می‌دانیم که در صنعت خودروسازی، خودروها کلاس‌بندی‌های مختلفی دارند که این کلاس‌بندی‌ها براساس بدنه، فرم و طراحی آن‌ها صورت گرفته است. در این بین، کلاس‌های مختلف خودرویی کارایی‌های متفاوتی نیز دارند. برای مثال سدان‌ها را خودروهای خانوادگی شهری می‌نامند و اسپورت‌ها خودروهای مسابقه‌ای و سرعتی. البته گاهی این کلاس‌ها خود دارای زیرمجموعه‌های هستند که این زیرمجموعه‌ها ممکن است در زمان و مکانی خاص با تغییراتی جدی، خود یک کلاس جدید را تشکیل داده باشند. برای مثال خودروهای شاسی‌بلند یا SUV، ابتدا تنها خودروهای با جثه بزرگ و ارتفاع بلند بودند که مناسب مسیرهای غیر شهری شناخته می‌شدند. این کلاس در ادامه دارای زیرمجموعه‌های دیگری مانند شاسی بلندهای شهری، کراس‌اورها و آفرودی‌ها شد. در این بین اما برخی از خصوصیات SUV ها بین این زیر مجموعه‌ها به اشتراک گذاشته شد و برخی دیگر تنها به یکی اختصاص یافت. اسنورکل ماشین در بین این ویژگی‌ها قرار دارد که امروزه آن را تنها در خودروهای آفرودی شاهد هستیم.
اسنورکل ماشین چیست؟
این سیستم که مختص خودروهای آفرودی است، به لوله‌های تنفسی این خودروها گفته می‌شود. این لوله‌ها مانند دستگاه تنفس انسان، برای خودروهای آفرودی حیاتی هستند. برای توضیحات بهتر باید به اصطلاح آفرود و آفرودسواری کمی بیشتر بپردازیم. آفرودسواری، تقریبا نوعی ورزش ماشینی محسوب می‌شود که سرشار از هیجان است و در آن، از مسیرهای کوهستانی و بیابانی صعب‌العبور گذر می‌کنند. در میان این مسیرها ممکن است برنامه عبور از آب و رودخانه‌های نسبتا عمیق نیز قرار داشته باشد. اسنورکل دقیقا آن چیزی است که حین عبور از آب کارآیی خود را نشان می‌دهد.
اسنورکل در واقع یکی از قطعات و ابزارهای تخصصی ورزش آفرود محسوب می‌شود و قطعه‌ای نیست که در تمامی خودروهای SUV به‌صورت استاندارد وجود داشته باشد. به این ترتیب می‌توان گفت اسنورکل روی خودروهای ۴WD نسب می‌شود. این ابزار که به صورت لوله‌های مشکی روی خودرو دیده می‌شود، به سلامت آن‌ها کمک خواهد کرد، چرا که هنگام عبور خودرو از آب به عملکرد موتور آن کمک می‌کنند. لوله اسنورکل از هواکش و مجرای ورودی هوای موتور از زیر درپوش آن تا بالای سقف می‌روند. به این ترتیب هوای موردنیاز موتور این خودروها از ارتفاع بالای سقف تأمین می‌شود.
کارایی اسنورکل در خودروهای آفرود
به‌طور کلی خودروهای آفرود از موتوری قوی برخوردار هستند. چرا که برای عبور از مسیرهای سخت این ورزش به توان بالایی نیاز دارند. بنابراین این موتورها به مکش هوا نیز وابستگی زیادی دارند. اسنورکل ماشین که به نوعی وظیفه تأمین این هوا را در شرایط مختلف دارد، از چند جهت به عملکرد بهتر موتور کمک می‌کند که عبارتند از:
- تأمین هوای پاکیزه‌تر برای موتور
- تأمین هوای موتور هنگام عبور از آب
- تصفیه هوای ورودی به موتور از آلاینده‌های موجود در مسیر
- خنک کردن هوای ورودی به موتور و افزایش راندمان آن
اگر اسنورکل هوای موردنیاز موتور را هنگام عبور از آن تأمین نکند، احتمال ورود آب به اتاقک احتراق سیلندرها و درنتیجه ریپ زدن یا از کار افتادن موتور خواهد بود. همچنین مسیرهای آفرودی بیابانی و کوهسنانی، گرد و خاک و ذرات آلاینده بسیاری را در هوا منتشر می‌کنند. این لوله‌ها با تأمین هوا از ارتفاع و فاصله بیشتر از جاده، آن را با آلاینده‌های کمتری به موتور می‌رسانند. همچنین بعضی از انواع اسنورکل در مسیر یا با طراحی خاص ورودی خود هوا را تصفیه نیز می‌کنند. در نهایت اینکه هوا با عبور از طول لوله اسنورکل کمی از دمای خود را از دست می‌دهد، که این نکته در بازده بهتر موتور تأثیر دارد.
انواع اسنورکل ماشین
اسنورکل‌ها به‌طور کلی مانع از ورود ذرات آب و گرد و خاک به موتور خودروهای آفرودی می‌شوند. یک شاخصه ثابت در آن‌ها نوع طراحی محفظه ورودی هوای‌شان است که تا حد امکان مانع از ورود آب و گرد و خاک شود. این محفظه ۳۶۰ درجه می‌چرخد تا در صورت لزوم و مواقع برفی و بارانی خلاف جهت بارش و باد قرار گیرد و بیش از پیش مانع از نفوذ آب و آلاینده‌ها به هوای ورودی موتور شود. اما این قطعات تخصصی در انواع مختلفی تولید می‌شوند. در واقع در صنعت آفرود دو نوع اسنورکل وجود دارد که ضمن دارا بودن شاخصه‌های کلی این قطعه، تفاوت‌هایی نیز دارند.
حتما بخوانید: بهترین روغن موتور خودرو را چگونه انتخاب کنیم؟
۱. اسنورکل Ram Air
این نوع اسنورکل با ورودی هوای صاف و زاویه ۹۰ درجه در انتهای لوله و بخش منتهی به خروجی شناخته می‌شود. در اسنورکل رم ایر هوا توسط موتور مکیده شده و در مسیر توسط فیلترهای تعبیه شده در لوله‌ها تصفیه می‌شود. بخشی از ذرات آب و گرد و خاک نفوذ کرده به داخل لوله‌ها نیز از منافذ موجود در آن‌ها خارج می‌شوند.
۲. اسنورکل Vortex
اسنورکل ورتکس را با محفظه ورودی هوای قاشقی یا قارچی‌شکلش می‌شناسند. این نوع اسنورکل درون لوله‌های خود به یک توربین مکنده مجهز شده است که با ورود هوا، جریان گردابی را در آن ایجاد می‌کند. نیروی گریز از مرکز ایجاد شده در هوا، ذرات آب و گرد و خاک وارد شده به اسنورکل را به دیوارها و محفظه ورودی می‌رساند تا بتوانند از منافذ موجود خارج شوند. به این ترتیب هوای تصفیه شده با شتاب به سمت موتور حرکت می‌کند.
به این ترتیب اسنورکل‌های رم ایر ساختاری ساده‌تر دارند اما اسنورکل‌های ورتکس عملکرد بهتر و دقیق‌تری را به نمایش می‌گذارند. همچنین تأمین هوای موتور در خودروهای آفرودی مجهز به اسنورکل هنگام درجا کار کردن موتور و ساکن بودن خودرو، از همان درپوش و هواکش زیر موتور تأمین می‌شود.
سخن آخر
اسنورکل باید برای هر خودرو با توجه به نوع موتور، حجم آن و قدرتش انتخاب شود. برای مثال اسنورکلی که برای موتور ۴ سیلندر استفاده می‌شود قادر به تأمین هوای موردنیاز یک موتور ۸ سیلندر نخواهد بود. همچنین فیلترهای اسنورکل که در دو نوع Pro و Head استفاده می‌شوند در دوره‌های زمانی مشخص نیاز به شستشو و پاکسازی دارند. این فیلترها باید پس از گذشت مدت زمان عمر مفیدشان که از سوی تولیدکننده آن‌ها مشخص می‌شود، تعویض شوند. فیلتر Head در زیر کلاهک و فیلتر Pro در انتهای لوله قرار می‌گیرد. این فیلتر از جنس الیاف اسفنجی قابل شستشو ساخته می‌شوند. بهتر است برای افزایش طول عمر اسنورکل به شرایط فیلترها، نظافت آن‌ها و البته جداره لوله‌ها حساس باشیم. این نکته با توجه به اینکه اسنورکل طول عمر موتور خودروی آفرود شما را بالا می‌برد، اهمیت ویژه‌ای دارد.