درب خودرو یکی از قطعاتی است که هنگام حوادثی مثل تصادف، بیشترین آسیب را میبیند. بهطوری که در بررسیهای انجامشده، بین ۵۰ تا ۷۰ درصد خودروها در قسمت دربها دچار فرورفتگی و خطوخش هستند و روی ۲۰ تا ۴۰ درصد آنها نیز عملیات صافکاری انجام شده است. با این حال، گاهی ضربات وارده بهقدری شدید است که امکان تعمیر وجود ندارد و درب باید بهکلی تعویض شود. تعویض قطعات خودرو تا حد زیادی در قیمتگذاری آن تأثیرگذار است، به همین دلیل تشخیص قطعات تعویضی از فابریک اهمیت بسیاری دارد. برای آشنایی با راههای تشخیص درب تعویضشده خودرو در این مطلب از کارنامه با ما همراه باشید.
نشانههای درب تعویضی خودرو
درب تعویضشده با تمام شباهتی که میتواند به درب فابریک داشته باشد، باز هم تفاوتهایی با آن دارد؛ از جمله:
۱. طیف رنگ
یکی از رایجترین روشها برای تشخیص درب تعویضی خودرو، بررسی تفاوت طیف رنگ درب با قطعات مجاور آن است. حتی اگر کد رنگ درب تعویضشده با کد رنگ بدنه یکسان باشد، باز هم احتمال اختلاف در فام، شفافیت یا عمق رنگ وجود دارد. دلیل این اختلاف، تفاوت شرایط رنگآمیزی کارخانهای با رنگآمیزی در تعمیرگاه است.
در خودروهای فابریک، رنگ تمام قطعات در خط تولید و با ضخامت، دما و ترکیب یکنواخت پاشیده میشود. اما درب تعویضشده پس از نصب، رنگ میشود و همین موضوع باعث تفاوت جزئی اما قابلتشخیص در طیف رنگ میشود.
در شرایطی که گلگیر یا ستون مجاور نیز قبلا رنگ شده باشد، تشخیص تفاوت رنگ سختتر میشود. در این مواقع، بهترین روش مقایسه رنگ کلاف درب با لبه داخلی سقف یا ستون وسط خودرو است؛ بخشهایی که معمولا رنگنشده باقی میمانند. اگر اختلاف رنگ در این نواحی دیده شود، احتمال درب تعویض شده خودرو بسیار بالاست.
۲. لولاها
بررسی وضعیت لولاها یکی از دقیقترین و مطمئنترین روشها برای تشخیص درب تعویضی خودرو است. در دربهای فابریک کارخانهای، پیچ و مهرههای لولا کاملا سالم هستند و هیچ اثری از آچارخوردگی، خط، ساییدگی یا تغییر رنگ روی آنها دیده نمیشود. همچنین محل اتصال لولا به بدنه، کاملا تمیز و بدون پوستهشدن رنگ است.
در مقابل، هنگام تعویض درب، ناچار به باز و بسته کردن لولاها هستند. همین موضوع باعث ایجاد آچارخوردگی روی پیچها، لبپریدگی رنگ اطراف لولا یا حتی زنگزدگی جزئی میشود. این نشانهها حتی اگر با رنگ یا اسپری پوشانده شده باشند، معمولا برای کارشناس خودرو قابل تشخیصاند.
نکته مهم دیگر، پین لولا است. در بسیاری از خودروها، پین لولاهای فابریک دارای مارک یا نشانه کارخانهای هستند. اگر این نشانهها مخدوش شده یا کاملا از بین رفته باشند، احتمال تعویض درب بسیار زیاد است.
۳. تفاوت در براقیت
یکی از نشانههای کمتر توجهشده اما بسیار مهم در تشخیص درب تعویضی خودرو، تفاوت در میزان براقیت سطح درب با سایر قطعات بدنه است. دربهای فابریک کارخانهای معمولا براقیتی یکنواخت و همسطح با گلگیر، ستون و سقف خودرو دارند؛ زیرا رنگ آنها در شرایط استاندارد کارخانه، با ضخامت و ترکیب دقیق اعمال شده است.
در مقابل، درب تعویض شده خودرو اغلب براقیتی متفاوت دارد. این تفاوت ممکن است بهصورت بیشازحد براق بودن یا برعکس، ماتتر دیدهشدن درب نسبت به سایر بخشها ظاهر شود. دلیل این موضوع به عواملی مانند نوع رنگ مصرفی، میزان کیلر، روش پولیش و حتی کیفیت پخت رنگ برمیگردد.
انواع درب تعویضی خودرو
درب استوک تعویض
گاهی درب خودرو بهگونهای آسیب میبیند که نمیتوان آن را تعمیر کرد. در چنین شرایطی دربی از روی یک خودروی همرنگ باز و روی خودروی موردنظر نصب میشود.
قطعه استوک قطعهای است که متعلق به همان مدل خودرو نیست، اما اصل است. به همین دلیل تمامی خصوصیات رنگ فابریک کارخانه مثل ضخامت، فام رنگ، میزان اکریل و … را دارد.
با این حال، گاهی میبینیم که طیف رنگ درب تعویضی با طیف رنگ خودرو یکسان نیست، حتی اگر کد رنگی آنها یکی باشد. اما اگر رنگها دقیقاً مشابه باشند، همانطور که قبلاً اشاره کردیم، میتوانیم تعویضی بودن درب را از روی آچارخوردگی یا لولاها تشخیص دهیم.
درب یدک تعویض
درب یدک یک درب خام است که توسط شرکتهای تولیدکننده تأمین میشود. از آنجایی که این درب خام است، باید در ابتدا آسترکاری و سیلرکاری شود و بعد با توجه به رنگ خودرو، رنگآمیزی شود. به همین دلیل، در نهایت از نظر ضخامت، فام رنگ، طیف رنگ و … با رنگ فابریک کارخانهای متفاوت خواهد بود.
یکی از تفاوتهای اصلی آن به سیلر برمیگردد. رنگی که روی سیلر این دربها زده میشود خاصیت کشسانی کمتری دارد و با فشار ناخن دچار تغییر میشود. تفاوت دیگر هم مثل موارد قبلی آچارخوردگی لولاهاست که حتماً باید بررسی شود.
آیا خودمان میتوانیم تعویضیبودن درب را تشخیص دهیم؟
دربهای تعویضی گاهی اوقات شباهت بسیار زیادی به دربهای فابریک دارند. مواردی مانند طیف رنگ متفاوت اغلب برای یک فرد عادی قابل تشخیص نیست و ممکن است دو رنگ متفاوت را شبیه به هم ببیند. از طرف دیگر، ضخامت رنگ را بدون داشتن ابزار تخصصی نمیتوان تشخیص داد و در این مورد هم امکان اشتباه وجود دارد. از این رو بهتر است که کار را به یک کارشناس خودرو بسپاریم تا خیالمان بابت بررسی و نتیجه دقیق راحت باشد.
لزوم کارشناسی خودرو برای تشخیص درب تعویضشده
همانطور که گفتیم، تشخیص درب تعویضشده برای یک فرد عادی کار دشواری است. به همین دلیل، بهتر است در این زمینه از یک کارشناس خودرو کمک گرفت. کارشناسان خودرو تجربه بررسی هزاران خودرو را دارند و از ابزار تخصصی استفاده میکنند. به همین خاطر میتوانند تمامی قطعات تعویضشده خودرو و همچنین نقاط رنگشده را تشخیص دهند و گزارش دقیق و کاملی از وضعیت سلامت خودرو به شما بدهند.
همچنین از آنجایی که تعویض درب در قیمت خودرو هم تأثیرگذار است، کارشناس خودرو میتواند در فرایند تعیین قیمت نیز به شما کمک و بازه قیمتی منصفانه را برایتان مشخص کند.
ابزار و روشهای تشخیص درب تعویضشده
۱. تشخیص چشمی
تشخیص چشمی ابتداییترین نوع تشخیص تعویضی بودن درب خودرو است. البته دید یک کارشناس خودرو با دید یک فرد عادی تفاوت زیادی دارد و بسیار دقبقتر است. مواردی که کارشناس میتواند آنها را با چشم تشخیص دهد عبارتند از:
- نوع پاشش رنگ؛
- حالت پوست پرتقالی بودن ماشین که بهدلیل رنگ کردن بیدقت و چسبیدن اشیای ریز به بدنه خودرو ایجاد میشود؛
- پریدگی یا پوستهشدن رنگ؛
- ماتشدن رنگ بدنه؛
- دقت به تفاوت رنگ در بخشهای مختلف.
۲. دست کشیدن روی بدنه خودرو
بدنه خودرو وقتی به شکل فابریک از کارخانه بیرون میآید صاف و صیقلی است، اما پس از رنگشدن و تعمیر کمی زبر میشود. کارشناس با دست کشیدن روی خودرو و بررسی میزان زبری و صافی هر بخش میتواند تعویضی بودن درب خودرو را تشخیص دهد.
۳. استفاده از مگنت تشخیص ضخامت
کارشناس خودرو با استفاده از دستگاه تشخیص رنگ خودرو میتواند رنگشدگی آن را تشخیص دهد. این رنگشدگی میتواند روی درب فابریک خودرو یا روی درب تعویضی انجام شده باشد.
قسمتهای رنگشده خودرو از ضخامت بیشتری برخوردار هستند. هنگامی که مگنت تشخیص با بدنه خودرو تماس پیدا میکند، قسمت آهنربایی از داخل تستر جدا شده و به بدنه میچسبد. در صورتی که خودرو رنگ داشته باشد، میزان مقاومت مگنت در هنگام جدا کردن کمتر میشود و قسمت مدرج عدد کمتری را نشان میدهد. اما اگر خودرو رنگشدگی نداشته باشد، مگنت بهسختی از بدنه جدا میشود و هنگام جدا شدن، نشانگر عدد بالاتری را نشان میدهد.
نکات مهم در استفاده از ابزارهای تخصصی
استفاده از ابزارهای تخصصی، یکی از مطمئنترین روشها برای تشخیص درب تعویض شده خودرو است؛ اما نکته مهم اینجاست که صرفِ داشتن ابزار، تضمینکننده تشخیص درست نیست. نحوه استفاده، تفسیر دادهها و مقایسه اصولی نتایج، نقش تعیینکنندهای در رسیدن به نتیجه دقیق دارد.
مهمترین ابزار در این زمینه، دستگاه تشخیص رنگ خودرو (ضخامتسنج رنگ) است. این دستگاه ضخامت لایه رنگ را روی سطح بدنه اندازهگیری میکند. در دربهای فابریک، ضخامت رنگ معمولا یکنواخت و در بازه مشخصی قرار دارد؛ اما در دربهای تعویضی یا رنگشده، ضخامت رنگ اغلب بیشتر و نامنظم است. با این حال، عدد بهتنهایی ملاک نیست و باید با قطعات مجاور مثل گلگیر، ستون و سقف مقایسه شود.
نکته مهم دیگر این است که اندازهگیری باید در چند نقطه از درب انجام شود؛ نه فقط یک نقطه. در دربهای تعویضی، معمولا ضخامت رنگ در بخشهایی مانند لبهها، اطراف دستگیره یا نزدیکی لولاها تفاوت محسوسی با مرکز درب دارد. این اختلافها نشانهای جدی از تعویض یا رنگشدگی هستند.
در کنار ضخامتسنج، برخی کارشناسان از مگنت یا تسترهای آهنربایی سادهتر هم استفاده میکنند. این ابزارها بیشتر برای تشخیص وجود بتونه کاربرد دارند، اما دقت آنها بهمراتب کمتر از دستگاههای دیجیتال است و نباید بهتنهایی مبنای قضاوت قرار گیرند.
نکته بسیار مهم این است که نتیجه ابزار باید با بررسی چشمی و بررسی فنی همزمان تفسیر شود. برای مثال، ممکن است دربی استوک و فابریک باشد اما بهدلیل پولیش سنگین یا ترمیم رنگ خودرو جزئی، عدد ضخامت آن کمی متفاوت نشان داده شود. در چنین شرایطی، بررسی همزمان لولاها، نوع پاشش رنگ، براقیت و همراستایی درب با بدنه اهمیت زیادی دارد.
در نهایت باید گفت ابزارهای تخصصی، زمانی بیشترین کارایی را دارند که در کنار تجربه و دانش فنی استفاده شوند. به همین دلیل است که برای تشخیص قطعی درب تعویضی خودرو، مراجعه به کارشناس حرفهای همچنان مطمئنترین گزینه محسوب میشود.
تأثیر تعویض درب در افت قیمت خودرو
همانطور که پیش از این گفتیم، تعویض درب خودرو روی قیمت آن هم تأثیر میگذارد. میزان افت قیمت تعویض درب خودرو بین ۴ تا ۵ درصد قیمت روز خودرو است.
عوامل مؤثر بر میزان افت قیمت
تعویض درب خودرو، بسته به شرایط مختلف، میتواند تأثیر متفاوتی بر قیمت نهایی خودرو داشته باشد. برخلاف تصور عمومی، همه دربهای تعویض شده به یک اندازه باعث افت قیمت نمیشوند و عوامل متعددی در تعیین میزان این افت نقش دارند.
یکی از مهمترین عوامل، نوع درب تعویض شده است. اگر درب از نوع استوک فابریک همرنگ باشد، افت قیمت معمولا کمتر از حالتی است که از درب یدکی رنگشده استفاده شده باشد. دربهای استوک بهدلیل داشتن رنگ کارخانهای و ضخامت استاندارد، از نظر کارشناسی قابلقبولتر هستند و معمولاً افت قیمت کمتری ایجاد میکنند.
عامل دوم، کیفیت رنگآمیزی و میزان تطابق رنگ با بدنه است. هرچه اختلاف فام، براقیت یا بافت رنگ بین درب و سایر قطعات بدنه کمتر باشد، افت قیمت نیز کاهش پیدا میکند. برای مثال در خودروهایی مانند پژو پارس یا سمند که رنگ بدنه حساسیت بالایی در کارشناسی دارد، کوچکترین تفاوت رنگ میتواند افت قیمت بیشتری به همراه داشته باشد.
محل درب تعویض شده نیز اهمیت زیادی دارد. تعویض درب جلو (راننده یا شاگرد) معمولا افت قیمت بیشتری نسبت به درب عقب ایجاد میکند؛ زیرا این بخشها به ستونها، داشبورد و ساختار ایمنی خودرو نزدیکتر هستند و ذهنیت تصادف شدیدتری را به خریدار منتقل میکنند.
عامل مهم دیگر، شدت ضربهای است که منجر به تعویض درب شده. اگر تعویض درب بدون آسیب به ستونها، شاسی یا لبههای سقف انجام شده باشد، افت قیمت محدودتر خواهد بود. اما در صورتی که تعویض درب همراه با صافکاری ستون یا رنگشدگی قطعات مجاور باشد، افت قیمت بهصورت تصاعدی افزایش پیدا میکند.
جمعبندی
این روزها قطعات بدنه خودرو بهشکلی کاملا مشابه با قطعات فابریک، رنگ یا تعویض میشوند. از آنجایی که قطعات تعویضی تا حد زیادی در کیفیت و همینطور قیمت خودرو اثرگذارند، تشخیص درست آنها اهمیت بسیاری دارد. از این رو، توصیه میکنیم که در چنین مواقعی از یک کارشناس خودرو کمک بگیرید. حالا شما برایمان بنویسید. آیا تابهحال تجربه خرید خودرو با قطعه تعویضی را داشتهاید؟ تاکنون درب خودروی خودتان را رنگ یا تعویض کردهاید؟