نکات نوشتن قولنامه ماشین به همراه نمونه قولنامه

چه فروشنده خودرو باشید و چه خریدار آن، باید نکاتی را درباره نحوه نوشتن قرارداد اولیه خودرو که به آن مبایعه‌نامه خودرو یا قولنامه ماشین می‌گویند بدانید. برخلاف تصور بسیاری از افراد، حتی قولنامه‌ای که به‌صورت دستی روی یک تکه کاغذ نوشته می‌شود، وقتی امضای دو طرف قرارداد در پایین آن می‌آید وجاهت قانونی پیدا می‌کند بنابراین قولنامه بدون امضای فروشنده یا خریدار اعتباری ندارد. بنابراین بر‌اساس بندهای قولنامه و شروطی که در آن قید کرده‌اید، می‌توانید نسبت به آن عمل کرده یا آن را فسخ کنید. باید بدانید که تنظیم یک مبایعه نامه خودرو چه به صورت دستی و چه در فرمت‌های تایپ شده و آماده‌ای که وجود دارد، طرفین را نسبت به اجرای آن متعهد می‌کند. بنابراین قولنامه خودرو را باید دقیق بنویسید؛ حتی اگر طرف دیگر معامله، دوست قدیمی یا قوم‌و‌خویش شماست!

راهنمای نوشتن قولنامه ماشین

قولنامه خودرو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر یک از این بخش‌ها را می‌توان یک ماده نامید. اگر از فرمت‌های آماده قولنامه ماشین یا همان نسخه‌های پی دی اف قولنامه ماشین استفاده می‌کنید این مواد از پیش تهیه‌شده‌است و شما تنها نیاز به پر کردن بخش‌های مربوط به خود دارید. اما اگر می‌خواهید قولنامه خودرو را به‌صورت دستی بنویسید نیز همچنان نیاز است تا مواد مورد نیاز در قولنامه شما وجود داشته باشد. منظور از مبایعه نامه خودرو اتحادیه این است که قولنامه خودرو را در نمایشگاه‌هایی که مجوز اتحادیه را دارند و مورد اعتمادتان هستند، تنظیم کنید.

ماده‌های یک قولنامه ماشین که در واقع اجزای آن را تشکیل می‌دهند شامل موارد زیر است:

ماده اول: مشخصات طرفین

بخش اول مبایعه‌نامه مربوط به درج مشخصات کامل خریدار و فروشنده و وکیل قانونی آن‌ها (با درج اطلاعات وکالت‌نامه) است که باید به‌طور دقیق و درست ثبت شوند.

• نام و نام خانوادگی
• نام پدر
• شماره شناسنامه
• محل صدور
• شماره شناسنامه
• تاریخ تولد
• شغل
• نشانی محل سکونت
• شماره تماس

اگر مشخصات مالک و فروشنده با یکدیگر مطابقت نداشت، از انجام معامله اجتناب کنید. صحبت‌هایی مانند این‌ که  “ماشین مال پدر خانمم است و به من گفته بفروشم” را باور نکنید. اگر فروشنده مدعی است که نماینده مالک برای فروش خودرو است، باید به شما وکالت‌نامه رسمی ارائه دهد و این اطلاعات حتما در مبایعه‌نامه نیز درج شود.

ماده دوم: موضوع و مشخصات مورد معامله

در این ماده ذکر کنید که موضوع این مبایعه نامه فروش ماشین به شخص خریدار است و در قبال آن خریدار به شما مبلغی را می‌پردازد. همچنین در این بند باید مشخصات خودرو را به‌طور کامل درج کنید. مشخصاتی نظیر:

• نوع خودرو
• نوع سیستم
• تیپ
• مدل
• رنگ
• شماره موتور
• شماره شاسی
• شناسه وسیله نقلیه (VIN)
• شماره سریال برگه کمپانی یا شماره برگه گمرکی
• شماره بدنه
• شماره پلاک فعلی
• شماره کارت سوخت
• شماره بیمه نامه شخص ثالث
• شماره معاینه فنی

ماده سوم: مبلغ معامله

در این بند قیمت و شرایط پرداخت آن را به این صورت که: قیمت کل معامله، مبلغ …………………. ریال است که مبلغ …………………. ریال به‌صورت …………………. تحویل فروشنده شد و باقی مبلغ به‌صورت …………………. پس از انتقال قطعی سند خودرو تحویل داده خواهد شد، ذکر نمایید.

نکته: در قسمت مبلغ باید ذکر کنید که چه مقدار از مبلغ به‌شکل نقدی و چه مقدار از آن با چک پرداخت می‌شود.

نکته: مشخصات چک، تعداد و تاریخ آن را باید در قولنامه خودرو بنویسید.

نکته: شماره حسابی را که به آن مبلغ نقد را واریز می کنید در قولنامه ذکر کنید.

نکته: تاریخ‌هایی را که در آن مبلغ را نقدی به طرف مقابل پرداخت می‌کنید در قولنامه ذکر کنید.

حتما بخوانید: دلالی خودرو و ۶ ترفندی که دلالان برای فروش به‌کار می‌برند

 ماده چهارم: شرایط معامله

متن قولنامه ماشین شرایطی دارد. این بند از مبایعه نامه خودرو شامل شرایط معامله است. در این بند زمان حضور خریدار و فروشنده در مرکز تعویض پلاک یا دفترخانه، زمان پرداخت وجه معامله و دیگر شرایط این خرید و فروش را ذکر می‌کنید. در این بند شما می‌توانید همه شروطتان را بگنجانید. توصیه ما این است که این شروط را در معامله قید کنید تا در صورت نیاز بتوانید معامله را فسخ کنید. حالا بیایید ببینیم چه شرایطی را بهتر است در قولنامه بنویسیم.

نکات مهم در نوشتن قولنامه خودرو

برخی از شروط مهم که باید در هنگام نوشتن قولنامه ماشین آورده شوند عبارت‌اند از:

۱. عدم حضور هر یک از طرفین در دفترخانه اسناد رسمی شماره (شماره دفترخانه) یا مرکز تعویض پلاک در زمان مقرر، عدم ارائه مستندات و مدارک لازم برای تنظیم سند از طرف فروشنده و عدم پرداخت ثمن معامله تا تاریخ (…./…./…..) توسط خریدار، موجب فسخ معامله می‌شود.

در این بند علاوه بر پیش‌بینی حق فسخ، زمانی که یکی از طرف‌های معامله به تعهدات خودش عمل نمی‌کند، می‌توان مبلغی را نیز به عنوان جریمه این عدم انجام تعهد (وجه التزام) تعیین نمود.

حتما بخوانید: نحوه تشخیص ماشین چپی چگونه است؟

۲. در رابطه با حق فسخ در معاملات باید بدانیم که وجود یا عدم وجود حق فسخ کاملا وابسته به توافق طرفین است. این توافق می‌تواند به اشکال مختلفی صورت بگیرد:

• برای هیچکدام از خریدار و فروشنده حق فسخ نگذارید
• هر دو طرف معامله حق فسخ داشته باشند
• یکی از طرفین حق فسخ معامله را داشته باشد
• هر کدام از طرفین که قصد فسخ معامله را داشته باشد باید مبلغی را نیز به عنوان جریمه بپردازد.

نکته: در صورتیکه در مورد حق فسخ در متن قولنامه ماشین صحبتی نشود به معنای این است که برای هیچکدام از طرفین حق فسخ وجود ندارد.

نکته: معمولا در فرمت‌های آماده مبایعه نامه‌ خودرو بند زیر به عنوان بند مربوط به حق فسخ ذکر می‌شود:

همه خیارات از جمله خیار غبن به هر عنوان ادعا و به هر میزان اسقاط شد. موارد تقلب و تدلیس از این موضوع مستثنی است.

۳. مسئولیت هر نوع تخلف اعم از راهنمایی و رانندگی، کیفری و مدنی که با استفاده از مورد معامله به وقوع پیوسته باشد و نیز مسئولیت آسیب‌های وارده و خرابی‌های خودرو تا زمان تحویل به عهده فروشنده است. همچنین تسویه خلافی خودرو، عوارض سالانه شهرداری، عوارض طرح ترافیک، عوارض آزادراهی و مالیات نقل و انتقال بر عهده فروشنده است.

۴. یکی از شرایط مهم درباره مورد معامله این است که باید خودِ خودرو، لوازم جانبی، همه اسناد و مدارک و بیمه‌نامه آن را بررسی کنید و این موارد را در قولنامه هم بنویسید.

۵. در انتهای قولنامه، امضای فروشنده، خریدار و شهود را درج کنید. قولنامه خودرو حتما باید در دو برگ نوشته شود. هنگام وارد کردن اطلاعات کاربن بگذارید تا هر چیزی که می‌نویسید عینا در برگه دوم کپی شود. به طور کلی در قرارداد ذکر کنید که چند نسخه از این قولنامه وجود دارد.

نکته: بهتر است متن قولنامه ماشین تایپی باشد، اما اگر دستی می‌نویسید حداقل خوانا بنویسید. اگر به هر دلیلی اشتباهی صورت گرفت، حتما درباره آن در انتها توضیح بدهید و فروشنده و شاهدان هم باید توضیح مربوط به تصحیح متن را امضا کنند.

نکته: هنگام امضا کردن کاربن را بردارید. امضای هر دو برگه باید عملا انجام شود و نباید امضا کاربن‌شده باشد.

چنانچه برای خرید و فروش خودرو از سرویس کارشناسی خودرو کارنامه استفاده می‌کنید، می‌توانید در زمینه تنظیم قرارداد قانونی نیز، از کارشناسان ما خدمات دریافت کنید و معامله کاملا مطمئنی داشته باشید.

حتما بخوانید: علائم خرابی سنسور دریچه گاز و دلایل آن

نمونه قولنامه ماشین

تصویری که در زیر می‌بینید یک نمونه قرارداد خودرو است که با رعایت موارد گفته شده در بندهای بالا نوشته شده است:

دانلود مبایعه نامه خودرو

مبایعه‌نامه دستی خودرو

شاید تا به الان متن قولنامه دستی را دیده باشید؛ گاهی اوقات قولنامه به‌صورت دستی بین طرفین نوشته می‌شود و به‌صورت تایپی پرینت‌شده و با آرم قوه قضاییه نیست. این مبایعه نامه دستی بیشتر زمانی کاربرد دارد که خریدار و فروشنده یکدیگر را می‌شناسند یا به هر دلیلی برای خرید و فروش ماشین با هم توافق کرده‌اند و می‌خواهند این معامله را بین خودشان تمام کنند. شرایط و مواد مندرج در قولنامه دستی ماشین هیچ فرقی با قولنامه آماده ندارد و همان بندها باید به‌صورت روشن و مشخص در آن درج شود. حالا سؤالی که پیش می‌آید این است که آیا قولنامه دستی اعتبار دارد؟ یعنی اگر هر یک از طرفین فروشنده یا خریدار بخواهند به معتبر بودن آن اعتراض کنند، آیا می‌توان از اعتبار آن  دفاع  کرد؟ آیا قولنامه دستی بدون شاهد اعتبار دارد

حتما بخوانید: فک پلاک خودرو و نکات مهم قانونی آن

آیا قولنامه دستی اعتبار دارد؟

اعتبار قولنامه دستی خودرو نزد مراجع قضایی پذیرفتنی است. آیا قولنامه دستی بدون شاهد اعتبار دارد؟ حتی اگر فقط خود طرفین امضا کرده باشند و هیچ شاهدی آن را امضا نکرده باشد باز هم اعتبار دارد. امضای شهود صرفا روند اثبات ادعا را ساده‌تر می‌کند و در اعتبار قولنامه تأثیر ندارد. درصورتی که هر یک از طرفین به تعهدات خود عمل نکنند، دیگری می‌تواند با در دست داشتن نسخه قولنامه خودرو به مراجع قضایی مراجعه کند.

بدیهی است شاکی درصورتی می‌تواند ادعای خود را ثابت کند که همه‌چیز به‌صورت کاملا خوانا و بدون هیچ ابهامی نوشته شده باشد و امضاها در آن جعل نشده باشند.

بنابراین اگر قولنامه ماشین را به‌شکل دستی می‌نویسید، حتما اطلاعات را با خطی خوانا وارد کنید. بندها باید کاملا بدون ابهام و شفاف توضیح داده شوند. مبلغ را هم به عدد و هم به حروف وارد کنید. هرچند با این شرایط دستکاری مبلغ ساده نخواهد بود، بااین‌حال اگر تمایل دارید می‌توانید روی مبلغ را چسب بزنید.

شرایط فسخ معامله را فراموش نکنید. برای اطمینان بیشتر می‌توانید از فردی ثالث بخواهید به‌عنوان شاهد قولنامه را امضا کند. یادتان باشد هیچ کلام ردوبدل‌شده‌ای نزد دادگاه سندیت نخواهد داشت و صرفا هرآنچه نوشته شده است معتبر خواهد بود.

هزینه نوشتن قولنامه ماشین

معمولا برای نوشتن قولنامه ماشین خواه دستی باشد یا رسمی و تایپ‌شده که فقط فرم آن را پر کرده باشند، هزینه‌ای به نویسنده قولنامه پرداخت می‌کنند. هزینه قولنامه محضری خودرو همان هزینه‌های دفترخانه است که به‌منظور حق‌التحریر واریز می‌شود. هزینه نوشتن قولنامه خودرو معمولا درصدی از قیمت ماشین معامله‌شده است. با این حال، در بسیاری از موارد این مبلغ توافقی است و بستگی به طرفین معامله و نویسنده قولنامه ماشین دارد. حتی ممکن است قولنامه را کسی بنویسد که آشنای شماست و پولی دریافت نکند. معمولا ۱ تا ۱٫۴ درصد از قیمت خودرو را به نویسنده قولنامه پرداخت می‌کنند که البته عرف آن این‌طور است که نیمی از آن را خریدار و نیم دیگر را فروشنده پرداخت کند.

قولنامه حواله ماشین

قولنامه حواله ماشین یکی از انواع مهم قولنامه‌ها است. گاهی اشخاص حواله خودرویی را خریداری می‌کنند. پس از خرید حواله، به هر علتی تصمیم می‌گیرند که حواله مربوطه را در ازای دریافت مبلغی بیشتر از مبلغ سفارش خودرو، به شخص خریدار بدهد. دلایل انتقال، می‌تواند تمایل نداشتن به تحویل خودروی سفارش‌شده یا حتی به‌دست‌آوردن سود باشد.

قانون بیعانه در معامله

در قانون مدنی ایران مقررات مخصوصی راجع به بیعانه موجود نیست و طبق قاعده حقوقی در صورتی که به جهتی از جهات معامله منحل شود، اگر چه مشتری بقیه پرداختی را در موعد مشخص نداده باشد، بیعانه باید به مشتری بازگردانده شود.

شرایط فسخ قولنامه خودرو

حقوقدان‌ها به حق بهم زدن معامله «خیار» می‌گویند، این کلمه از اختیار می‌آید و به معنی آن است که دو طرف معامله اختیاراتی را درباره معامله‌شان دارند. متن فسخ قرارداد قولنامه باتوجه‌به موارد خیارات متفاوت است.

مبایعه نامه با وکالت

همانطور که پیش‌تر گفته شد هر دو سمت معامله می‌توانند برای خرید یا فروش خود به اشخاص دیگر وکالت دهند. در این صورت نیاز است که حتما اطلاعات وکالت‌نامه در مبایعه نامه درج شود. همچنین اطلاعات خودرو و معامله نیز در وکالت نامه.

در بیشتر مواقع نیز پس از توافق نهایی، فروشنده در ازای دریافت کل مبلغ معامله، به خریدار برای انجام روال اداری و تعویض پلاک وکالت می‌دهد. در این صورت خریدار با داشتن وکالت نامه می‌تواند به تنهایی فرآیند تعویض پلاک را انجام دهد و دیگر نیازی به حضور فروشنده در مرکز تعویض پلاک نیست.

ما در این مطلب سعی کردیم توضیح دهیم مبایعه نامه خودرو چیست و همچنین نمونه قولنامه ماشین را برایتان آوردیم تا بیشتر با طرز نوشتن قولنامه ماشین آشنا شوید. اگر خواندن این نوشته برای شما مفید بود پیشنهاد می‌کنیم دیگر مقالات ما در زمینه راهنمای خرید خودرو دست دوم و خرید خودرو کارتکس را نیز بخوانید.