تشخیص علت روشن نشدن موتورسیکلت، کار ساده‌ای نیست، چه برسد به اینکه بخواهید آن را به‌موقع برطرف کنید. اگر موتورسیکلت‌تان روشن نمی‌شود، قبل از هرچیز باتری را بررسی کنید و مطمئن شوید که درست کار می‌کند. همراه‌مان بمانید؛ در این مطلب علت‌های روشن نشدن موتورسیکلت و روش‌های برطرف کردن‌شان را بررسی کرده‌ایم.
۱. خرابی باتری
اگر با چرخاندن سوئیچ صدای کلیک می‌شنوید، هیچ چراغی روشن نمی‌شود یا چراغ‌ها کم‌نور شده‌اند یا موتورسیکلت استارت کوتاهی می‌خورد ولی روشن نمی‌شود، احتمالا باتری موتورسیکلت‌تان خراب شده است.
اگر این علائم را مشاهده نمی‌کنید، باتری را به‌صورت چشمی بررسی کنید؛ برای این کار:
- ابتدا پایانه‌های باتری را چک کنید که خراب نباشند.
- باتری را از نظر نشتی یا وجود هرگونه مایع بررسی کنید.
- به‌دنبال تَرَک یا پُف در باتری باشید.
اگر همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد، مرحله بعدی بررسی ولتاژ است. اگر ولت‌متر و کمی مهارت‌های فنی دارید، خودتان می‌توانید ولتاژ را تست کنید. حدود ۳۰ ثانیه ولتاژ را با ولت‌متر اندازه بگیرید. عدد ولتاژ باید بین ۹.۵ تا ۱۰.۵ ولت باشد. اگر این‌طور بود، باتری سالم است و علت روشن نشدن موتورسیکلت، خرابی باتری نیست. اما اگر ولت‌متر عدد دیگری نشان داد، احتمالا باتری خراب است و باید به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
۲. نداشتن سوخت کافی
بررسی کنید که آیا بنزین کافی در باک هست یا نه. گاهی آمپر بنزین به اشتباه نشان می‌دهد که مخزن پُر است. بنابراین قبل از اینکه سراغ مشکلات احتمالی دیگر بروید، موتور را تکان دهید و به صدای باک گوش دهید. اگر بنزین کافی در مخزن بود، ببینید پمپ بنزین کار می‌کند یا نه. همچنین، اگر موتورسیکلت‌تان کاربراتوری است، مطمئن شوید که بنزین به آن می‌رسد.
۳. مشکلات کلاچ
شاید برای موتورسواران باتجربه این مورد بی‌معنا باشد. اما یکی از دلایل اصلی روشن نشدن موتورسیکلت، به نگرفتن کلاچ برمی‌گردد. در بسیاری از موتورها، قبل از اینکه استارت بزنید، باید کلاچ را بگیرید، حتی وقتی موتور خاموش است.
همچنین، این احتمال وجود دارد که کلاچ موتور آسیب دیده باشد که در این صورت باید آن را تعویض کنید.
۴. شل شدن سیم‌ها و اتصالات
گاهی علت روشن نشدن موتورسیکلت، شل شدن سیم‌ها و اتصالات است. ممکن است در ظاهر همه‌چیز درست باشد، اما مشکلات الکتریکی به‌طور معمول با چشم تسخیص داده نمی‌شوند. با دست سیم‌ها و اتصالات را بررسی کنید و مطمئن شوید شل نشده‌اند.
اگر به‌تازگی باتری را تعویض کرده‌اید، کابل‌های رابط باتری را بررسی کنید؛ چراکه ممکن است سیم‌کشی جدید باتری نادرست باشد.
۵. فعال بودن قطع‌کن سوئیچ (Kill switch)
معمولا از کلید قطع موتور به‌طور منظم استفاده نمی‌شود، اما اگر اخیراً از آن استفاده کرده‌اید، ممکن است کلید همچنان فعال باشد یا اینکه به‌طور اتفاقی آن را فعال کرده باشید. در هر صورت، ارزش یک نگاه اجمالی را دارد؛ چراکه اگر قطع‌کن سوئیچ روشن باشد، از روشن شدن موتورسیکلت جلوگیری می‌کند.
۶. غیرفعال بودن سوپاپ سوخت
در موتورسیکلت‌هایی که سوپاپ سوخت دارند، غیرفعال بودن سوپاپ می‌تواند علت روشن نشدن موتورسیکلت باشد. مطمئن شوید که سوپاپ سوخت روشن است و چند ثانیه صبر کنید تا کاسه‌های شناور کاربراتور پُر شوند.
۷. خرابی سیستم تزریق سوخت
تشخیص دقیق مشکلات انژکتور و سایر اجزای موتور، کاری چالش‌برانگیز است. درست است که انژکتورهای سوخت به‌ندرت خراب می‌شوند، اما به‌هرحال احتمال خرابی‌شان وجود دارد. خرابی پمپ سوخت هم بیشتر از دیگر اجزای موتور رخ می‌دهد.
قبل از هر چیز، بببینید می‌توانید صدای پمپ سوخت را هنگام راه‌اندازی موتور بشنوید یا نه. اگر صدایی شنیده نمی‌شود، فیوز پمپ را بررسی کنید. اگر مشکل حل نشد، ممکن است عیب از سیستم الکتریکی موتور باشد که در این صورت، باید به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
۸. خرابی شمع‌ها
خرابی شمع‌ها می‌تواند یکی دیگر از علل روشن نشدن موتورسیکلت باشد که خود را به‌صورت کم شدن قدرت موتور، مصرف غیرعادی سوخت، روشن نشدن موتور و مشکل در استارت نشان می‌دهد.
خوشبختانه، بررسی شمع‌ها آسان است؛ کافی است یک شمع را بیرون بیاورید و اگر مرطوب است، آن را خشک یا تعویض کنید و ببینید آیا موتورسیکلت شروع به کار می‌کند یا نه.
۹. گرفتگی شیر کنترل سوخت
یکی از مشکلات بالقوه‌ای که ممکن است علت روشن نشدن موتورسیکلت باشد، گرفتگی شیر کنترل سوخت است. این قطعه، جریان سوخت را کنترل می‌کند و گرفتگی آن، مشکل رایجی در موتورسیکلت‌هاست.
گاهی مسیر جریان سوخت به‌وسیله ذرات کوچک داخل سوخت یا خوردگی‌های داخلی لوله مسدود می‌شود. در این حالت، تکان دادن شیر سوخت ممکن است بتواند به رفع انسداد کمک کند. در غیر این صورت، تعویض یا تمیز کردن کامل آن می‌تواند مشکل روشن نشدن موتورسیکلت را برطرف کند.
۱۰. سوختن فیوزها
درست مانند خودرو، موتورسیکلت هم فیوز دارد و امکان دارد بسوزد. بد نیست همیشه چند فیوز سالم دم دست داشته باشید تا بتوانید فیوزهای سوخته را با فیوزهای جدید جایگزین کنید. اگر فیوز پس از تعویض همچنان می‌سوزد، احتمالاً مشکل جدی‌تری در سیم‌کشی موتورسیکلت وجود دارد و باید به متخصص خودرو مراجعه کنید.
۱۱. خرابی لوله وکیوم
لوله رابط شیر کنترل سوخت و موتور هم ممکن است آسیب ببیند و از عملکرد صحیح سیستم جلوگیری کند. اگر لوله دچار ترک‌خوردگی، پوسیدگی یا آسیب شده است، باید آن را تعمیر یا تعویض کنید.
۱۲. پایین بودن جک پایی
موتورسکلت‌های جدیدتر (و برخی مدل‌های قدیمی‌تر) سنسورهایی دارند که پایین بودن جک پایی را تشخیص می‌دهند و اگر جک زده شده باشد، روشن نمی‌شوند.
بررسی کنید که آیا جک پایین است یا نه. اگر هست، آن را بالا بیاورید و دوباره استارت بزنید. اگر موتور همچنان روشن نشد، ببینید آیا سوئیچ پایین آن به‌درستی کار می‌کند یا خیر. اگر مشکل از این قسمت نیست و همچنان موتور روشن نمی‌شود، بهتر است موارد دیگر را بررسی کنید.
۱۳. گرفتگی صداخفهکن
اگر موتورسیکلت روشن نمی‌شود، ممکن است صداخفهکن با حشرات یا زباله مسدود شده باشد؛ به‌خصوص اگر برای مدتی در انبار یا در فضای باز بوده است. صداخفهکن را با دقت تمیز کنید و ببینید آیا این کار به راه‌اندازی موتور کمک می‌کند یا خیر.
۱۴. تنظیم نبودن ساسات
در موتورسیکلت‌های کاربراتوری، ممکن است لازم باشد ساسات را متناسب با دمای محیط و موتور تنظیم کنید. اگر ساسات تنظیم نباشد، موتورسیکلت روشن نخواهد شد.
۱۵. نگهداری نادرست از موتورسیکلت
ممکن است موتور را شسته باشید و آب به قسمت‌هایی که نباید، نفوذ کرده باشد. سیستم‌های الکتریکی، دستگیره‌ها، دکمه‌ها و سایر قسمت‌ها را بررسی کنید. برای موتورهای نو ممکن است لازم باشد از روان‌کننده WD-40 برای باز کردن کلیدها و صفحه‌های سفت استفاده کنید. اگر نگرانید که با باز کردن موتورسیکلت، آسیبی به آن وارد کنید، حتما از متخصص کمک بگیرید.
نکات تکمیلی
هنگامی که موتورسیکلت روشن نمی‌شود، روش‌های عیب‌یابی را که در بالا بررسی کردیم انجام دهید، اما برخی «نباید»ها هم وجود دارند که باید از آنها اجتناب کنید.
۱. باتری به باتری نکنید
اگر نمی‌دانید باتری موتورتان خراب شده است یا نه، احتمال دارد به این فکر بیفتید که هرطور شده آن را روشن کنید تا بفهمید که آیا مشکل از باتری است یا نه. اما، در بسیاری از موارد، این کار چندان هوشمندانه نیست. بهترین کار این است که متخصص موتورتان را بررسی و عیب‌یابی کند.
۲. هیچ قطعه‌ای را بدون مشورت با متخصص تعویض نکنید
برای خرید قطعات جایگزین عجله نکنید مگر اینکه تجربه و تخصص فنی کافی داشته باشید. اگر تمام موارد بالا را بررسی کردید و همچنان موتورسیکلت روشن نمی‌شود، احتمالاً به کمک یک متخصص ماهر نیاز دارید تا مشکل را تشخیص دهد و آن را رفع کند.
خرید قطعات یدکی نامناسب در درازمدت هزینه‌های زیادی به‌دنبال دارد؛ به‌خصوص اگر قطعاتی را که مشکلی نداشته‌اند، به اشتباه تعویض کرده باشید.
سخن آخر
در این مطلب علت‌های روشن نشدن موتورسیکلت و روش‌های عیب‌یابی آن را بررسی کردیم. امیدواریم با مطالعه این مطلب، پاسخ تمام سؤالاتتان را گرفته باشید. اگر هنوز سؤالی درباره این موضوع دارید که بی‌جواب مانده است، حتما در بخش نظرات آن را برایمان بنویسید. کارشناسان ما در کارنامه آماده پاسخگویی به سؤالاتتان هستند.