با گذشت زمان، خودروها هم مانند همه ماشین‌آلات دیگر که از قطعاتی مکانیکی یا الکترونیکی ساخته شده‌اند، فرسوده می‌شوند و این اجتناب‌ناپذیر است. با این حال، این اتفاق یک‌شبه نمی‌افتد. گاهی یک پوسیدگی کوچک که هنوز نشانه‌ای ندارد، می‌تواند خرابی‌های بزرگی به بار آورد. حتی ممکن است مشکلاتی پنهان در خودرو وجود داشته باشند که متوجه آنها نشوید و باعث شوند خودرو ناگهان در جاده یا برهوت از کار بیفتد. سرویس‌های دوره‌ای خودرو می‌توانند خیالتان را بابت همه این نگرانی‌ها برطرف کنند. اهمیت‌دادن به این سرویس‌ها برای پیشگیری از فرسودگی زودهنگام قطعات، اطمینان از عملکرد درست ماشین، طولانی‌تر کردن عمر آن و نیز ایمنی و سلامت خودتان ضروری است. در این مطلب می‌خواهیم درباره صفر تا صد سرویس‌های دوره‌ای خودرو صحبت کنیم.
سرویس دوره‌ای خودرو چیست؟
سرویس دوره‌ای خودرو فرایندی است که طی آن، مکانیک یا سرویس‌کار، بخشی از خودرو یا کل آن را بررسی می‌کند. در این فرایند مشکلات احتمالی خودرو، خواه علائم داشته باشند خواه نه، کشف و برطرف می‌شوند. سرویس دوره‌ای خودرو انواع مختلفی دارد و هریک از آنها ویژگی‌ها و هزینه خاص خودشان را دارند.
انواع سرویس دوره‌ای خودرو
سرویس‌های دوره‌ای خودرو به چند دسته تقسیم می‌شوند:
۱. تعمیر و نگهداری منظم: این کار شامل تعویض روغن، لنت و فیلترهاست و کمتر پیش می‌آید راننده‌ای از آن غفلت کند.
۲. سرویس‌های موقت یا میان‌دوره: این سرویس هر ۶ ماه یک‌بار یا هر ۹۰۰۰ کیلومتر انجام می‌شود. در این فرایند فقط قطعات اصلی خودرو را بررسی می‌کنند و تقریبا ۱٫۵ ساعت طول می‌کشد. بیشتر راننده‌ها این کار را انجام نمی‌دهند.
۳. سرویس کامل: یک بار در سال یا هر ۱۹۰۰۰ کیلومتر یک بار انجام می‌شود. در این فرایند ۴۰ یا ۵۰ قسمت از خودرو را بررسی می‌کنند و ممکن است حدود ۳ ساعت طول بکشد. این سرویس همه چیز از روغن و سایر مایعات گرفته تا لاستیک، موتور، باتری، ترمز و فواصل تعویض تسمه‌تایم را پوشش می‌دهد. معمولا در ایران کمتر کسی این سرویس را هر سال انجام می‌دهد و خیلی‌ها هر چند سال یک‌بار هم این کار را نمی‌کنند.
۴. سرویس نمایندگی: خدماتی است که در نمایندگی‌ها انجام می‌شود. درباره فواصل این سرویس، کارخانه سازنده خودرو تصمیم می‌گیرد و بازه زمانی یا مسافت تعیین‌شده آن در کتابچه راهنمای مالک نوشته شده است. البته نمایندگی‌ها معمولا یک سرویس اولیه و ثانویه هم دارند و بعد سرویس‌های دوره‌ای را برای خریدار انجام می‌دهند.
اهمیت سرویس دوره‌ای خودرو
همان‌طور که در مقدمه مطلب گفتیم، سرویس دوره‌ای خودرو از اهمیت زیادی برخوردار است. با این کار نه‌تنها در وقت و پولتان صرفه‌جویی می‌کنید، بسیاری از مشکلات خودرو را به‌موقع و پیش از آنکه به مشکل بزرگ‌تری تبدیل شوند، برطرف خواهید کرد. این کار عمر خودرو را طولانی‌تر می‌کند؛ اما مهم‌تر از آن، سلامت و ایمنی خودتان است که در صورت وجود مشکل احتمالی به خطر نمی‌افتد.
متأسفانه بسیاری از رانندگان در کشور ما تا نشانه‌هایی از مشکل مشاهده نکنند، به‌فکر سرویس خودرو نمی‌افتند. بسیاری از آنها فقط زمانی‌که می‌خواهند به مسافرتی طولانی بروند خودرو را برای بررسی می‌برند. این در حالی است که این سرویس‌های دوره‌ای به‌نفع خودتان و خودرویتان است.
بهترین زمان سرویس دوره‌ای برای تعویض لوازم مصرفی خودرو
|
لوازم مصرفی |
زمان تعویض |
|
روغن موتور |
هر ۵.۰۰۰ کیلومتر کارکرد یا ۶ ماه |
|
فیلتر روغن |
هر ۵.۰۰۰ کیلومتر کارکرد یا ۶ ماه |
|
فیلتر هوا |
هر ۵.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
فیلتر بنزین |
هر ۱۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
فیلتر کابین |
هر ۱۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
شمع |
هر ۲۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
لنت جلو |
هر ۲۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
لنت کاسه‌ای |
هر ۸۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
دیسک و صفحه |
هر ۶۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
|
روغن گیربکس |
هر ۵۰.۰۰۰ تا ۶۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
| تسمه‌ها |
هر ۵۰.۰۰۰ تا ۶۰.۰۰۰ کیلومتر کارکرد |
| لاستیک‌ها |
هر ۸۰.۰۰۰ کیلومتر تا ۴ سال بسته به برند |
مزایا و معایب سرویس دوره‌ای خودرو
سرویس‌های دوره‌ای خودرو مزایای زیادی دارند که عبارت‌اند از:
- عمر خودرو طولانی‌تر می‌شود
- عملکرد آن بهبود می‌یابد
- ایمنی‌تان تضمین می‌شود
- در درازمدت در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کنید
- مصرف سوخت به‌شکل بهینه‌تری صورت می‌گیرد
- و ارزش کلی خودرو افزایش می‌یابد؛ ماشین‌هایی که سرویس دوره‌ای را به‌شکل منظم انجام داده‌اند سریع‌تر و با قیمت بالاتری به فروش می‌رسند
- وقتی خودرو درست کار کند، محیط‌زیست پاک‌تر می‌ماند
- عمر موتور که قلب خودرویتان است افزایش می‌یابد.
البته این سرویس‌های دوره‌ای عیب کوچکی هم دارند و آن این است که یک‌سری کارهای غیرضروری هم در این فرایند انجام می‌شود. برخی از موارد مندرج در چک‌لیست در عرض یک‌سال واقعا نیازی به سرویس پیدا نمی‌کنند و فقط هزینه بیشتری را روی دست‌تان می‌گذارد. با این حال، مزایای سرویس‌های دوره‌ای خودرو آن‌قدر زیاد است که به عیبش می‌چربد.
سرویس دوره‌ای خودرو چه زمانی باید انجام شود؟
در اصل سالی یک بار باید سرویس دوره‌ای را انجام دهید. هرچه سن خودرو بیشتر باشد یا در جاده‌های پردست‌انداز رانندگی می‌کنید، در فواصل کوتاه‌تر به سرویس دوره‌ای نیاز دارید:
- سن خودرو
- مدل ماشین
- نحوه استفاده از آن (جاده‌های پردست‌انداز، بزرگراه یا شهری)
- مسافتی که معمولا طی می‌کنید
در این موارد، کتابچه راهنمای مالک می‌تواند به شما کمک کند.
چک لیست سرویس‌های دوره‌ای خودرو
همان‌طور که گفتیم، در سرویس‌های موقت صرفا قطعات اصلی خودرو بررسی می‌شوند و تعمیرونگهداری منظم هم شامل تعویض روغن و لنت و نظایر آنهاست. در اینجا درباره سرویس کامل صحبت می‌کنیم.
قطعات ساده
- چراغ‌های خارجی شامل چراغ‌های جلو، چراغ ترمز، نشانگرها
- لامپ‌های هشداردهنده
- چراغ‌های مه‌شکن
- بوق
قطعات نمای ظاهری
- وضعیت برف‌پاک‌کن‌ها
- واشرهای شیشه جلو
- وضعیت فیلتر گرده یا پولن (احتمال تعویض وجود دارد)
- بررسی ترک، شکستگی یا تراشه در شیشه جلو
- وضعیت تمام آینه‌ها
- بررسی وضعیت پلاک
- بررسی کمربند ایمنی
علت ترک خوردن شیشه ماشین و روش ترمیم آن
موتور
- تعویض فیلتر روغن
- تعویض فیلتر هوا
- گزارش کوچک‌ترین نشتی در روغن
- بررسی کیفیت ضدیخ
- تشخیص نشتی مایع خنک‌کننده و بررسی سلامت شیلنگ‌های رادیاتور
- کشش تسمه درایو کمکی (این با تسمه تایم فرق دارد)
- بررسی سیستم سوخت و مخزن آن
- فواصل تعویض تسمه تایم
- تنظیم عملکرد موتور برای اینکه در بهترین حالت کار کند
بررسی مایعات و درصورت نیاز تعویض آنها
- مایع شیشه‌شو
- مایع خنک‌کننده
- روغن ترمز
- مایع هیدرولیک فرمان
- اَدبلو (فقط برای ماشین‌های دیزلی)
حتما بخوانید: بهترین روغن موتور خودرو را چگونه انتخاب کنیم؟
وضعیت ترمزها
- بررسی وضعیت روغن ترمز و تعویض آن در صورت نیاز
- بررسی ساییدگی لنت‌های ترمز
- تشخیص ساییدگی دیسک ترمز
- بررسی چشمی لوله‌ها و شیلنگ‌های ترمز (آنهایی که در معرض دید هستند)
- عملکرد ترمز دستی روی شیب
- بررسی چشمی کالیپرهای ترمز از نظر نشتی و ایمن‌بودن
چرخ و لاستیک
- وضعیت لاستیک و عمق آج آن
- بررسی و تنظیم فشار تایرها
- تراز بودن فرمان و سیستم تعلیق
- وضعیت کمک‌فنرها
- گردگیر پلوس
- وضعیت ضربه‌گیر
- بلبرینگ های چرخ
سیستم اگزوز
- بررسی دود اگزوز به‌صورت چشمی
- بررسی وضعیت لوله اگزوز و مبدل کاتالیست و سایر اجزای آن
حتما بخوانید: علائم خرابی اگزوز؛ از کجا بفهمیم کی زمان تعویض اگزوز رسیده است؟
بررسی سیستم محرکه
باتری
- تست سلامت باتری
سرویس‌های دوره‌ای نمایندگی‌ها
خودروسازان مختلف از سایپا و ایران خودرو گرفته تا مدیران خودرو، سه مدل سرویس را به خریداران ارائه می‌کنند که شامل سرویس اولیه، سرویس ثانویه و سرویس دوره‌ای است. هر خودروساز خودش تاریخ انجام سرویس‌های دوره‌ای را تعیین می‌کند؛ با این حال تفاوت چندانی بین آنها وجود ندارد. سرویس‌های دوره‌ای در نمایندگی‌های مجاز شرکت موردنظر انجام می‌شوند و الزامی هستند. بنابراین اگر در بازه‌ای که برایتان تعیین کرده‌اند مراجعه نکنید، نمی‌توانید از مزایای گارانتی استفاده کنید.
سرویس‌های دوره‌ای که نمایندگی‌ها انجام می‌دهند، در سرویس اولیه رایگان است و در دوره گارانتی شرایط و ضوابط گارانتی روی خودرو اعمال می‌شود. از سوی دیگر، هر کدام از قطعات یدکی که نیاز به تعویض آنها باشد به‌صورت ارجینال در اختیارتان قرار می‌گیرد.
در ادامه درباره سرویس دوره‌ای ایران خودرو، سایپا و مدیران خودرو صحبت خواهیم کرد.
۱. سرویس دوره ای ایران خودرو
شرکت ایران خودرو به‌منظور کاهش استهلاک و افزایش طول عمر مفید خودروهای تولیدی خود، سرویس دوره‌ای این خودروها را در فواصل زمانی یا طی‌کردن مسافت مشخص اجباری کرده است. بازه زمانی این سرویس‌ها ۶ ماه و مسافت طی‌شده ۱۰هزار کیلومتر است. هرکدام زودتر فرا رسیده باشد، باید نسبت به سرویس دوره‌ای اقدام کنید.
البته این طور نیست که بگوییم حتما باید در تاریخ مشخصی بعد از گذشت ۶ ماه مراجعه کنید. یک ماه قبل و یک ماه بعد از آن هم فرصت دارید.
برای مسافت هم ۵۰۰ کیلومتر کمتر یا ۱۵۰۰ کیلومتر بیشتر از ۱۰هزار کیلومتر مهلت دارید.
برای انجام سرویس دوره‌ای به یکی از نمایندگی‌های مجاز ایران خودرو مراجعه کنید یا با مرکز پیام شرکت امداد خودرو تماس بگیرید. کلیه نمایندگی‌ها بعد از دریافت دستور کار از مرکز پیام یا مراجعه شما به نمایندگی، موظف به ارائه سرویس دوره‌ای هستند. اگر دوره گارانتی خودرو نگذشته است، مشمول شرایط و ضوابطی خواهید شد که این شرکت برای محصولات در نظر گرفته است.
البته دارندگان کارت طلایی ایران خودرو می‌توانند از خدمات کارت طلایی دو، سه و چهار ستاره این شرکت هم بهره‌مند شوند. اگر کارت طلایی‌تان منقضی نشده باشد، تا سقف مشخصی از مسافت طی‌شده می‌توانید سرویس دوره‌ای رایگان داشته باشید.
۲. سرویس دوره ای سایپا
شرکت سایپا هم انجام سرویس‌های اولیه، ثانویه و دوره‌ای را در دوران گارانتی الزامی کرده است و اگر در زمان مشخص‌شده مراجعه نکنید، گارانتی خودرو را باطل می‌کند.
سرویس اولیه سایپا فقط شامل بازدیدهای فنی است و ۵ ماه بعد از شروع گارانتی مهلت دارد. در این مدت باید با خودروتان حداقل ۱۰۰۰ کیلومتر پیموده باشید. اگر کمتر از این مقدار باشد، گارانتی خودروتان باطل خواهد شد.
سرویس ثانویه شامل تعویض قطعات هم هست و باید بعد از ۴۵۰۰ یا ۵۵۰۰ کیلومتر یا حداکثر شش ماه از تاریخ گارانتی آن را انجام دهید. هر دو الزامی هستند و در صورتی که مراجعه نکنید گارانتی را باطل می‌کنند. البته خودروهای گروه رنو و سراتو سرویس اولیه ندارند.
بعد از آن سرویس‌های دوره‌ای فرا می‌رسد. بازه زمانی سرویس‌های دوره‌ای شرکت سایپا هم ۶ ماه یا ۱۰هزار کیلومتر، هرکدام زودتر فرا برسد، است.
۳. سرویس دوره ای مدیران خودرو
شرکت مدیران خودرو خدمات سرویس اولیه و دوره‌ای را برای محصولات این شرکت ارائه می‌دهد. سرویس اولیه خودروهای این شرکت قبل از ۵۰۰۰ کیلومتر یا ۶ ماه پس از خرید (هرکدام زودتر برسد) انجام می‌شود و بعد از آن سرویس ثانویه است که بعد از پیمودن ۱۰هزار کیلومتر انجام می‌دهید. بعد از این دو سرویس، هر ۱۰هزار کیلومتر یک بار برای سرویس دوره‌ای مراجعه می‌کنید که ۱۰۰۰ کیلومتر قبل و بعد از آن برای انجام سرویس دوره‌ای مهلت دارید.
هزینه سرویس خودرو
هزینه سرویس خودرو در مراکز آزاد، شامل دستمزد مکانیک به‌اضافه هزینه‌های جانبی است. اگر در فرایند سرویس قطعه یا روغن یا هرچیز دیگری را تعویض کنند، هزینه آن هم به دستمزد اضافه می‌شود. در نمایندگی‌ها هزینه‌ها کمی متفاوت است. برای مثال، هزینه سرویس خودرو در نمایندگی‌ها ازجمله نمایندگی‌های ایران خودرو، سایپا و مدیران خودرو به شرح زیر است:
۱. هزینه سرویس دوره‌ای ایران خودرو
هزینه سرویس‌های دوره‌ای ایران خودرو حتی در دوره گارانتی هم به عهده خود مشتری است. درصورتی‌که کارت طلایی داشته باشید، تا سقف مشخصی از مسافت پیموده‌شده و در صورتی که کارت طلایی شما اعتبار داشته باشد، رایگان خواهد بود. مبلغ پرداختی بستگی به خدماتی دارد که روی خودرو انجام می‌شود.
۲. هزینه سرویس‌های سایپا
سرویس اولیه سایپا رایگان است؛ اما هزینه سرویس‌های ثانویه و دوره‌ای آن برعهده مشتری خواهد بود و بستگی به سطح خدمات انجام‌شده دارد.
۳. هزینه سرویس‌های مدیران خودرو
هزینه سرویس اولیه مدیران خودرو در مدت‌زمان مشخص‌شده رایگان است و بعد از آن هزینه سرویس‌های دوره‌ای را بسته به خدماتی که در این دوره‌ها انجام می‌دهند خودتان پرداخت خواهید کرد.
سؤالات متداول
۱. سرویس خودرو چقدر طول می‌کشد؟
سرویس‌های دوره‌ای موقت حدود ۱٫۵ ساعت و سرویس دوره‌ای کامل حدود ۳ ساعت طول می‌کشد.
۲. آیا می‌توانیم خودمان سرویس‌های دوره‌ای را انجام دهیم؟
خودتان می‌توانید خودرو را از برخی جهات بررسی کنید؛ اما بسیاری از خودروهای امروزی سیستم‌های کامپیوتری پیچیده‌ای دارند و شما معمولا ابزار یا مهارت‌های لازم را برای انجام این کار ندارید. واحدهای کنترل الکترونیکی و انژکتورهای سوخت باید با تجهیزات و نرم‌افزار رایانه‌ای تنظیم شوند. بنابراین بهتر است به نمایندگی‌ها یا مکانیک‌های معتبر اعتماد کنید.
۳. با انجام معاینه فنی دیگر چه نیازی به سرویس دوره‌ای هست؟
توجه داشته باشید که سرویس دوره‌ای خودرو با معاینه فنی متفاوت است. در سرویس دوره‌ای هیچ الزامی وجود ندارد و خودتان برای طولانی‌تر کردن عمر خودرو یا ایمنی خودتان باید به‌فکر سرویس آن باشید. برعکس، معاینه فنی نوعی الزام قانونی است و در زمان مشخص تعیین‌شده باید انجام شود. معاینه فنی فقط موارد مشخصی را بررسی می‌کند که نشان می‌دهد این خودرو از نظر ایمنی، واجدشرایط رانندگی در شهر یا جاده هست یا نه.
۴. نرم افزار سرویس دوره‌ای خودرو چیست؟
این نرم‌افزارها را می‌توانید از کافه بازار یا برنامه‌های مشابه آن دانلود کنید. این برنامه‌ها به شما خدماتی از جمله مدیریت سرویس‌های دوره‌ای خودرو و یادآوری موعد آنها ارائه می‌دهند.
جمع‌بندی
سرویس‌های دوره‌ای خودرو شاید به نظر غیرضروری برسند؛ اما در صورتی که به‌شکل منظم آنها را انجام دهید، از بسیاری هزینه‌های سرسام‌آور در آینده جلوگیری خواهید کرد. از آنجا که عملکرد بسیاری از قطعات در خودرو به یکدیگر ارتباط دارد، حتی یک مشکل جزئی در یک قطعه می‌تواند بسیاری از قطعات اصلی دیگر را خراب کند. همچنین اگر برخی از اجزای حیاتی خودرو از جمله ترمز یا اگزوز با اختلال در عملکرد مواجه شوند، ممکن است جانتان به خطر بیفتد. سرویس‌های دوره‌ای باعث می‌شوند به‌موقع متوجه این مشکلات شوید و آنها را برطرف کنید.
آیا شما سرویس‌های دوره‌ای خودرو را انجام می‌دهید؟ آیا تاکنون مشکلی بوده که از آن خبر نداشته باشید و در طی سرویس دوره‌ای متوجه آن شده باشید؟ لطفا درباره آن در دیدگاه‌ها صحبت کنید.
توضیحات خوبی بود
ممنون از توضیحات شما بسیار ضروری و مفید بود
تشکر از این مقاله کامل و جامع
فقط یک نکته:هزینه سرویس های دوره ای مثل روغن،فیلترها،صافی بنزین،تسمه تایم،شمع ها و … در نمایندگی ۴۰ تا۶۰درصد بیشتر از بیرون است!چرا؟!