پلاک‌هایی که علامت صندلی چرخدار (ویلچر) دارند، پلاک ویژه نام دارند و مخصوص افراد با نیازهای خاص هستند. این افراد شامل ناشنوایان، نابینایان، معلولین و جانبازان می‌شوند. اما شرایط دریافت پلاک ویژه چیست؟ مراحل و مدارک موردنیاز برای دریافت این نوع پلاک‌ها به چه شکل است؟ افراد دارای پلاک ویژه چه امتیازاتی دارند؟ همراهمان بمانید؛ در این مقاله قصد داریم به این سؤالات پاسخ دهیم.
مراحل دریافت پلاک ویژه
برای دریافت پلاک ویژه مراحل را زیر طی کنید:
- ابتدا درخواستی کتبی تحت عنوان «دریافت پلاک معلولین و جانبازان» به واحد‌های مددکار شهرستان محل سکونت خود بفرستید.
- اگر شرایط اولیه دریافت پلاک ویژه را داشته باشید، تأیید صلاحیت می‌شوید و به کمیته توانبخشی شهرستان و سپس استان ارجاع داده می‌شوید.
- سازمان‌های بهزیستی استان لیست افراد واجد شرایط را به سازمان بهزیستی کل کشور ارسال می‌کند.
- سازمان بهزیستی کل کشور این لیست را به‌صورت محرمانه و مهرشده به معاونت فنی مهندسی و خدمات ترافیک پلیس ارسال می‌کند.
- بعد از بارگذاری این اطلاعات در وبسایت راهور، می‌توانید با همراه داشتن مدارک موردنیاز برای تعویض پلاک و معرفی‌نامه به واحد‌های تعویض پلاک شهر سکونت خود مراجعه و پلاکتان را تعویض کنید.
شرایط دریافت پلاک ویژه معلولین و جانبازان
همه جانبازانی که مشکل جسمی و حرکتی آن‌ها بالای ۵۰% است و همه کسانی که معلولیت شدید دارند، می‌توانند برای خودروهای سواری پلاک ویژه دریافت کنند. این افراد برای دریافت پلاک ویژه باید از طرف سازمان بهزیستی محل سکونت خود معرفی شوند.
شرایط دریافت پلاک ویژه نابینایان و ناشنوایان
طبق اطلاعیه کانون ناشنوایان ایران، ناشنوایانی که زیر ۶۰ سال هستند و مشکل شنوایی خیلی شدیدی دارند، می‌توانند برای دریافت پلاک ویژه (برای ماشین به نام خودشان)، به شعبه‌های بهزیستی تهران مراجعه کنند.
مدارک لازم برای دریافت پلاک ویژه جانبازان
- اصل کارت معتبر جانبازی؛
- اصل کارت ملی؛
- اصل شناسنامه؛
- فیش پرداخت هزینه پلاک؛
- گواهی عدم خلافی؛
- برگه معاینه فنی معتبر؛
- بیمه شخص ثالث؛
- اصل سند، کارت و مدارک ماشین؛
- سند پروانه گمرکی (در صورت وارداتی بودن خودرو)؛
- برگه تسویه حساب هزینه‌های دولتی (خودروهای وارداتی)؛
- معرفی‌نامه بنیاد شهید.
مدارک لازم برای دریافت پلاک ویژه معلولین
- اصل کارت شناسایی معلولین (دارای کد ۱۰ رقمی و کلمه شدید یا خیلی شدید)؛
- اصل کارت ملی؛
- اصل شناسنامه؛
- اصل سند، کارت و مدارک ماشین؛
- بیمه شخص ثالث؛
- کارت معلولیت کامپیوتری (با سه درجه‌بندی متوسط، شدید و خیلی شدید)؛
- فیش پرداخت هزینه پلاک؛
- گواهی عدم خلافی؛
- برگه معاینه فنی معتبر؛
- سند پروانه گمرکی (در صورت وارداتی بودن خودرو)؛
- برگه تسویه حساب هزینه‌های دولتی (خودروهای وارداتی)؛
- معرفی‌نامه سازمان بهزیستی؛
- فرم تکمیل‌شده تعهد فرد متقاضی (یا نماینده معرفی‌شده از سوی بهزیستی).
مزایای دریافت پلاک ویژه
هدف پلاک ویژه، بهبود شرایط زندگی افراد با نیازهای ویژه است. مثلا کسانی که پلاک ویژه دارند، می‌توانند از پارکینگ‌های حاشیه‌ای معابر و پارکینگ‌های مخصوص معلولین استفاده کنند. اگر خودروهای دیگر در این مکان‌ها پارک کنند، جریمه نقدی می‌شوند.
کسانی که پلاک ویژه دارند، کارت سوخت با سهمیه ویژه معلولان و جانبازان به آن‌ها تعلق می‌گیرد. مقدار سهمیه این کارت سوخت برای ماشین‌های بنزینی ۱۰۰ لیتر و برای ماشین‌های دوگانه‌سوز ۷۰ لیتر است.
علاوه‌بر این، افراد دارای پلاک ویژه می‌توانند وارد محدوده طرح ترافیک شوند؛ چرا که بیشتر مراکز درمانی و خدمات پزشکی این افراد یا محل سکونت آن‌ها در این محدوده قرار دارد.
بستگان درجه‌یک (پدر، مادر، خواهر، برادر، همسر و فرزند) معلولینی که توانایی رانندگی ندارند یا مالک خودرو نیستند، می‌توانند مجوز ورود به طرح ترافیک بگیرند؛ البته این افراد باید با شخص معلول در یک خانه زندگی کنند. برای دریافت این مجوز، فرد واجد شرایط باید به وبسایت «تهران من» مراجعه و پلاک خودروی خود را ثبت کند. بعد از طی مراحل قانونی، فرد اسناد و مدارک موردنظر را دریافت خواهد کرد و به‌مدت یک‌سال می‌تواند از این امتیاز استفاده کند.
چه خودروهایی می‌توانند پلاک ویژه بگیرند؟
برای اینکه خودرویی بتواند پلاک ویژه بگیرد، باید شرایط زیر را داشته باشد:
- سواری بودن خودرو؛
- شخصی بودن خودرو؛
- به نام بودن سند ماشین.
نحوه شماره‌گذاری پلاک ویژه
در سمت چپ پلاک‌های ویژه، عددی دورقمی و در سمت راست عددی سه‌رقمی وجود دارد و آرم صندلی چرخدار بین آن‌ها درج می‌شود. سریال و عدد‌های پلاک ویژه شماره‌گذاری خاصی دارند:
- شماره‌های انتظامی ۱۱۲-۱۱ ایران ۱۱ تا ۹۹۹-۴۹ ایران ۱۱ برای جانبازان شماره‌گذاری می‌شود.
- شماره‌های انتظامی ۱۱۱-۵۱ ایران ۱۱ تا ۹۹۸-۹۹ ایران ۱۱ برای معلولین شماره‌گذاری می‌شود.
نحوه انتقال مالکیت یا تعویض پلاک ویژه
در صورتی که فردی با ناتوانی جسمی خودرویی با پلاک عادی را خریداری کند، بدون هیچ مشکلی می‌تواند برای دریافت پلاک ویژه اقدام کند. تنها نکته این است که به هر معلول یا جانباز واجد شرایط، فقط یک جفت پلاک تعلق می‌گیرد.
معلولین یا جانبازان هنگام فروش خودرو می‌توانند به واحد‌های شماره‌گذاری یا مراکز تعویض پلاک شهر خود مراجعه و برای ثبت انتقال مالکیت خودرو و فک پلاک ویژه اقدام کنند.
مراکز تعویض پلاک ویژه شهر تهران
شماره‌گذاری و نصب پلاک‌های ویژه و خدمات مربوط به آن فقط توسط واحد‌های شماره‌گذاری راهور مراکز استان صورت می‌گیرد. افراد دارای نیازهای ویژه ساکن تهران برای نصب پلاک ویژه باید به مراکز زیر مراجعه کنند:
- مرکز نقل انتقالات حکیم تهرانپارس خیابان اتحاد- اتحاد پنجم
- مرکز نقل و انتقالات خاوران واقع در کیلومتر ۱۰ جاده خاوران بعد از سه راه خاورشهر
- مرکز نقل و انتقلات میثم- کیلومتر ۱۷ جاده مخصوص- خیابان داروپخش- خیابان روزدارو (برای ماشین‌های داخلی و وارداتی)
- مرکز شماره‌گذاری ایران‌خودرو و سایپا برای خودروهای پلاک تازه
- مرکز نقل و انتقلات آزادی- اول جاده مخصوص بعد از فروشگاه نبش خیابان بیمه
سؤالات متداول
۱. آیا بدون داشتن بیمه ثالث می‌توان برای دریافت پلاک ویژه اقدام کرد؟
خیر چرا که داشتن بیمه ثالث یکی از اصلی‌ترین شرایط دریافت پلاک ویژه است.
۲. آیا پلاک جانبازان و معلولین تفاوتی با هم دارند؟
به‌طور پلاک ویژه جانبازان و معلولین تفاوت خاصی با هم ندارند. اما در نحوه دریافت آن‌ها و ارائه مدارک تفاوت‌هایی جزئی وجود دارد که کمی پیش ذکر کردیم. همچنین سرشماره این دو پلاک هم با هم فرق دارد.
سخن آخر
در این مقاله پلاک ویژه معلولین و جانبازان را مورد بررسی قرار دادیم. این پلاک به افراد دارای نیازهای ویژه اختصاص دارد. پلاک ویژه نسب به پلاک معمولی شماره‌گذاری متفاوتی دارد. مراحل دریافت این نوع پلاک شامل ارسال درخواست کتبی به واحد‌های مددکار و مراجعه به سازمان بهزیستی برای بررسی نوع پلاک است. قوانین دریافت پلاک ویژه برای جانبازان آسیب حسی و حرکتی بالای ۵۰% درصد و برای معلولین هم آسیب حسی و حرکتی شدید است. با دریافت این نوع پلاک جانبازان و معلولین از مزایای مختلفی همچون اجازه تردد در مسیر‌های طرح ترافیک برخوردار می‌شوند.
حال شما برایمان بگویید؛ آیا موفق به دریافت این پلاک شده‌اید؟ تا چه حد مزیت‌های آن برایتان مفید بوده است؟ لطفا نظرات و انتقادات خود را برای ما بیان کنید.