آیا تابهحال برایتان پیش آمده است که هنگام رانندگی متوجه شوید فرمان خودرو میلرزد؟ ممکن است هنگام ترمز گرفتن، یا در سرعتهای بالا چنین مسئلهای را تجربه کرده باشید. اگر چنین اتفاقی افتاد، حتماً علت آن را بهطور دقیق بررسی کنید، چون اگر لرزش فرمان ادامه پیدا کند در کنترل خودرو دچار مشکل خواهید شد. در این مقاله از کارنامه، به بررسی دلایل لرزش فرمان خودرو میپردازیم. با ما همراه باشید.
چه عواملی باعث لرزش فرمان خودرو میشوند؟
لرزش فرمان خودرو میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از مشکلات سادهای مثل تنظیم نبودن چرخها گرفته تا ایرادهای جدی در سیستم تعلیق، ترمز یا شاسی. در ادامه، مهمترین و رایجترین علتهای لرزش فرمان خودرو را بررسی میکنیم تا بتوانید منشأ مشکل را دقیقتر تشخیص دهید.
مشکل در تنظیم و تعادل چرخها
لرزش فرمان در سرعت پایین به احتمال خیلی زیاد ناشی از وضعیت نهچندان خوب لاستیکها است. شما بهعنوان یک راننده باید هر چند وقت یکبار لاستیکهای خودرو را بررسی کنید، چون اگر از حالت تراز و تنظیم همیشگی خود خارج شوند، فرمان دچار لرزش میشود. علاوهبر این، گاهی اوقات پیش میآید که لاستیکها از سایزها و برندهای مختلف باشند، به همین دلیل با یکدیگر تقارن ندارند و این موضوع هم باعث لرزش فرمان و از دست دادن کنترل خودرو خواهد شد. پس هنگام خرید به نوع و سایز لاستیکها دقت و هرازگاهی آنها را چک کنید.
خرابی بلبرینگ
گاهی پیش میآید که هنگام افزایش سرعت خودرو بهویژه در سرعتهای بالای ۸۰ کیلومتر بر ساعت فرمان شروع به لرزش کند. در چنین مواقعی، میتوانید احتمال دهید که بلبرینگ دچار آسیب شده است و باید به فکر تعمیرش باشید.
مشکل در روتورهای ترمز
هر بار که ترمز میگیرید، اصطکاکی بین لنت و دیسک (روتور) ایجاد میشود. با گذشت زمان، کارایی و ضخامت روتورها کاهش پیدا میکند و معمولاً در سرعت بالا دچار لرزش میشود.
تاب داشتن دیسک ترمز
اگر دیسک ترمز تاب داشته باشد، اصطکاک خوبی بین لنت و دیسک ایحاد نمیشود و باعث میشود که فرمان به لرزش بیفتد.
خرابی کالیپر ترمز
کالیپر همان قطعهای است که وظیفه ایجاد اصطکاک بین لنت و روتور را بر عهده دارد. اگر کالیپر دچار مشکل شود، اصطکاک خوبی ایجاد نمیشود و فرمان شروع به لرزش میکند.
سفت شدن ترمز
اگر پدال ترمز سفت شده باشد و با یک فشار معمولی بهسمت پایین حرکت نکند، میتواند باعث لرزش فرمان شود.
[ad_list_block]
مشکل سیستم تعلیق
دلیل دیگر لرزش فرمان میتواند به سیستم تعلیق مربوط باشد. اگر خودرو تنها در مسیرهای مستقیم دچار لرزش شود و هنگام گردش به راست یا چپ ثابت بماند، به احتمال خیلی زیاد سیبک تعلیق خودرو مشکل دارد و باید تعویض شود. برای تشخیص دقیق مشکل و رفع آن باید به تعمیرگاه مراجعه کنید.
خرابی سیستم هیدرولیک
اگر سرعت کم و زیاد نشده و فرمان هنگام چرخاندن آن در حالت درجا دچار لرزش میشود، ممکن است سیستم هیدرولیک دچار مشکل شده باشد. در چنین مواقعی میتوانید با مراجعه به تعمیرگاه و هواگیری سیستم هیدرولیک مشکل را حل کنید.
تنظیم نبودن فرمان
اندازه دهانه جلو و عقب چرخها باید با هم برابر باشد تا فرمان تنظیم شود. اگر فرمان تنظیم نباشد، دچار لرزش میشود و البته ممکن است مشکلات جدیتری نیز بهوجود بیاورد. بنابراین پیشنهاد میکنیم که سالی یکبار فرمان را تنظیم کنید.
آسیب یا ضربه دیدن شاسی
زمانی که خودرو یک تصادف یا آسیبدیدگی شدید را پشت سر میگذارد، شاسی هم آسیب میبیند و تنظیمات آن بههم میریزد. در چنین حالتی، سیستم جلوبندی دچار مشکل میشود و فرمان میلرزد.
وجود مشکل در فنر تعلیق
کمکفنر نقش خیلی مهمی در خودرو دارد و تأثیر ضرباتی را که از جاده به خودرو وارد میشود، کاهش میدهد. اگر سر و صدای غیرعادی شنیدید، یا دیدید که با هر دستانداز انگار کف ماشین به زمین کوبیده میشود، به احتمال زیاد فنرها ضعیف شدهاند. با کاهش کارایی فنرها، سیستم هدایت خودرو و فرمان نیز تحت تأثیر قرار میگیرد.
خرابی میل تعادل
میل تعادل نیرو را بین چرخها تقسیم میکند. اگر نیرو به شکلی نامتعادل بین چرخها تقسیم شود، فرمان به لرزش میافتد و کنترل آن سخت میشود.
وجود مشکل در موتور خودرو
موتور خودرو مثل قلب آن است و اگر مشکلی داشته باشد میتواند روی تمامی قسمتها تأثیر بگذارد. بهعنوان مثال، مشکلات سوخترسانی، مشکل در شمع ماشین یا وجود اختلال در القاکنندههای اکسیژن همگی جزو عواملی هستند که میتواند باعث لرزش فرمان شوند.
نقص در صفحه کلاچ
اگر لرزش فرمان هنگام شروع حرکت اتفاق میافتد، احتمال دارد که فنر صفحه کلاچ شکسته باشد و باید تعمیر شود.
دلیل اصلی لرزش فرمان خودرو در سرعت کم
لرزش فرمان خودرو در سرعتهای پایین معمولاً به ایرادهایی برمیگردد که مستقیماً با چرخها، تایرها و اجزای ابتدایی سیستم تعلیق در ارتباط هستند. در این شرایط هنوز فشار آیرودینامیکی یا نیروی گریز از مرکز زیادی وجود ندارد، بنابراین اگر فرمان میلرزد، معمولاً مشکل مکانیکی و پایهای است.
یکی از شایعترین دلایل، بالانس نبودن چرخهاست. حتی اختلاف وزن جزئی در یک تایر میتواند در سرعتهای پایین باعث لرزش فرمان شود. این مشکل اغلب بعد از تعویض لاستیک، پنچرگیری غیراصولی یا برخورد شدید با جدول و چاله ایجاد میشود. در چنین وضعیتی لرزش معمولاً از همان ابتدای حرکت حس میشود و با افزایش سرعت شدت آن تغییر میکند.
فرسودگی یا تاب داشتن لاستیکها هم عامل مهم دیگری است. لاستیکهایی که آج نامنظم دارند، دچار برآمدگی شدهاند یا تاریخ مصرفشان گذشته، نمیتوانند تماس یکنواختی با سطح جاده برقرار کنند. این وضعیت باعث میشود فرمان خودرو حتی در سرعتهای پایین واکنش ناپایدار داشته باشد. در خودروهایی مثل پراید، تیبا یا سمند، این مسئله بهدلیل کیفیت جلوبندی، سریعتر خودش را نشان میدهد.
شل بودن پیچهای چرخ یا نصب نادرست رینگ نیز میتواند علت لرزش فرمان خودرو در سرعت کم باشد. این مورد اگرچه ساده به نظر میرسد، اما بسیار خطرناک است و در صورت بیتوجهی ممکن است به آسیب به شاسی خودرو یا جدا شدن چرخ منجر شود.
از دیگر عوامل مهم میتوان به خرابی سیبکها و بوشهای سیستم تعلیق اشاره کرد. وقتی این قطعات دچار لقی میشوند، چرخها ثبات لازم را ندارند و فرمان هنگام حرکتهای آرام، مخصوصاً در مسیرهای ناهموار، شروع به لرزش میکند. این حالت معمولاً با صداهای تقتق یا کوبش خفیف همراه است.
در نهایت، تنظیم نبودن فرمان (میزان فرمان) هم میتواند علت لرزش ماشین هنگام حرکت در سرعتهای پایین باشد. اگر زاویه چرخها بهدرستی تنظیم نشده باشد، فشار نامتعادلی به سیستم فرمان وارد میشود و این فشار بهصورت لرزش به راننده منتقل میشود.
علت لرزش فرمان خودرو در سرعت بالا
لرزش فرمان در سرعت بالا معمولاً نشاندهنده ایرادهایی است که تحت فشار، دور بالا و نیروی گریز از مرکز خودشان را نشان میدهند. در این حالت، خودرو ممکن است در سرعتهای پایین کاملاً عادی باشد اما بهمحض عبور از یک بازه مشخص (مثلاً بالای ۸۰ یا ۹۰ کیلومتر بر ساعت) فرمان شروع به لرزیدن کند. این نوع لرزش فرمان در سرعت بالا یکی از مهمترین نشانههایی است که نباید نادیده گرفته شود.
یکی از اصلیترین دلایل، بالانس نبودن چرخها بهصورت دقیق است. گاهی چرخها بهصورت ظاهری بالانس شدهاند، اما بالانس دینامیکی بهدرستی انجام نشده است. در سرعتهای بالا، حتی اختلاف وزن بسیار کم در تایر یا رینگ باعث ایجاد نوسان شدید میشود که مستقیماً به فرمان منتقل خواهد شد.
تاب داشتن رینگ یا دیسک چرخ نیز نقش مهمی در این مشکل دارد. رینگهایی که در اثر ضربه، تصادف یا عبور مکرر از چالهها دچار تاببرداشتگی شدهاند، در سرعت بالا بهصورت نامتعادل میچرخند. این مسئله بهخصوص در رینگهای آلومینیومی بیشتر دیده میشود و باعث لرزش مداوم فرمان خودرو میشود.
از دیگر عوامل مهم میتوان به خرابی بلبرینگ چرخ اشاره کرد. بلبرینگ معیوب معمولاً در سرعت بالا خودش را با لرزش فرمان و صدای زوزهمانند نشان میدهد. اگر این خرابی ادامهدار باشد، علاوه بر لرزش، به توپی چرخ و شاسی خودرو هم آسیب وارد میکند.
فرسودگی قطعات جلوبندی مثل سیبک فرمان، طبقها و بوشها نیز در سرعت بالا اثر بیشتری دارند. وقتی خودرو در سرعت بالا حرکت میکند، کوچکترین لقی در این قطعات چند برابر میشود و باعث میشود فرمان ثبات خود را از دست بدهد. این موضوع یکی از دلایل رایج لرزش فرمان خودرو در بزرگراهها و جادههای بینشهری است.
در برخی موارد، ناهمسان بودن لاستیکها هم عامل لرزش است؛ مثلاً استفاده از دو برند مختلف، اختلاف در میزان سایش یا تفاوت در ساختار دیواره لاستیکها. این مشکل شاید در سرعت کم محسوس نباشد، اما در سرعت بالا کاملاً خودش را نشان میدهد.
در نهایت، آسیب به شاسی خودرو یا تغییر هندسه آن (مثلاً بعد از تصادف شدید) میتواند باعث لرزش دائمی فرمان در سرعت بالا شود. در این حالت حتی بالانس و تعویض لاستیک هم مشکل را برطرف نمیکند و نیاز به بررسی تخصصی شاسی و سیستم تعلیق وجود دارد.
بیشتر بخوانید: علت لرزش خودرو و روشهای عیبیابی این مشکل
علت لرزیدن فرمان در حالت درجا چرخاندن
وقتی خودرو ثابت است و با چرخاندن فرمان (در حالت درجا) لرزش احساس میشود، معمولاً منشأ مشکل با لرزشهای حین حرکت متفاوت است. در این وضعیت، سیستم انتقال نیرو نقشی ندارد و تمرکز اصلی روی سیستم فرمان و هیدرولیک قرار میگیرد.
یکی از شایعترین دلایل، وجود مشکل در سیستم هیدرولیک فرمان است. کاهش سطح روغن هیدرولیک، استفاده از روغن نامناسب یا کهنه شدن آن باعث میشود پمپ فرمان نتواند فشار یکنواخت تولید کند. در نتیجه، هنگام چرخاندن فرمان درجا، فشار ناپایدار ایجاد شده و فرمان دچار لرزش میشود.
هوا گرفتن سیستم هیدرولیک هم عامل بسیار رایجی است. اگر هوا وارد مدار شود، پمپ فرمان بهجای روغن خالص، مخلوطی از هوا و روغن را پمپاژ میکند که باعث لرزش، صدا و حتی سفت شدن مقطعی فرمان میشود. این مشکل معمولاً با هواگیری اصولی برطرف میشود.
از دیگر دلایل مهم، خرابی یا ضعف پمپ هیدرولیک فرمان است. پمپی که فرسوده شده یا فشار کافی تولید نمیکند، در حالت درجا و هنگام چرخاندن فرمان بیشترین ضعف خود را نشان میدهد. در این شرایط معمولاً لرزش با صدای ناله یا زوزه همراه است.
شل یا فرسوده بودن تسمه پمپ هیدرولیک نیز میتواند علت لرزش فرمان خودرو باشد. اگر تسمه سر بخورد یا کشش استاندارد نداشته باشد، پمپ نمیتواند عملکرد یکنواختی داشته باشد و فرمان هنگام چرخاندن درجا میلرزد.
در برخی موارد، خرابی جعبه فرمان یا لقی داخلی آن باعث لرزش میشود. این مشکل بیشتر در خودروهایی با کارکرد بالا دیده میشود و معمولاً با نشانههایی مثل تقه زدن یا بازگشت ناقص فرمان همراه است.
همچنین نباید سیبکها و اتصالات فرمان را نادیده گرفت. اگر این قطعات لقی داشته باشند، در حالت درجا که فشار مستقیم روی فرمان اعمال میشود، لرزش بهوضوح احساس خواهد شد.
علت لرزش فرمان هنگام ترمز
اگر لرزش فرمان خودرو دقیقاً هنگام ترمز گرفتن اتفاق میافتد، در بیشتر موارد باید به سراغ سیستم ترمز برویم. این نوع لرزش معمولاً با کاهش سرعت شدت میگیرد و گاهی تا پدال ترمز هم منتقل میشود.
رایجترین علت، تاب برداشتن دیسک ترمز است. دیسک ترمز بهمرور زمان و در اثر گرمای زیاد، ترمزگیریهای شدید یا استفاده از لنت نامناسب، دچار تابخوردگی میشود. وقتی دیسک صاف نباشد، لنتها بهصورت یکنواخت با آن تماس نمیگیرند و همین اختلاف اصطکاک باعث لرزش فرمان هنگام ترمز میشود. این مشکل در خودروهای شهری پرکارکرد مثل پراید، تیبا، پژو ۴۰۵ و سمند بسیار شایع است.
ناهمواری یا ضخامت غیر یکنواخت دیسک ترمز هم میتواند همین نشانه را ایجاد کند. حتی اگر دیسک تاب نداشته باشد، وجود شیار یا ساییدگی نامتوازن باعث میشود فشار ترمز بهصورت ضربهای به فرمان منتقل شود.
از دیگر دلایل مهم، خرابی یا گیر کردن کالیپر ترمز است. اگر کالیپر نتواند لنت را آزادانه حرکت دهد، یک سمت دیسک بیشتر درگیر میشود و فرمان هنگام ترمز شروع به لرزش میکند. این وضعیت معمولاً با داغ شدن یک چرخ نسبت به چرخهای دیگر همراه است.
فرسودگی یا کیفیت پایین لنت ترمز هم نقش مهمی دارد. لنتهای نامرغوب یا بیشازحد سخت، اصطکاک یکنواختی ایجاد نمیکنند و در سرعتهای بالا یا ترمزهای ناگهانی، لرزش فرمان در سرعت بالا را تشدید میکنند.
در برخی موارد، لقی در سیستم جلوبندی مانند سیبکها، بوشها یا طبقها باعث میشود که ضربه ناشی از ترمزگیری بهجای جذب شدن، مستقیماً به فرمان منتقل شود. به همین دلیل گاهی حتی پس از تعویض دیسک و لنت، لرزش فرمان هنگام ترمز همچنان باقی میماند.
همچنین نباید تنظیم نبودن چرخها را نادیده گرفت. اگر بالانس یا زاویه چرخها صحیح نباشد، ترمز گرفتن این مشکل را پررنگتر میکند و لرزش فرمان واضحتر حس میشود.
سؤالات متداول درباره لرزش فرمان خودرو
۱. آیا در صورت لرزش فرمان خودرو میتوان رانندگی ایمنی را تجربه کرد؟
لرزش فرمان ممکن است باعث شود که هنگام رانندگی کنترل خودرو را از دست بدهید. به همین دلیل برای پیشگیری از هر نوع حادثهای بهتر است که علت لرزش را بیابید و آن را رفع کنید.
۲. آیا خرابی شاسی تأثیری در لرزش فرمان دارد؟
زمانی که شاسی آسیب میبیند، به احتمال زیاد جلوبندی خودرو هم دچار اختلال میشود و سیستم هدایت و فرمان را تحت تأثیر قرار میدهد.
۳. برای پیشگیری از ایجاد لرزش فرمان خودرو باید چه کار کنیم؟
یکی از مهمترین کارهایی که میتوانید انجام دهید اطمینان از تنظیم بودن فرمان و لاستیکها است. علاوهبر این، دقت کنید که لاستیکهای خودرو فرسوده نباشند. عمر مفید لاستیک ۵ سال است و اگر مدت طولانیتری است که از آن استفاده میکنید، باید لاستیک را تعویض کنید. حتی اگر لایه رویی لاستیک به نظر نو میرسد، ممکن است شکافهای ریزی داشته باشد که میتواند خطرآفرین باشد. توجه داشته باشید که لاستیکها تاریخ انقضاء دارند و با گذشت زمان طولانی، فرسوده میشوند و مقاومت خود را از دست میدهند.
۴. علت لرزش فرمان تیبا و پراید هنگام ترمز گرفتن چیست؟
یکی از مشکلات رایج رانندگان خودروی تیبا و همچنین پراید لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن است که اغلب به دلیل خرابی دیسک ترمز چرخ جلو اتفاق میافتد. البته این اتفاق میتواند دلیل دیگری هم داشته باشد که تاب برداشتن دیسک ترمز است. در هر دو صورت توصیه میکنیم که هرچه زودتر به تعمیرگاه مراجعه کنید. در بیشتر مواقع دیسک ترمز چرخ باید تعویض شود.
۵. دلیل لرزش فرمان هنگام شتاب گرفتن خودرو چیست؟
اگر فرمان خودرو هنگام شتاب گرفتن شروع به لرزش میکند، ممکن است دلیل آن یکی از موارد زیر باشد:
- پارگی شیلنگ خلا
- مشکل داشتن مونتاژ موتور
- سفت نبودن تسمه
- خرابی میل لنگ
سخن آخر
در این مطلب دلایل لرزش فرمان خودرو را بررسی کردیم. پیشنهاد میکنیم که هرچند وقت یکبار نگاهی کلی به خودرویتان بیندازید و مواردی مثل تنظیم بودن فرمان، سالم بودن لنت و دیسک و … را بررسی کنید. همچنین، اگر هنگام رانندگی متوجه اختلالی شدید یا صداهای غیرعادی از خودرو شنیدید، در اولین فرصت به تعمیرگاه مراجعه نمایید تا از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنید. اگر لرزش فرمان خودرو تاکنون برای شما هم پیش آمده است، تجربه و راهحل خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سلام من ماشینم تو اتوبان فرمانش شروع به لرزیدن میکنه و جون موتور گرفته میشه هر کجا میبرم ازش سر در نمیارند یکی شمع عوض میکنه یکی تسمه تایم رو عوض میکنه یکی دیاگ میزنه کلا خسته ام کرده ماشینم ۲۰۶اس دی هستش
ممنونم اگه کسی بتونه راهنمایی کنه