به خودروهای پلاک گذر موقت دقت کرده‌اید؟ اولین نکته‌ای که از این خودروهای با مهلت تردد محدود به چشم می‌خورد، عبارت گذر موقت روی پلاک آن‌هاست. به تمام خودروهایی که به‌صورت موقت و تحت شرایط و قوانین خاص گمرکی امکان حضور در خاک یک کشور را دارند، خودرو با پلاک گذر موقت گفته می‌شود.
از سال ۹۷ که واردات خودرو در داخل ایران ممنوع شد، تمایلات برای وارد کردن خودروی گذر موقت و استفاده از آن به‌صورت محدود توسط افراد داخل کشور بالا گرفت که گاها با خرید و فروش خودروهای گذر موقت و اجاره غیرقانونی آنها همراه می‌شد؛ مسئله‌ای که بستری برای ایجاد قوانین جدید و سخت شدن ورود خودروی گذر موقت به داخل ایران ایجاد کرد. از طرفی تمام افراد از خارج از کشور می‌توانند خودروی خود را با زدن پلاک موقت به داخل کشور بیاورند.
با ما در این مقاله همراه باشید تا انواع پلاک گذر موقت، قوانین وارد کردن، مهلت قانونی تردد و هزینه پلاک کردن گذر موقت و … را به‌طور کامل برایتان بگوییم.
انواع پلاک گذر موقت
انواع پلاک گذر موقت را بر اساس اینکه خودرو از کدام کشور وارد ایران شده باشد، به سه دسته اصلی تقیسم می‌کنند:
- گرول اول، آن دسته خودروهای خارجی هستند که از کشورهایی به‌جز امارات و افغانستان وارد خاک ایران شده‌اند. این گروه از خودروهای پلاک گذر موقت امکان تردد ۳ ماهه را دارند و پس از این زمان می‌توان آنها را تمدید کرد.
- گروه دوم، خودروهایی هستند که از مبدا امارات متحده عربی وارد کشور شده‌اند. این خودروها یک ماه حق تردد در داخل کشور را دارند. پس از این بازه زمانی، امکان تمدید دوره تردد قانونی وجود ندارد.
- دسته سوم، خودروهای از مبدا افغانستان یا کشورهای حاشیه خلیج فارس (به‌جز امارات) است. این گروه از خودروهای پلاک گذر موقت تنها دو ماه حق تردد در داخل خاک ایران را دارند.
خرید و فروش خودرو با پلاک گذر موقت
نه‌تنها خرید‌وفروش خودروهای دارای پلاک گذر موقت که حتی اجاره دادن آنها هم ممنوع است. از زمان ممنوعیت واردات خودروی خارجی، تنها راه دیدن خودروهای جدید خودروسازی‌های قَدَر دنیا، واردات از طریق برگه عبور گمرک کارنت دو پاسِژ یا Passages en Douane بود.
تعداد زیادی از خودروهای جدید که وارد کشور می‌شد توسط دلالان و سودجویان بازار خودرو به دیگر افراد فروخته یا واگذار می‌گردید. که این مسئله در تضاد با قوانین تردد خودرو با پلاک گذر موقت در داخل کشور است. از اجاره خودرو پلاک موقت با هزینه‌های بالا گرفته تا فروش به افراد دیگر که تمامی مصداق واقعی کالای قاچاق تلقی می‌شوند.
و اما چرا خرید و فروش خودروهای گذر موقت ممنوع است؟ دلیل این امر به ماده‌های ۵۰ و ۷۰ قانون گمرکات کشور برمی‌گردد. بر طبق این قانون، خودروهای پلاک گذر موقت شماره‌گذاری دائمی نمی‌شوند. مالکیت خودروهای گذر موقت امکان نقل و انتقال را ندارند، به تبع امکان خرید و فروش و واگذاری حتی به‌صورت موقت نیز برای مالکان این خودروها وجود ندارد.
نحوه دریافت پلاک گذر موقت
نحوه و فرایند اخذ پلاک گذر موقت مانند دیگر پلاک‌های عادی و مرسوم که برای خودروها وجود دارد، مرکز پلاک‌گذاری پلیس راهور است. کسانی که قصد اخذ پلاک گذر موقت را دارند به‌همراه مدارک مورد نیاز در مراکز پلاک‌گذاری حاضر شوند.
مدارک مورد نیاز برای اخذ پلاک گذر موقت
گردشگران و اتباع دیگر کشورها با اهداف مختلف از جمله سفر به ایران می‌توانند خودروی شخصی خود را به‌همراه بیاورند. اما برای این کار نیاز به مجوز اقامت کوتاه‌مدت یا بلندمدت دارند. فردی که تحت عنوان گردشگر خارجی خودروی خود را وارد کشور می‌کند، باید پاسپورت اول غیر ایرانی داشته باشد و حداقل ۹۰ روز در کشور مبدا زندگی کرده باشد. در کنار این برای تهیه و درخواست پلاک گذر موقت به مدارک زیر نیز نیاز دارد:
- پاسپورت
- گواهینامه بین‌المللی
- معرفی‌نامه گمرک
- مجوز عبور از کشور
- دفترچه کارنه دو پاساژ
- مدارک شناسایی خودرو (برای مالک)
برای تمدید مهلت قانونی تردد خودروی با پلاک موقت نیز مالک خودرو باید پیش از اتمام موعد قانونی به‌همراه مدارک مورد نیاز نسبت به تمدید آن اقدام کند.
مدارک مورد نیاز برای تمدید پلاک گذر موقت
- صورت وضعیت پرداخت‌شده خلافی خودرو
- صورت جلسه فک پلاک
- ارائه اصل و کپی از بیمه نامه شخص ثالث
- گذرنامه
- نسخه اصلی نامه گمرک تهران
- دفتر واردات (ممهور به مهر برجسته)
قوانین
تا به همین امروز، هیچ قانون رسمی مبنی بر تبدیل خودروهای گذر موقت به پلاک ملی تصویب نشده است. این بدین معنی است که عملا امکان اخذ پلاک ملی برای خودروهای دارای پلاک گذر موقت وجود ندارد.
از طرفی به‌دلیل باز شدن صدها پرونده شکایت و قاچاق در زمینه خودروهای خارجی بدون مجوز به داخل خاک کشور، تغییرات و سخت‌گیری‌هایی در صدور پلاک گذر موقت ایجاد شده است.
بهترین منبع برای قوانین وارد کردن خودرو یا ماشین گذر موقت به داخل ایران، دستور‌العمل‌های ارائه شده به گمرکات کل کشور است. بر طبق این دستور‌العمل‌ها:
هر شخص واردکننده خودرو خارجی به داخل کشور باید ضمانت ارائه دهد. مقدار این ضمانت ۳ برابر ارزش خودرو است. (همین قانون پیش‌تر به میزان نصف ارزش خودروی وارد شده بود.)
خودروی دارای پلاک موقت یا پلاک گذر موقت را تحت هیچ شرایطی نمی‌توان فروخت و یا به شخص ثالث واگذار کرد. به‌طوری‌که اجاره خودروی پلاک موقت، خرید و فروش یا واگذاری آن کاملا غیرقانونی و مشمول کالای قاچاق خواهد شد.
خودروی پلاک گذر موقت در طول مهلت تردد قانونی در داخل کشور ایران باید در اختیار مالک خودرو و شخص ارائه‌دهنده ضمانت باشد.
هر خودرو یک مهلت قانونی تردد دارد که بعد از آن باید نسبت به خروج خودرو از کشور اقدام گردد. در غیر این صورت و در صورت عدم خروج خودرو از کشور باید پرونده قضایی در گمرک ارائه‌دهنده پروانه ورود خودرو خارجی تشکیل شود.
اعتبار
اعتبار پلاک گذر موقت در یکی از بازه‌های یک ماهه (امارات متحده عربی)، دو ماهه (کشورهای حاشیه خلیج فارس و افغانستان)، سه ماهه (دیگر کشورها، قابل تمدید به ۶ ماه) قرار دارد.
با اتمام مهلت زمانی تردد قانونی، مالک خودرو باید نهایتا ظرف مدت ۱۰ روز نسبت به خارج کردن خودرو از داخل خاک ایران اقدام کند.
در صورت اتمام مهلت تردد خودرو گذر موقت و گذشتن ده روز از مهلت بازگرداندن خودرو خارجی به کشور مبدا، بر طبق قانون، راننده مجرم شناخته شده و به مراجع قضایی ارجاع داده خواهد شد.
مهلت تردد خودروهای گذر موقت
بسته به اینکه خودرو گذر موقت از کدام کشور (کشور مبدا) به داخل ایران می‌آید، مهلت قانونی تردد از ۱ ماه تا ۶ ماه متفاوت است. در مورد مهلت تردد ماشین گذرموقت در داخل ایران موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
- اگر مبدا خودرو گذرموقت از مناطق آزاد تجاری است، یک ماه مجوز تردد دارند.
- اگر مبدا ماشین پلاک گذر موقت از کشور امارات است، حداکثر یک ماه مهلت قانونی تردد دارد و این مهلت قابل تمدید دوباره نیست.
- اگر مبدا خودرو گذرموقت، کشورهای حاشیه خلیج فارس (به‌جز امارات) یا افغانستان باشد، حداکثر دو ماه مهلت تردد دارد و این مهلت قابل تمدید دوباره نیست.
- اگر مبدا خودرو گذر موقت از کشورهایی به‌جز کشورهای بالا باشد، حداکثر مهلت ترددشان ۳ ماهه است و در صورت داشتن شرایط قانونی لازم، امکان تمدید آن به ۳ ماه دیگر نیز فراهم است. یعنی در مجموع حداکثر ۶ ماه امکان تردد این خودروها وجود دارد.
دفترچه کارنه دوپاساژ
شاید در مورد واردات خودرو پلاک گذر موقت توسط افراد داخل کشور با دفترچه کارنه دو پاساژ – Carnet de Passages en Douane یا به اختصار CPD شنیده باشید. اخذ دفترچه کارنه دوپاساژ به شما این امکان را می‌دهد که از طرح واردات موقت خودرو برای اهداف خاص استفاده کنید.
در واقع کارنه دو پاساژ یک سند گمرکی است که به افراد این امکان را می‌دهد که بدون تحمیل عوارض گمرکی و بدون واریز وجه نقد در مرز، وسایل نقلیه یا اموال با ارزش بالا را وارد کنند. یعنی وارد کردن خودرو با پلاک گذر موقت با دفترچه کارنه دوپاساژ امکان‌پذیر است.
دفترچه کارنه دوپاساژ یک ضمانت بین‌المللی است که مبدا شکل‌گیری و سازماندهی آن به اتحادیه بین‌المللی توریسم در سوئیس (AIT) برمی‌گردد. این دفترچه در اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی، آسیای مرکزی و غربی و شرقی لازم نیست. اما در دیگر کشورها از جمله ایران، هند، ژاپن، استرالیا، نپال و … برای وارد کردن خودرو پلاک موقت داشتن این دفترچه الزامی است.
هزینه دریافت سند کارنه دو پاساژ بسته به باند رژیم مالیاتی کشور مقصد فرق می‌کند. برای داشتن این دفترچه شما باید اوراق بهادار بر اساس قدمت و ارزش بازار خودرو ارائه کنید. چه مقدار؟ برای محاسبه هزینه دریافت کارنه دوپاساژ باند مالیاتی کشور که برای ایران ۵ است را ضربدر قیمت خودرو نقلیه کنید. یعنی شما باید ۵ برابر آن سپرده‌گذاری داشته باشید.
اعتبار این دفترچه یک سال است و پس از اتمام آن باید درخواست کارنه جدید ارائه دهید. در کنار سپرده برای اخذ دفترچه کارنه دو پاساژ خودرو پلاک گذر موقت به کپی پاسپورت، گواهینامه رانندگی، سند ثبت وسیله نقلیه و فرم درخواست کارنه نیاز دارید.
تفاوت پلاک گذر با منطقه آزاد
خودروهای پلاک موقت با خودروهای مناطق آزاد تجاری تفاوت دارند. هیچ‌گاه به اشتباه این دو را یکی فرض نکنید. خودروهای مناطق آزاد، تنها در محدوده‌ای مشخص شده و زمان مشخص می‌توانند تردد کنند. اما خودرو با پلاک گذر موقت می‌تواند در تمام کشور تردد داشته باشد.
از دیگر تفاوت‌های خودرو گذر موقت با منطقه آزاد می‌توان به حق اجاره یا واگذاری خودرو به دیگری اشاره کرد. خودرو با گذر موقت که از دیگر کشورها به قصد گردشگری و تردد آورده شده است تنها باید توسط مالک خودرو رانده شود. این مسئله در مورد خودروهای مناطق آزاد صدق نمی‌کند. این خودروها در مناطق آزاد قابل کرایه و اجاره کردن هستند.
هزینه دریافت پلاک گذر موقت
هزینه‌های پلاک گذر موقت شامل دو بخش می‌شوند. بخش اول که ضمانت و سهامی است که فرد واردکننده خودرو پلاک موقت باید به گمرک ارائه دهد. این وجهی نیست که خرج شود، بلکه تنها بابت ضمانت جهت خروج خودرو از مالکین گرفته می‌شود که مقدار آن در حال حاضر ضمانتی به ارزش ۳ برابر ارزش خودرو است.
در کنار این‌ها هزینه‌هایی جهت پلاک‌گذاری، حق تمبر، تمرکز وجوه درآمد شماره‌گذاری و غیره نیز از مالکین خودرو با پلاک گذر موقت گرفته می‌شود. از جمله این هزینه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مبلغ ۲۰ هزار تومان برای حق تمبر شماره‌گذاری خودروها
- ۱ میلیون ریال به‌عنوان تمرکز وجوه درآمد شماره‌گذاری و تعویض پلاک
جریمه خارج نکردن خودروهای پلاک گذر موقت پس از مهلت قانونی تردد
جریمه عدم خارج کردن خودرو پلاک گذر موقت از داخل کشور شامل توقیف خودرو، جریمه نقدی سنگین برای مالک خودرو و معرفی او به مراجع قضایی می‌گردد. برای همین ضروری است که به محض اتمام مهلت قانونی تردد ماشین گذرموقت، آن را از خاک کشور خارج کرد یا اگر امکانش فراهم بود نسبت به تمدید مهلت قانونی اقدام صورت گیرد.
تمدید پروانه باید با اخذ پلاک راهنمایی و رانندگی همراه باشید وگرنه صرف گرفتن پروانه تمدید توسط گمرک به‌عنوان مجوز برای تردد بیشتر خودرو نخواهد بود.