روزگاری وقتی خودروهای چینی وارد ایران شدند، در سطحی حتی پایین‌تر از خودروهای داخلی قرار می‌گرفتند و به‌سرعت از گردونه خودروهای مورد قبول کاربران خارج شدند. حتی طراحی به‌روزتر و برخی امکانات متفاوت‌تر از تولیدات داخلی نیز نتوانست توجیه کافی برای خرید این خودروها باشد. مواردی مانند ام‌وی‌ام ۱۱۰ یا لیفان ۶۲۰ خودروهایی بودند که بابت ضعف‌های متعدد در بازار دست دوم تبدیل به تومور بدخیم می‌شدند و مالک باید برای فروششان دست به دامن تخفیف‌های جدی و فروش زیر قیمت واقعی می‌شد. در ادامه حتی با ورود نمونه‌های کمی ارتقاء یافته‌تر مانند ام‌وی‌ام ۵۵۰ و ۳۱۵ نیز شرایط چندان بهتر نشد و تجربه ناخوشاینده ثبت شده در اذهان عمومی از خودروهای چینی تاثیر خود را در بازار کارکرده‌های این محصولات برجای می‌گذاشت. اما ورود خودروهای جدیدتر مانند تولیدات کمپانی جک، چری، چانگان و جیلی اوضاع را کم‌کم رو به بهبود حرکت داد تا جایی که امروزه خودروهای چینی اعتبار خوبی در بازار دارند. هرچند هنوز هم شاهد خودروهایی هستیم که شک و شبهه‌هایی درمورد ارزش دربرابر خرید آن‌ها وجود دارد. اکنون قصد داریم به بررسی این محصولات بپردازیم تا بدانیم شرایط آن‌ها به‌واقع و به‌دور از جانب‌داری چگونه است.
وضعیت چینی‌های بازار ایران از گذشته تا امروز
در بین خودروهای چینی موجود در بازار، نمونه‌های صفر کیلومتر تا بیش از ۱۰ ساله دیده می‌شود. باتوجه به آنچه گفته شد، بدون شک بین محصولات قدیمی‌تر نباید به دنبال خودرویی که ارزش خرید دارد گشت. این محصولات عمدتا در زمان عرضه نیز ارزنده و خوش‌ساخت نبودند و به طور حتم در حال حاضر شرایط نامناسب‌تری دارند. اما بیان مشکلات خودروهای قدیمی‌تر چینی و تایید مزیت‌های موجود در محصولات جدید کمپانی‌های پیشرفت کرده این کشور، به معنی بی‌نقص بودن تمامی محصولات روز چینی نیست. به‌خصوص که امروزه بازار کشور با مسدود شدن واردات خودرو، تولیدات چینی جدید زیادی را با قیمت‌هایی غیرمنطقی و نجومی به خود می‌بیند. تولیداتی که بعضا طراحی خوب و امکانات و تجهیزات متعددی دارند و خریدار را با همین ظواهر جذاب در تصمیم قانع می‌کنند. بنابراین شناخت خودروهایی صفر یا جدیدتر چینی که ارزش دربرابر خرید خوبی ندارند و به دلیل مشکلات فنی یا کیفیت پایین ساخت در بین خودروهای ارزنده و قابل قبول قرار نمی‌گیرند کار راحتی نیست. در راهنمای امروز، قصد داریم خودروهای چینی روز را که ارزش دربرابر خرید کمتری دارند بررسی نماییم و برتری‌ها و معایب‌شان را به شما معرفی کنیم تا باتوجه به شرایط خود تصمیم‌گیری دقیق‌تری داشته باشید.
فوتون ساوانا
فوتون از جمله برندهای کمتر شناخته شده چینی در ایران است که تنوع محصولی چندانی هم در بازار کشور ندارد. از فوتون تنها یک پیکاپ دو کابین بزرگ و یک شاسی‌بلند سایز بزرگ وارد ایران شده است. فوتون تونلند نسخه پیکاپ این برند است و فوتون ساوانا نسخه شاسی‌بلند آن. فوتون ساوانا را می‌توان تنها شاسی بلند چینی موجود در بازار ایران دانست که تا حدودی قابلیت‌های آفرود دارد. این قابلیت‌ها البته تنها جواب‌گوی آفرود سبک هستند و نمی‌توان با آن به عبور از مسیرهای جدی آفرودی فکر کرد. این خودرو که تنها در یک تیپ لاکچری در ایران حضور پیدا کرده است، در رده شاسی‌بلند‌های فول سایز قرار می‌گیرد. ساوانا از طراحی عضلانی و حجیم برخوردار است که چهره آن را بزرگتر از آنچه هست نشان می‌دهد. طراحی آن قدیمی، ساده و کسل کننده است و شباهت‌هایی به تویوتا فورچونر نسل اول دارد. البته شاید باید بزرگترین معضل طراحی بدنه آن را عدم تناسب سایز تایرها با ابعاد خودرو دانست. فضای کابین نیز طراحی مستقل و انحصاری ندارد و می‌توان آن را ترکیبی کپی شده از چند خودروی اروپایی و ژاپنی دانست. این ترکیب فارغ از متناسب و جذاب بودن یا نبودن، متاسفانه به شدت قدیمی و کسل کننده از آب درآمده است. گویا مهندسین فوتون کپی‌کاری را از خودروهای متعلق به سال‌های پیش از ۲۰۱۰ انجام داده‌اند.
حتما بخوانید: خوش فروش‌ترین خودروهای زیر ۳۰۰ میلیون کدام‌ها هستند؟
ساوانا از یک موتور ۲ لیتری ۴ سیلندر توربوشارژ GDI بهره می‌برد که قادر به تولید ۲۱۴ اسب بخار قدرت و ۳۲۰ نیوتن‌متر گشتاور است. این قدرت توسط یک گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک به چهارچرخ خودرو متقل می‌شود. نتیجه همکاری موتور و گیربکس خودرو شتاب صفر تا صد ۱۰ ثانیه‌ای، قف سرعت ۱۷۵ کیلومتر بر ساعت و مصرف سوخت ۹.۸ لیتر در هر صد کیلومتر است که عملکرد قابل قبولی برای یک خودروی ۲ تنی با طول ۴۸۳۰ میلی‌متر، عرض ۱۹۱۰ میلی‌متر و ارتفاع ۱۸۸۵ میلی‌متر محسوب می‌شود. معضل اصلی درمورد ساوانا اما مربوط به قیمت و خدمات پس از فروش آن می‌شود. کاربر با پرداخت چیزی حدود یک میلیارد تومان خودرویی بدون خدمات پس از فروش دریافت می‌کند که پشتوانه کیفیت بالای ساخت، دوام فنی و استهلاک پایین محصولات ژاپنی و اروپایی را نیز ندارد. بنابراین ریسک پرداخت این یک میلیارد بسیار بالا تلقی می‌شود.
هن‌تنگ X5
این خودرو نیز مانند ساوانا یکی از محصولات کمتر شناخته شده چینی است که توسط عظیم خودرو به ایران راه یافت. ورود هن‌تنگ X5 به ایران مربوط به سال ۹۶ می‌شود. عظیم خودرو خط مونتاژ CKD آن را در سال ۹۹ در بروجرد راه‌اندازی کرد. اما هن‌تنگ در تمام این مدت هیچ‌گاه نتوانست به عنوان خودرویی جذاب در بازار نقش ایفا کند. هن‌تنگ در نگاه اول طراحی جذابی دارد اما در تحلیل کارشناسی، ناهماهنگی‌های زیادی در بخش‌های مختلف آن به‌خصوص نمای عقب دیده می‌شود. خدمات پس از فروش ضعیف و واردات محدود باعث شده است تا بازار شناخت خوبی از آن نداشته باشد. براساس ادعای مطرح شده در کاتالوگ خودرو، موتور ۱.۵ لیتری توربو شارژ ۴ سیلندر خودرو با ۱۵۴ اسب بخار قدرت و ۲۱۵ نیوتن‌متر گشتاور قادر است بدنه ۱.۵ تنی آن را به سقف سرعت ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت برساند. شتاب صفر تا صد این خودرو نیز روی کاغذ ۱۱ ثانیه ثبت شده است. مصرف سوخت هن‌تنگ X5 نیز در سیکل ترکیبی ۷.۷ لیتر در هر صد کیلومتر گزارش شده است. گیربکس اتوماتیک خودرو از نوع CVT است که قدرت موتور را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کند.
حتما بخوانید: محاسبه افت قیمت خودرو و عوامل موثر بر آن
هن‌تنگ از ردیف سوم صندلی بهره می‌برد که در بین هم‌وطنانش کم‌نظیر است. اما این خودروی ناشناخته اطلاعات قابل قبولی در خصوص شرایط ایمنی خود در اختیار کارشناسان نمی‌گذارد. درواقع هیچ موسسه استانداردی تا کنون امنیت هن‌تنگ را مورد آزمایش قرار نداده است. حتی C-NCAP چین نیز در این خصوص فعالیتی نداشته، بنابراین در مورد ایمنی X5 چینی نمی‌توان نظر دقیقی داد. ۴ کیسه هوا و سیستم‌های سیستم‌های ترمز ABS, EBD, EBA, BOS, ESC, ESP, EPB از مواردی هستند که در بخش تجهیزات ایمنی آن شاهد هستیم. فرمان برقی، ترمز پارک برقی، چراغ‌های جلو هالوژنی، سنسور نور اتوماتیک، سنسور باران، آینه‌های جانبی برقی مجهز به گرمکن، تنظیم برقی صندلی راننده، ورود و استارت بدون کلید، سانروف پانوراما و سیستم تهویه مطبوع مجهز به فیلتر تصفیه هوا نیز مواردی هستند که در بین آپشن‌های نسخه فول هن‌تنگ X5 (لاکچری) شاهد هستیم. این خودرو به دلیل نامشخص بودن بازده و عملکرد فنی، کیفیت ساخت و دوام فنی همچنین شرایط خدمات پس از فروش خودرویی است که ریسک خرید آن بسیار بالا به‌نظر می‌رسد. پرداخت نزدیک به ۷۰۰ میلیون برای یک کراس‌اور کند و کرخت، با طراحی معمولی و استهلاک و هزینه نگهداری نامشخص، ممکن است کمی غیرمنطقی و توجیه‌ناپذیر باشد. اما باتوجه به بررسی انجام شده، هن‌تنگ X5 برتری‌های خاص خود را نیز دارد.
زوتی آریو
آریو از محصولات مشترک سایپا و خودروسازی زوتای چین است. جالب اینکه هن‌تنگ نیز از محصولات زوتای است. زوتی Z300 که سایپا آن را زوتی آریو می‌نامد، در واقع یک محصول کپی‌کاری شده از این کمپانی نه چندان قدیمی و معتبر چینی است که شباهت غیر قابل انکاری به تویوتا آلیون دارد. آریو با دو موتور ۱.۵ لیتری و ۱.۶ لیتری در ایران عرضه شده است. موتور ۱.۶ لیتری با گیربکس دستی و اتوماتیک و موتور ۱.۵ لیتری تنها با گیربکس ۵ سرعته‌ی دستی ارائه شدند. این خودرو دو ایربگ راننده و سرنشین، سنسور عقب، سیستم‌های ABS و EBD، فرمان هیدرولیکی، سیستم صوتی با ۴ خروجی صدا، آینه جانبی برقی و یک نمایشگر کوچک ۴.۵ اینچی اطلاعات را در بخش خدمات و تجهیزات ارائه می‌کند. این خودرو با موتور ۱.۵ لیتری ۴ سیلندر ۱۶ سوپاپ خود توان تولید ۱۰۲ اسب بخار قدرت و ۱۴۱ نیوتن‌متر گشتاور دارد. شتاب صفر تا صد آن ۱۱.۸ ثانیه و سقف سرعتش ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت ثبت شده است. آریو که از جعبه دنده دستی بهره می‌برد، در سیکل ترکیبی حدود ۷.۷ لیتر بنزین در هر صد کیلومتر مصرف می‌کند که رقم مناسبی است.
حتما بخوانید: راهنمای خرید خودرو دست دوم و آنچه باید بدانید
این سدان کوچک دیفرانسیل جلو، با رینگ‌های کوچک ۱۵ اینچی و کمترین سطح امکانات رفاهی ارائه می‌شود. چهره آن، ویژگی چندان خاصی ندارد و از کیفیت ساخت و مونتاژ پایین‌تری بهره می‌برد. کابین زوتی آریو در دو نسخه ۱۵۰۰ و ۱۶۰۰ سی‌سی کسل کننده و به دور از هیجان است و به کار رفتن پلاستیک خشک در آن، زیبایی بصری فضای اتاق را به طرز چشمگیری کاهش داده است. خودرو عایق‌بندی بسیار ضعیفی دارد و عملکرد جعبه دنده آن نیز شرایط خوبی ندارد. در چنین شرایطی پرداخت مبلغی نزدیک به ۴۰۰ میلیون برای نسخه صفر این خودرو معقول و منطقی به‌نظر نمی‌رسد. اما باید اضافه کرد که زوتی همچنان در بخش کیفیت ساخت از هم‌رده‌های داخلی‌اش بهتر ظاهر شده است.
ریگان کوپا
ریگان کوپا یکی دیگر از شاسی بلندهای کمتر شناخته شده چینی است که با چهره جذاب و نشان ناآشنای خود در نگاه اول چندان به دیگر تولیدات هم‌وطنانش شباهت ندارد. نکته قابل توجه اینکه ریگان کوپا هم محصول جیانگ نان از زیر مجموعه‌های زوتی است. این خودرو در چین با نام زوتی T600 کوپا شناخته می‌شود. ریگان کوپا در ۳ تیپ تجهیزاتی فلگشیپ، رویال و اکسکلوسیو وارد ایران شده است. هر سه تیپ دارای موتور توربو T210 هستند. ریگان کوپا نیز مانند دیگر شاسی‌بلند‌های چینی دیفرانسیل جلو است و در هر سه تیپش یک موتور ۱.۵ لیتری ۴ سیلندر ۱۶ سوپاپ توربوشارژ دارد که با گیربکس ۶ دنده اتوماتیک همراه می‌شود. این خودرو با سقف قدرت ۱۵۶ اسب بخار و گشتاور ۲۱۰ نیوتن‌متر قادر است به سرعت ۱۸۰ کیلومتر در ساعت و شتاب صفر تا صد ۹.۲ ثانیه دست یابد. امکانات رفاهی و تجهیزات ایمنی که در تیپ فلگشیپ یعنی نسخه فول آپشن این خودرو شاهد هستیم شامل سنسور باران، اتولایت، ایربگ پرده‌ای، سنسور باران، سقف پانوراما، آینه جانبی برقی و تنظیمات برقی صندلی جلو، سنسورهای باد و نقطه کور و تغییر لاین، دوربین ۳۶۰ درجه، صفحه اطلاعات دیجیتالی، گرمکن صندلی جلو و صندوق هوشمند می‌شود. از عمده مشکلات خودروهای کوپه در ایران خدمات پس از فروش ضعیف آن‌ها است که برای چینی‌های مستهلک ضعف بسیار بزرگی محسوب می‌شود. ضمن اینکه ضعف عملکرد گیربکس، عدم هماهنگی آن با موتور، نفوذ صدای موتور و محیط به داخل کابین و متریال ضعیف کابین نشان می‌دهند که این خودرو از کیفیت ساخت و مونتاژ مناسب در سطح قیمت بالای ۹۰۰ میلیون تومان بهره نمی‌برد.
برلیانس کراس
برلیانس کراس C3 در واقع در کلاس هاچ‌بک کراس‌ها یا مینی کراس‌اورها قرار دارد. این خودرو شباهت زیادی به مدل کوتاه‌تر خود یعنی برلیانس H320 دارد. به این معنی که طراحی ظاهری آن را می‌توان نوعی مزیت و برتری برایش محسوب کرد. اما طراحی داخل این کراس اوور ساده و کمی قدیمی است. متریال به‌کاررفته در داخل خودرو نیز مانند دیگر برلیانس‌ها تعریف چندانی ندارد و انتظار زیادی نمی‌توان از آن داشت. در ابتدای امر که برلیانس کراس به بازار خودروی ایران معرفی شد، از موتور یک و نیم لیتری بهره می‌برد؛ موتوری که می‌توانست برای این خودرو قدرت ۱۰۳ اسب‌بخار و نیز گشتاور ۱۳۸ نیوتن بر متر را به ارمغان آورد. البته بعدها موتور این خودرو تقویت شده و حجم آن به ۱.۶۵ لیتر افزایش یافت. این افزایش حجم، منجر به ایجاد قدرت ۱۱۴ اسب‌بخار و گشتاور ۱۵۴ نیوتن بر متر شد. نتیجه این بهینه سازی سقف سرعت ۱۷۰ کیلومتری و شتاب صفر تا صد ۱۲.۵ ثانیه است. شتاب برلیانس کراس در نسخه ۱.۵ لیتری ۱۳ ثانیه است و سقف سرعتش همان ۱۷۰ کیلومتر ثبت شده است. در ضمن مصرف سوخت ترکیبی‌تان با این دو موتور ممکن است بین ۷.۵ تا ۶.۵ لیتر در هر صد کیلومتر باشد. به این ترتیب در هر صورت با خودرویی ضعیف و کند و خسته مواجه هستیم.
این خودرو چند سالی است که در ایران حضور دارد و طی این سال‌ها کیفیت ساخت خوبی در آن شاهد نبوده‌ایم. استهلاک خودرو نسبتا بالا است و عملکرد جعبه دنده در نسخه اتوماتیک ضعیف و آزار دهنده گزارش می‌شود. برلیانس از عایق‌بندی خوبی هم بهره نمی‌برد. البته که خدمات پس از فروش آن مناسب است اما قطعاتش گران و هزینه نگهداری‌اش چندان پایین نیست. به این ترتیب پرداخت حدود ۴۰۰ میلیون برای یک نسخه صفر کیلومتر این کراس‌اور کوچک و کم ارتفاع چندان قابل قبول به‌نظر نمی‌رسد.
کلام آخر
در این لیست می‌توان با توجه به اولویت های مختلف، خودروهای دیگری مانند چری آریزو ۵ یا بایک سابرینا را نیز جای داد. برخی کارشناسان آریزو ۵ را به دلیل عملکرد جعبه دنده و فنربندی نامناسب دربرابر قیمتش ارزنده نمی‌دانند. البته که به‌طور کلی خدمات مدیران خودرو خودروهای چری و ام‌وی‌ام را تا حد زیادی قابل قبول می‌سازد. بایک سابرینا نیز خودرویی نه‌چندان جدید در ایران محسوب می‌شود، به دلیل عملکرد ترمز‌ها، خدمات پس از فروش ضعیف، بازار کارکرده‌های نامناسب و البته ضعف نسبی موتور خودرویی با ارزش در برابر خرید پایین تلقی می‌شود. اما به‌طور کلی باید گفت، مهمترین عامل ضعف بیشتر خودروهای چینی روز بازار، نامشخص بودن وضعیت خدمات پس از فروش آن‌ها و درنتیجه بازار کارکرده‌های نامناسب‌شان است. نباید فراموش کرد که خدمات پس از فروش درمورد چینی‌ها که کیفیت ساخت نامعلومی دارند یک نکته بسیار با اهمیت است. به‌خصوص درمورد برندهای ناشناخته و ناآشنا.