مرحله ۸
حالا دوباره سنباده بزنید. این بار با کاغذ سنباده ۴۰۰ مرطوب روی ناحیه بکشید تا صاف شود و لبه‌های آن کاملا در رنگ اطراف ناحیه محو شوند. دوباره ناحیه را پاک کنید، بگذارید خشک شود و یک لایه دیگر بتونه بزنید. حالا سنباده ۶۰۰ را بردارید و دوباره این مرحله را تکرار کنید. دو یا سه لایه بتونه معمولا کافی است.
مرحله ۹
حالا رنگ آستری را روی ناحیه ترمیم شده اسپری کنید. در بیشتر خودروهای امروزی ابتدا یک لایه آستری به کار می‌برند و سپس یک لایه ضخیم‌تر از پوشش شفاف محافظ را روی آن اعمال می‌کنند.
بااین‌حال می‌توانید از رنگ‌هایی استفاده کنید که نیاز به لایه رنگ شفاف نداشته باشند. دو یا سه لایه نازک از رنگ آستری را روی بتونه و اطراف آن اسپری کنید.
به یاد داشته باشید که چند لایه نازک روی هم بهتر از یک لایه سنگین است. در این صورت رنگ ترک نمی‌خورد و چکه نمی‌کند.
مرحله ۱۰
حالا ناحیه را به‌خوبی بسابید تا سطح آن کاملا براق و صیقلی شود. اگر برخی از قسمت‌ها پوست‌پرتقالی شده یا چکه کرده، با سنباده ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ مرطوب آنها را برطرف کنید. آن‌قدر به ساییدن ادامه دهید که سطحی کاملا صیقلی داشته باشید.
مرحله ۱۱ (اختیاری)
حالا رنگ شفاف را اسپری کنید. با این کار هم رنگ‌آمیزی ماندگارتری خواهید داشت و هم کارتان حرفه‌ای به نظر خواهد آمد.
حتما بخوانید: مقایسه توسان جدید، اسپورتیج ۲۰۱۵ و میتسوبیشی asx
آیا پوسیدگی ماشین به‌معنای پایان عمر آن است؟
مسلما نه. اگر در همان مراحل اولیه جلوی پوسیدگی را بگیرید، با مشکل جدی‌تری مواجه نخواهید شد. بااین‌حال اگر پوسیدگی بیشتر شده است، به مکانیک مراجعه کنید. هرچه نسبت به ترمیم پوسیدگی خودرو سریع‌تر اقدام کنید، عمر ماشین را طولانی‌تر کرده‌اید.