هوای حبس‌شده در رادیاتور، دشمن سیستم خنک‌کاری خودرو است. وجود حباب‌های هوا در رادیاتور باعث کاهش کارایی، داغ شدن بیش‌ازحد و استهلاک زودهنگام موتور خودرو می‌شود. همراه‌مان بمانید؛ در این مطلب، علائم هوا گرفتن رادیاتور خودرو و روش هواگیری آن را مرحله به‌مرحله بررسی می‌کنیم.
رادیاتور خودرو چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟
رادیاتور برای بسیاری از افراد نامِ آشنایی است، اما ممکن است از هدف و اهمیت آن بی‌خبر باشند. به زبان ساده، رادیاتور جزء اصلی سیستم خنک‌کننده خودرو است که دمای موتور خودرو را تنظیم و از داغ شدن بیش‌ازحد آن جلوگیری می‌کند.
موتور خودرو با سوزاندن سوخت و تولید انرژی، خودرو را به حرکت درمی‌آورد. سوختن سوخت و حرکت قطعات، گرمای زیادی را در سراسر موتور ایجاد می‌کند. دفع این گرما هنگام کارکرد موتور ضروری است؛ چراکه می‌تواند به آسیب جدی منجر شود. حذف این گرمای تولیدشده و خنک کردن موتور، کاری است که رادیاتور خودرو انجام می‌دهد.
رادیاتور چگونه خنک کردن موتور کمک می‌کند؟
رادیاتور بخشی از سیستم خنک‌کننده موتور است که از مایع خنک‌کننده، شلنگ‌هایی برای گردش آن، فن و ترموستاتی برای کنترل دمای مایع خنک‌کننده تشکیل شده است. مایع خنک‌کننده از طریق شلنگ‌ها از رادیاتور، به‌سمت موتور حرکت می‌کند تا گرمای اضافی موتور را جذب کند و سپس به رادیاتور برمی‌گردد. این مایع داغ از باله‌های فلزی نازک عبور می‌کند تا گرما از مایع به هوای بیرون منتقل شود. هوای خنک برای کمک به این فرآیند از طریق جلوپنجره خودرو وارد رادیاتور می‌شود و هنگامی که خودرو در حال حرکت نیست، مانند زمانی که در ترافیک هستید، فن سیستم به کاهش دما و خارج کردن هوای داغ از خودرو کمک می‌کند. مایع خنک‌کننده پس از عبور از رادیاتور، دوباره در موتور به گردش در می‌آید. این چرخه تبادل گرما به‌طور مداوم برای حفظ دمای کارکرد مناسب و جلوگیری از داغ شدن بیش‌ازحد موتور تکرار می‌شود.
هواگیری رادیاتور خودرو یعنی چه؟
هواگیری رادیاتور خودرو به معنی خارج کردن حباب‌های هوای گیرافتاده در سیستم خنک‌کننده است.
گفتیم که سیستم خنک‌کننده خودرو، مایع خنک‌کننده را در رادیاتور و بلوک موتور به گردش در می‌آورد تا از داغ شدن بیش‌ازحد آن جلوگیری کند. در طی این فرایند، گاهی حباب‌های هوا به سیستم خنک‌کننده وارد می‌شوند. وجود این حباب‌های هوا باعث می‌شود دما بالا برود و به موتور آسیب برسد.
هوا به‌خصوص زمانی که سطح مایع خنک‌کننده خیلی کم است یا اخیراً آن را خالی کرده‌اید، می‌تواند وارد رادیاتور خودرو شود. برای خارج کردن هوا، هواگیری رادیاتور ضروری است.
علائم هوا گرفتن رادیاتور خودرو
نشانه‌هایی وجود دارند که با مشاهده آن‌ها می‌توانید بفهمید که آیا سیستم خنک‌کننده خودرو هوا گرفته است یا نه. یکی از نشانه‌های بارز این مشکل، گرم شدن بیش‌ازحد موتور خودرو است که ممکن است به‌دلیل نشتی داخلی یا خرابی ترموستات باشد. علائم دیگر عبارتند از:
- صداهای غیرعادی از داخل موتور (مانند ضربه زدن یا صدای ناک زدن خودرو)
- نشتی قابل‌مشاهده در اطراف شلنگ‌ها یا واشرها
- خروج دود سفید اگزوز هنگام کار کردن درجا یا رانندگی آرام
مراحل هواگیری رادیاتور خودرو
۱. آماده‌سازی
- ماشین را در جای مناسبی پارک و خاموش کنید.
- مدتی صبر کنید تا کاملا سرد شود.
۲. پیدا کردن محل پیچ‌های هواگیری
در سمت چپ و راست ترموستات دو پیچ هواگیری وجود دارد. این پیچ‌ها دو درپوش کوچک برنجی و پلاستیکی هستند که برای هواگیری باید باز شوند.
۳. شروع فرآیند هواگیری
اولین قدم برای هواگیری سیستم خنک‌کننده، باز کردن درپوش رادیاتور و پیچ‌های هواگیری است. سپس باید مایع خنک‌کننده را در مخزن رادیاتور بریزید. این کار را آن‌قدر ادامه دهید تا جریان مایع خنک‌کننده که از دو پیچ هواگیری خارج می‌شود، یکنواخت شود و مطمئن شوید هوای محبوس به‌طور کامل خارج شده است.
۴. اطمینان از خروج کامل هوا
برای اطمینان از خارج شدن تمام هوا از سیستم خنک‌کننده، می‌توانید پیچ‌های هواگیری را ببندید اما درپوش رادیاتور را باز نگه دارید. موتور را به‌مدت ۱ دقیقه روشن کنید تا اگر احیانا هنوز هم هوایی داخل رادیاتور محبوس مانده، خارج شود.
برای هواگیری رادیاتور خودرو همچنین می‌توانید ماشین خود را نزد متخصص خودرو ببرید و از او بخواهید هوا را از رادیاتور خودرو خارج کند. اگر زیاد از ماشین سردرنمی‌آورید یا به هر دلیلی ترجیح می‌دهید خودتان رادیاتور را هواگیری نکنید، مراجعه به متخصص بهترین گزینه است.
۵. بررسی سیستم بعد از هواگیری
پس از هواگیری سیستم، دمای موتور خودرو را بررسی کنید. اگر هنوز خیلی بالاست، احتمالا نشان‌دهنده این است که فرایند هواگیری به‌خوبی انجام نشده است و هوا همچنان در سیستم خنک‌کننده گیر کرده است.
اگر سطح مایع خنک‌کننده کم است، کمی مایع به مخزن اضافه کنید تا به سطح مناسب برسد.
علت هوا گرفتن رادیاتور
چند دلیل احتمالی برای وجود هوا در سیستم خنک‌کننده وجود دارد:
- معیوب بودن درپوش رادیاتور: درپوش سالم، از ورود هوا به سیستم خنک‌کننده جلوگیری می‌کند. خرابی درپوش باعث خروج مایع خنک‌کننده و ورود هوا به داخل سیستم می‌شود.
- ترکیدن واشر سرسیلندر: این اتفاق باعث نشت گازهای احتراق به مجرای آب (محل عبور مایع خنک‌کننده) می‌شود و هوا را وارد سیستم خنک‌کننده می‌کند.
- نشتی در شلنگ رادیاتور: وجود سوراخ یا پارگی در شلنگ باعث ورود هوا به سیستم خنک‌کننده می‌شود.
- نشتی در شیر کنترل بخاری: خرابی این شیر هم می‌تواند باعث ورود هوا به سیستم شود.
- پر کردن یا شست‌وشوی نادرست سیستم خنک‌کننده: اگر هوا در حین پر کردن یا شست‌وشو وارد سیستم شود، در آن حبس می‌شود.
سؤالات متداول
۱. چرا وجود هوا در سیستم خنک‌کننده مشکل‌ساز است؟
هوای گیرکرده در سیستم خنک‌کننده می‌تواند گردش مناسب مایع را مختل کند و منجر به گرم شدن بیش‌ازحد موتور شود که نتیجه آن، آسیب احتمالی به اجزای موتور است.
۲. هوا چگونه وارد سیستم خنک‌کننده می‌شود؟
هوا می‌تواند در حین تعویض مایع خنک‌کننده و تعمیرات یا به‌دلیل فرسودگی شلنگ‌ها وارد سیستم شود. همچنین در صورت کاهش قابل‌توجه سطح مایع خنک‌کننده، هوا می‌تواند وارد آب شود.
۳. علائم وجود هوا در سیستم خنک‌کننده چیست؟
علائم وجود هوا در سیستم خنک‌کننده عبارتند از: افزایش دمای موتور، نشتی مایع خنک‌کننده، صدای حباب از رادیاتور و کاهش خروج گرما از بخاری.
۴. هواگیری رادیاتور خودرو چقدر طول می‌کشد؟
فرآیند هواگیری رادیاتور تنها چند دقیقه طول می‌کشد.