همان‌طور که خراشیدگی رنگ بدنه ارزش ماشین را پایین می‌آورد، صندلی‌های چرمی کهنه و رنگ‌پریده نیز روی ارزش ماشین اثر می‌گذارند. چرم نیز درست مانند پوست بدن در اثر قرارگرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب و نگهداری نادرست، خشک و شکننده می‌شود و آسیب می‌بیند. بنابراین برای سالم‌ماندن صندلی‌های چرمی خودرو باید از آنها مراقبت کنیم. در ادامه عوامل آسیب‌دیدن روکش‌های چرمی، روش‌های تمیز کردن صندلی چرم ماشین و نکات نگهداری آن را شرح می‌دهیم.
پیشگیری از آسیب‌دیدن و کثیف‌شدن روکش چرمی
ابتدا باید بدانیم که چه چیزهایی می‌توانند روکش چرمی را کثیف و خراب کنند. مهم‌ترین مواردی که باید در نظر داشته باشیم، عبارت‌اند از:
خوردنی و نوشیدنی
مواد خوراکی و نوشیدنی‌هایی که روی روکش چرم خودرو می‌ریزند، می‌توانند به آن آسیب برسانند. به‌ویژه اگر ماده‌ای اسیدی مانند قهوه یا سس کچاپ روی صندلی‌ها بریزد.
گرما و نور خورشید
گرمای زیاد و اشعه ماورای‌بنفش خورشید (UV) می‌تواند به روکش چرمی ماشین آسیب برساند. آفتاب سوزان موجب خشک‌شدن رطوبت موجود در روکش چرمی خودرو و ترک‌خوردن آن می‌شود. چربی‌های طبیعی به‌تدریج تبخیر می‌شوند و چرم سفت و خشک می‌شود. نور خورشید موجب رنگ‌پریدگی چرم، به‌ویژه چرم‌های آنیلین و نیمه‌آنیلین نیز می‌شود. قرارگرفتن مداوم و مستقیم در معرض نور خورشید می‌تواند روند رنگ‌پریدگی روکش را به ۴ تا ۶ ماه برساند. روکش چرمی تیره‌رنگ گرمای بیشتری را جذب می‌کند و بیشتر آسیب می‌بیند.
برای نگهداری از صندلی چرم ماشین می‌توانید از چادر ماشین استفاده کنید. این چادرها از تابش نور خورشید به محیط داخلی و صندلی‌ها در زمان پارک خودرو جلوگیری می‌کنند. گزینه دیگر نیز استفاده از آفتاب‌گیر ماشین است. البته بهتر است که در صورت امکان خودروی خود را در سایه پارک کنید تا کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرد. برای محافظت در برابر نور خورشید در سایر مواقع نیز می‌توانید روی شیشه جلوی خودرو و پنجره‌ها برچسب یا کاور ضد UV نصب کنید.
جوهر
چیزهایی مانند روزنامه یا خودکار را روی روکش چرمی ماشین نگذارید، زیرا جوهر می‌تواند روکش چرمی خودرو را خراب کند. ممکن است که جوهر روزنامه روی روکش چرمی ساییده شود یا جوهر خودکار روی صندلی‌ها نشت کند.
خاک و گردوغبار
تمیز کردن صندلی چرم ماشین اهمیت زیادی دارد. زیرا خاک و گردوغبار روی صندلی‌ها خراش ایجاد می‌کند و آنها را خراب می‌کند. اگر با پنجره‌های باز رانندگی می‌کنید، آلودگی‌های جاده به داخل خودرو وارد می‌شوند. این آلودگی‌ها می‌تواند شامل چربی باشد که موجب ایجاد لکه روی صندلی‌ها می‌شود.
استفاده از تمیزکننده‌های نامناسب
برای تمیز کردن صندلی چرم ماشین از تمیزکننده‌های مناسب استفاده کنید. استفاده از شوینده‌های شیمیایی قوی روی صندلی چرم به آنها آسیب می‌رساند. به‌جای این شوینده‌ها از تمیزکننده‌های توصیه‌شده از سوی تولیدکننده خودرو استفاده کنید. محصولات عاری از حلال و مواد ساینده به چرم آسیبی وارد نمی‌کنند.
حتما بخوانید: چگونه علت لاستیک سایی را پیدا و آن را برطرف کنیم؟
حیوانات خانگی
اگر سگ شما دوست دارد که با شما سوار ماشین شود، ناخن‌هایش را کوتاه و مرتب کنید تا روکش چرمی صندلی‌ها را خراب نکند. بهترین راه برای سوارکردن سگ در ماشین قراردادن آن روی کاور صندلی ماشین برزنتی است که به صندلی متصل می‌شود. اگر می‌خواهید مثلا گربه خود را به دامپزشکی ببرید، آن را در جعبه‌اش بگذارید تا وقتی که گربه وحشت‌زده و ترسیده است، با پنجه‌هایش روکش چرمی خودرو را پاره نکند.
ترک‌خوردن روکش چرمی صندلی‌ها
چربی و کثیفی بدن می‌تواند موجب ترک‌خوردن چرم شود. چربی‌ها و کثیفی‌ها روی سطح چرم جمع می‌شوند و مانند سنباده‌ای ریز عمل می‌کنند که به‌مرورِزمان لایه محافظ روی چرم را خراب می‌کند و درنهایت موجب ایجاد ترک‌های قابل‌مشاهده‌ای در سطح چرم می‌شوند. گاهی نیز وجود مشکلی در تولید چرم موجب ترک‌خوردن آن می‌شود. در دباغی لایه‌ای از رنگ و پوشش محافظ روی پوست گاو قرار می‌گیرد. وقتی روی روکش چرمی صندلی می‌نشینید یا سر می‌خورید، چرم دچار کشیدگی زیادی می‌شود. بنابراین در هنگام تولید چرم باید قبل از قراردادن لایه رنگ و محافظ، پوست به‌درستی کشیده شود. اگر کشیدن پوست درست انجام نشود، در زمان نشستن روی روکش چرمی، چرم بیش از میزان توانایی لایه رنگ و محافظ روی خود کشیده می‌شود و درنتیجه روکش ترک می‌خورد.
اولین قدم برای جلوگیری از ترک‌خوردن چرم، تمیزکردن آن است. وقتی مواد مضر را از چرم دور نگه دارید یا به‌سرعت آنها را پاک کنید، آسیبی به چرم وارد نمی‌شود. پس از تمیز کردن صندلی چرم ماشین نیز باید از کرم محافظ یا نرم‌کننده برای صاف و نرم‌کردن آن استفاده کنید. این کار شکاف‌هایی را که می‌توانند موجب ایجاد ترک و چین شوند، پر می‌کند.
مراحل تمیز کردن صندلی چرم ماشین
تمیزکردن چرم از تجمع باکتری‌ها و آسیب‌دیدن آن جلوگیری می‌کند. برای تمیزکردن صندلی‌ها با تمیزکننده‌ها و نرم‌کننده‌های مخصوص چرم به ترتیب زیر عمل می‌کنیم:
۱. جاروکردن ماشین
برای جاروکردن فضای داخلی ماشین می‌توانید از جاروبرقی یا گردگیر و برس نرمی استفاده کنید. (برس سفت موجب خراشیدگی چرم می‌شود.) این کار را با ملایمت و حوصله انجام دهید. با جاروکردن صندلی‌های چرمی، گردوغبار و آشغال‌های جمع‌شده را از لابه‌لای چین‌ها خارج می‌کنید.
۲. استفاده از تمیزکننده چرم خودرو
با دستمال میکروفایبر تمیز مقدار کمی از تمیزکننده چرم را به‌آرامی و با حرکات دورانی روی سطح چرم بمالید. استفاده از دستمال میکروفایبر موجب می‌شود که گردوغبار و ذرات باقی‌مانده از جاروکردن پاک شود. اگر از پاک‌کننده مناسبی استفاده کنید، نباید تغییرِرنگ یا لکه‌ای را روی صندلی مشاهده کنید.
حتما بخوانید: روش‌های شستشوی انژکتور؛ چه زمانی باید انژکتور را شستشو دهیم؟
۳. به‌آرامی سابیدن چرم
کثیفی و گردوغبار می‌تواند به‌تدریج جمع شود و در سطح صندلی‌های چرمی ماشین نفوذ کند. برای خلاص‌شدن از این کثیفی‌ها باید روکش صندلی را به‌آرامی و با فرچه‌ای نرم بسابیم. پاک‌کننده چرم خودرو را روی صندلی‌ها اسپری کنید و فرچه را با حرکات دورانی کوچک به‌آرامی روی سطح چرم بمالید. با این کار پاک‌کننده به لایه‌های چرک و کثیفی ایجادشده نفوذ می‌کند و آلودگی‌های سرسخت را از بین می‌برد. پس از انجام این کار برای تمام قسمت‌ها با دستمال میکروفایبر جدید و تمیزی مایع پاک‌کننده و آلودگی را از روی صندلی‌ها پاک کنید. البته چرم سوراخ‌دار نباید ساییده شود، زیرا می‌تواند موجب مسدودشدن سوراخ‌ها شود.
۴. استفاده از نرم‌کننده
پس از تمیزکردن صندلی‌ها باید از مایع نرم‌کننده و محافظ چرم استفاده کنید. نرم‌کردن چرم موجب انعطاف‌پذیرشدن و افزایش عمر آن می‌شود. از نرم‌کننده باکیفیتی استفاده کنید که دارای پارافین یا سیلیکون نباشد، زیرا این مواد می‌توانند به صندلی‌های چرمی خودرو آسیب برسانند یا رنگ آنها را تغییر دهند.
نرم‌کننده نباید موجب ایجاد لکه یا آسیب شود یا پس از استفاده از آن سطح چرم چرب شود. با دستمال میکروفایبر و حرکات دورانی، نرم‌کننده را روی سطح صندلی‌ها پخش کنید. در استفاده از نرم‌کننده زیاده‌روی نکنید. به‌اندازه‌ای از آن استفاده کنید که در چرم نفوذ کند. بگذارید که نرم‌کننده یک ساعت، یا مدتی که در دستورالعمل گفته شده، روی چرم بماند و سپس آن را پاک کنید.
۵. دستمال‌کشیدن صندلی‌ها
در مرحله پایانی باید برای آخرین‌بار روی صندلی‌ها دستمال بکشید. صندلی‌های چرمی شما باید اکنون براق و نرم شده باشند.
روش‌های تمیز کردن صندلی چرم ماشین در خانه
علاوه بر محصولات تمیزکننده چرم موجود در بازار با مواد معمولی موجود در خانه نیز می‌توانید روکش چرمی صندلی‌ها را تمیز کنید. در زیر بعضی از این مواد و نحوه استفاده از آنها را شرح داده‌ایم.
مایع ظرف‌شویی
در سطلی آب گرم و مایع ظرف‌شویی را با نسبت ۵ به ۱ مخلوط کنید. دستمالی را در این محلول مرطوب کنید و سطح صندلی‌ها را پاک کنید. سپس با دستمال مرطوب دیگری صندلی‌ها را پاک کنید و با حوله‌ای آنها را کاملا خشک کنید.
خمیردندان
با مسواکی نرم به‌آرامی خمیردندان غیرژله‌ای را روی قسمت کثیف یا لکه بمالید. پس از اتمام کار، قسمت موردنظر را با دستمالی تمیز پاک کنید.
آب‌لیمو و کرم تارتار
از این ترکیب فقط روی چرم‌های روشن استفاده کنید، زیرا خاصیت سفید‌کنندگی دارد. آب‌لیمو و کرم تارتار را با نسبت مساوی با هم مخلوط کنید و به‌صورت خمیر دربیاورید. خمیر به‌دست‌آمده را روی محل کثیف بمالید و بگذارید ۳۰ دقیقه بماند. برای پاک‌کردن خمیر از اسفنج مرطوب استفاده کنید.
ایزوپروپانول یا اتیل‌الکل (اتانول)
گوش‌پاک‌کن را داخل الکل بزنید و با استفاده از آن لکه را پاک کنید. پس از تمیزکردن لکه منطقه را با محلول ملایمی شامل مایع ظرف‌شویی و آب گرم تمیز کنید. سپس با دستمالی تمیز و مرطوب روکش صندلی را پاک کنید. الکل می‌تواند چرم را خشک کند. بنابراین باید خیلی کم از آن استفاده کنید.
جوش‌شیرین
جوش‌شیرین برای از‌بین‌بردن لکه‌های روغن و چربی مفید است. مقداری جوش‌شیرین را روی محل موردنظر بپاشید و با دستمالی مرطوب روی آن بمالید. بگذارید جوش‌شیرین چند ساعت یا یک شب بماند تا چربی را جذب کند. سپس آن را با دستمالی نرم پاک کنید. برای از‌بین‌بردن مواد باقی‌مانده از دستمال مرطوب استفاده کنید و سپس محل را با حوله خشک کنید.
حتما بخوانید: علت روغن سوزی ماشین و نشانه‌های آن چیست؟
استفاده از نرم‌کننده‌های طبیعی
بهترین راه محافظت از چرم در برابر اشعه سوزان خورشید، استفاده منظم از نرم‌کننده‌ای باکیفیت است. گرچه محصولات خوبی در بازار وجود دارد، بعضی‌ها ترجیح می‌دهند که از نرم‌کننده‌ای کاملا طبیعی استفاده کنند.
موم زنبورِعسل
- مقدار مساوی موم زنبورعسل و روغن‌نارگیل را در ظرف پیرکس قابل‌استفاده در مایکروویو ترکیب کنید.
- ظرف پیرکس را حدود ۳۰ ثانیه در مایکروویو قرار دهید و مواد را با همزن چوبی هم بزنید.
- مرحله دوم را حدود چهار تا پنج بار تکرار کنید تا مخلوط به مایع تبدیل شود.
- اگر متوجه شدید که مخلوط موم زنبورعسل در حال جوشیدن یا حباب‌زدن است، مایکروویو را متوقف کنید.
- درحالی‌که مخلوط موم مایع را هم می‌زنید، دو برابر این مقدار روغن بادام شیرین اضافه کنید.
- مخلوط را به قوطی تمیزی منتقل کنید و چند ساعت صبر کنید تا سفت شود.
صابون بچه
ازآنجایی‌که صابون بچه برای نوزادان ساخته شده است، بسیار ملایم‌تر از سایر شوینده‌ها است. یک قاشق چای‌خوری صابون بچه را در حدود یک پیمانه آب ولرم مخلوط کنید. می‌توانید برای رفع چربی از چند قطره سرکه نیز استفاده کنید. سپس کمی از این ترکیب را روی حوله بمالید و حوله را روی صندلی ماشین بکشید. برای رسیدن به نتیجه بهتر، بگذارید صندلی‌ها در معرض هوا خشک شوند.
وازلین
لایه نازکی از وازلین را روی صندلی‌های ماشین بمالید. پس از چند دقیقه با حوله‌ای تمیز آن را پاک کنید.
روغن بَزرَک یا روغن کتان
پس از مخلوط‌کردن روغن کتان با آب و سرکه، کمی از آن را روی حوله میکروفایبر بریزید و حوله را روی صندلی‌ها بمالید. بهتر است که اجازه دهید صندلی‌ها با هوا خشک شوند.
نکات مهم
در نگهداری از صندلی چرم ماشین نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- صندلی‌های چرمی خودرو باید هر ۳ تا ۶ ماه یک بار تمیز شوند. این مسئله به میزان قرارگرفتن در معرض نور خورشید، تعداد مسافرانی که به‌طورمرتب سوار خودرو می‌شوند، میزان تماس حیوانات خانگی با صندلی‌ها و اینکه آیا کودکان در ماشین سوار می‌شوند یا خیر بستگی دارد.
- هرچه بیشتر از صندلی‌ها استفاده کنید، به همان اندازه مراقبت از آنها نیز باید بیشتر باشد. مثلا اگر هر روز فرزندانتان را به مدرسه می‌برید، باید هر ماه صندلی‌ها را تمیز کنید. یا اگر خودتان هر روز سوار خودرو می‌شوید، باید به صندلی راننده بیشتر از سایر صندلی‌ها رسیدگی کنید.
- اگر در منطقه‌ای آفتابی و گرم زندگی می‌کنید، برای مقابله با تابش اشعه ماورای‌بنفش خورشید هر دو ماه یک بار از نرم‌کننده برای روکش چرمی صندلی‌ها استفاده کنید.
- هرگز از موادی مانند سس مایونز یا روغن‌زیتون برای نرم‌کردن روکش چرمی صندلی‌ها استفاده نکنید. مایونز موجب می‌شود که روکش چرمی صندلی بوی بدی بدهد و به‌اندازه‌ای که انتظار داشتید درخشان و زیبا نشود. روغن‌زیتون نیز در ابتدا به صندلی‌ها درخشندگی خوبی می‌دهد، ولی این درخشندگی ماندگاری زیادی ندارد. بسیاری از افرادی که از روغن‌زیتون و سرکه استفاده می‌کنند، پس از مدت کوتاهی متوجه لکه‌های ناخوشایندی روی صندلی‌ها می‌شوند. به‌علاوه روغن‌زیتون می‌تواند بوی ناخوشایند و تندی از خود بر جای بگذارد.
- بعضی‌ها تصور می‌کنند که چرم طبیعی ترک نمی‌خورد. چرم طبیعی از پوست حیوانات تهیه می‌شود و به نگهداری و مرطوب‌کردن نیاز دارد. اگر چرم طبیعی خشک شود، ترک می‌خورد و پوسته‌پوسته می‌شود.
- اگر روکش چرمی صندلی رنگ‌پریده شده است، از فردی متخصص بخواهید که دوباره آن را رنگ کند. هزینه این کار به وسعت منطقه آسیب‌دیده بستگی دارد.
- نمی‌توانید چرم خشک را دوباره هیدراته کنید، زیرا روغن‌های طبیعی جایگزین نمی‌شوند. می‌توانید روکش را وصله کنید یا دوباره رنگ کنید. به همین دلیل انجام اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آسیب نور خورشید همیت زیادی دارد.
- چرم قابلیت جذب بالایی دارد و هرچیزی را که رویش قرار می‌گیرد، جذب می‌کند. مایع جذب‌شده نیز مستقیما به پشت چرم منتقل می‌شود. بنابراین اگر ماده روی چرم را فورا تمیز نکنید، می‌تواند به لکه‌ای تبدیل شود.
- از سفیدکننده یا پاک‌کننده‌های حاوی آمونیاک استفاده نکنید، زیرا به چرم آسیب می‌رسانند.
- بهتر است که همیشه مقدار کمی از ماده تمیزکننده یا نرم‌کننده را روی قسمت کوچکی از روکش چرمی، در جایی که در معرض دید قرار ندارد، امتحان کنید. در صورت رضایت از نتیجه کار می‌توانید از آن ماده روی تمام قسمت‌های روکش چرمی استفاده کنید.
- پس از تمیز کردن صندلی چرم ماشین از نرم‌کننده چرم حاوی ضدآفتاب استفاده کنید تا از ترک‌خوردن و رنگ‌پریدگی روکش صندلی‌ها جلوگیری کنید. نرم‌کننده چرم را در برابر لکه‌های بعدی نیز مقاوم می‌کند و درخشندگی خوبی به آن می‌دهد.
- نباید نرم‌کننده را زیر نور مستقیم خورشید روی چرم بمالید، زیرا می‌تواند به روکش چرمی صندلی‌ها آسیب برساند.
- برای تمیز کردن صندلی چرم ماشین از حوله میکروفایبر مناسب برای خودرو استفاده کنید. حوله میکروفایبر سطوح چرمی را کاملا تمیز می‌کند، بدون اینکه خراشی روی آنها ایجاد کند.
- همیشه مقدار کمی از نرم‌کننده را به یک سمت حوله میکروفایبر بمالید و سپس آن را روی صندلی‌های چرمی بکشید. وقتی تمام قسمت‌های صندلی با مواد نرم‌کننده پوشانده شد، اجازه دهید که نرم‌کننده چند دقیقه، یا طبق زمان تعیین‌شده در دستورالعمل، روی چرم بماند. سپس با سمت خشک و تمیز حوله آن را پاک کنید.
سخن پایانی
صندلی‌های چرمی حس لوکسی را به خودرو می‌بخشند. روکش‌های چرمی گران هستند، بنابراین باید از آنها مراقبت کنید. تمیزکردن درست روکش چرم موجب افزایش طول‌عمر صندلی‌های ماشین می‌شود و ظاهر آنها را نو نگه می‌دارد. یکی از روش‌های بالا را انتخاب کنید و بسته به میزان استفاده‌ای که از خودرو دارید، هر چند وقت یک بار صندلی‌های ماشین را تمیز کنید.